Art exhibit, usa ka tribute sa mga Cebuano artists

CEBU CITY, May 18 (PIA) -- Ang Ramon Aboitiz Foundation, Inc. (RAFI) ug ang Alternative Contemporary Art Studio (ACAS) ninglunsad og art exhibit nga gitituluhang “Cuevas: A Retrospective (Iconography and Style),” niadtong Abril 27 sa Casa Gorordo Museum. 

Naghatag og tribute sa “Amahan sa Abstract Expression sa Cebu,” nga si kanhi Wenceslao “Tito” Cuevas ang maong exhibit, diin naatol ang iyang ika-40 ka adlaw nga kamatayon sa adlaw sa paglusad sa nahisgutang exhibit. 

Ang RAFI ug ACAS nagtambayayong alang sa pagpalambo sa exhibit diin ma-showcase ang mga kahanas, abilidad ug mga talento sa mga Cebuano sa arte sa pagpinta. 

Ang gipahigayong retrospective exhibit didto sa Casa Gorordo mao’y labing nahauna sa serye mahatungod sa nagkadaiyang aspeto sa kinabuhi ug binuhatan sa kanhing master. 

Sa mayo 5, ang “Cuevas: A Retrospective (Personal Memoirs and Influences)” pagabuksan sa publiko sa ACAS didto sa Sacred Heart Parish. Sa mayo 3, ang “Cuevas: A Retrospective (Masterpieces and Rare Works)” ipahigayon sab didto sa Cebu City Museum. 

Karung Hunyo usab gakaigung ilusad ang uban pang serye sa exhibit sa SM City Cebu. 

Si Cuevas nakigbisog sa Cebuano art scene pinaagi sa pagbutang sa art works ang abstract expression style, rasun arun hinganlan siyang “Amahan sa Abstract Expression sa Sugbo.” 

Sigun pa ni JV Castro, curator sa ACAS ug sa Cuevas retrospective exhibit series, nga ang exhibition sa Casa Gorordo Museum nagsubay sa pagpalambo sa Cueva’s art career. 

“It focuses attention on different styles that the master employed all throughout his art career from the late 1970s to 2012. This exhibition shows the evolution of his style,” dugang pa ni Castro. 

Si Tito Cuevas usa sa "Big Three" artists kinsa naghimo og abstract expressionist style. Kini usa ka dako nga kontribusyon sa art ug heritage sa Sugbo. 

Matud pa ni Castro, “We want to celebrate not his death but his heart. We want to celebrate the life he chose to live because it sets a good example to artists who deviate the style that is in season now and the world.” 

Ang RAFI Culture ug Heritage executive director Dr. Jocelyn Gerra miasoy nga ang serye sa Cuevas retrospective exhibit nagpakita ug usa sa mga adbokasiya sa pagpreserbar sa artistiko ug mamugnaon nga aspeto sa lokal nga kultura. 

Dugang pa ni Gerra nga ang maong mga exhibit mahinungdanon alang sa paghatg og tribute sa Cebuano master arun sa pagpaamgo sa katawhan nga ang pagkadaiya sa artistiko nga expression makit-an lang sa dakbayan sa Sugbo. 

“Let the works now speak for the person who never likes to speak about himself. This is a tribute that we’d like to do for Tito Cuevas for the gift of artistry that he has given to us and we hope that his works will serve as an inspiration for the young and upcoming artists,” sigun pa ni Gerra. (PIA-7/HFG/Maila L. Paguntalan/CNU Communication)

=============

160 ka estudyante nakahuman sa SPES

By Hazel F. Gloria

DUMAGUETE CITY, Mayo 18 (PIA) -- Gibanabanang 160 ka mga estudyante ang hingpit nga nitapos sa Special Program for Employment of Students (SPES) didto sa Dumaguete City. 

Kining baynti ka adlaw nga trabahu matag ting-init nahuman sa usa ka graduation ceremony nga nahitabu niadtung Mayo 14 sa Building 2 Dumaguete Public Market. 

Si Socorro Mira, in-Charge sa Public Employment Services Office (PESO) mitataw nga and adlawng suholan sa mga tagadawat sa SPES gikan sa pag-ambit sa gobyerno sa syudad ug Department of Labor and Employment (DOLE). 

Ni-abaga ang DOLE ug 40 porsiyento samtang ang gobyerno sa syudad nihapin sa 60 porsento sa suholan. 

Ang tagadawat sa SPES nakakuhag 200 pesos matag adlaw. 

“The students can receive a total of as much as P4,000 within the 20-day period,” sigun ni Mira. 

Ang gobyerno sa syudad migahin ug lapas P300,000 alang sa pagsagubang sa maong special employment program, alang usab sa paghatag sa mga giilang estudyante ug kahigayunan nga makakwarta matag ting-init. 

Atol aning trabahua, ang mga tagadawat nisalmot sa mga dakbalangayng serbisyo matag buntag ug nitambong sa mga pampahanas na programa matag hapun. 

Ang SPES gisugdan sa syudad sa Dumaguete tuig 1993 ug gi-implementar sa PESO alang sa mga kwalipikadong hayskul ug kaleds nga mga estudyante.(PIA-7/HFG/Mayette Baring/CNU Intern) 

===========

Silot sa mga mulapas sa Balaod sa Helmet, gituki

By Hazel F. Gloria

CEBU CITY, May 18 (PIA) -- Ang mga opisyales sa Department of Trade and Industry (DTI) ug Land Transportation Office (LTO) mihisgut kabahin sa mga silot nga atubangan sa mga mulapas sa balaod sa helmet o ang Republic Act No. 10054. 

Sa porum nga gipahigayun niadtong Martes sa Association of Governement Officers (AGIO) 7 sa dakbayan sa sugbu, ang DTI ug LTO miingun ang ang ikapito nga seksyun niining balaod nagkanayun nga si bisan kinsa nga masakpan nga wala mag sul-ob sa estandard nga helmet adunay multa nga Php 1,500 para sa una nga opensa, Php3,000 para sa ikaduha nga opensa, Php5,000 para sa ikatulo nga opensa, ug Php10,000 lakip na ang pag-imbargo sa lisensya sa drayber alang sa ikaupat ug sunod-sunod nga opensa. 

Gituki usab sa maong purom nga dili lang ang mga tig gamitan ug helmet maoy madangtan sa maong silot kun dili apil usab ang mga deler ug mga namaligya. 

Ang multa nagkantidad ug dili muminos ug Php10,000 apan dili mulapas sa Php20,000 alang sa mga namaligya ug deler sa mga helmet nga walay Philippine Standard (PS) mark ug Import Commodity Clearance (ICC) sa Bureau of Product Standards (BPS). 

Si DTI-7 Regional Director Aster Caberte nagkanayun nga ang mga helmet kinahanglang adunay gyuy PS mark ug ICC sa BPS. 

“otherwise, violators of this law shall be punished” sigun pa ni Caberte. 

Si Regional Director Raul Aguilus sa LTO miingun usab nga ang multa nagkantidad ug Php1,800 alang sa mga drayber nga mupasakay sa ilang motor ug mga bata 10 anyos paubos. 

Ang Information Education and Communication (IEC) campaign sa Helmet Law ipakatap sa LTO, Philippine Information Agency, Department of Education ug mga pribado nga sektor.(PIA-7/HFG/ Niño Jesryl Maglasang, CNU Communication Intern) 

=============

DSWD-7, PA miimplementar og proyekto sa NegOr

By Amorganda A. Saludar

CEBU CITY, Mayo 18 (PIA) -- Ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) -7 dinuyogan sa 79th Infantry Batallion, 3rd Infantry Division of the Philippine Army (PA), nipakatap og mga projects staff ug mga kawani ngadto sa 11 ka mga nation nga munisipalidad sa Negros Oriental aron pagpasilitar sa implementasyon sa mga kalihukan sa Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan-Comprehensive ug Integrated Delivery of Social Services (Kalahi-CIDSS). 

Ang Kalahi-CIDSS usa ka nasudnong proyekto sa kagamhanan sa Pilipinas nga gitumong pagpakunhod sa kakabus nga gisagubang sa mga nation nga pamilya ug direkta nga gidumala sa DSWD. Kini nagsugod niadtong tuig 2003 uban sa duha ka mga probinsya sa rehiyon 7 ang Bohol ug Siquijor. 

Apan sugod niaadtong tuig 2012 hangtud 2015 ang maong proyekto gipatuman sa mga probinsya sa Negros Oriental nga gilangkuban sa 11 munisipalidad nga naglakip sa Ayungon, Basay, Bindoy, Dauin, Jimalalud, Mabinay, Manjuyod, Pamplona, Santa Catalina, Vallehermoso, ug Zamboanguita. 

Apan gumikan kay pipila sa mga banikanhon nga komunidad sa NegOr naila nga aduna’y hulga sa seguridad gumikan sa presensya sa walhong grupo, ang 79th Infantry Batallion, 3rd Infantry Division sa PA mopakatap usab ug ilang kaugalingon nga mga kawani aron mosusi sa sitwasyon sa lugar ug uban sa social welfare agency namugna ang mga stratehiya aron pagsiguro sa seguridad sa pagpahigayon ug pagpatuman sa mga proyekto ngadto sa nahisgutan nga probinsya. 

Ang mga gipakatap nga project staff ug mga kawani sa nahisgutan nga mga dapit mo pasilitar sa mga kalihukan sa pagpatuman sa mga proyekto sa CIDSS diin ang mga kawani sa CIDSS mobisita sa mga komunidad, pakighimamat sa lumad didto nga lugar ug makighalobilo kanila isip parte sa proseso community empowerment activity cycle. 

Niining bag-o nga panag-alayon sa PA, DSWD-7 mapaabot na unya ngadto sa komunidad sa Negros Oriental ug matuman na unya ang tumong nga mapakunhod ang kakabus sa nasud sa tuig 2015. 

Ang nahisgutan nga proyekto gilunsad uban sa paglagda sa memorandum of agreement niadtong miaging April 17 didto sa the Bethel Guest Hotel in Dumaguete City, NegOr nga maoy sinyales sa pormal nga pagsugod sa pagpatuman sa implementasyon sa maong proyekto. (DSWD-7/RMN-AAS-PIA7 Cebu)

=============

PWD mopahigayon ug konserto sa syudad sa Dumaguete

DUMAGUETE CITY May 18 (PIA) --Usa ka panon sa mga musikero nga anaay pisikal nga kakulangan gikan sa Quezon City, nga gitawag nga Rondalla On Wheels (ROW) ang muhimog kalingawan sa syudad sa Dumaguete karung Mayo 25 hangtud Hunyo 2. 

Basi sa koordinator sa Great Physician Rehabilitation (GPRehab) nga si Rolando Villamero Jr. nga kaning usa ka semanang konserto mupakita sa mga talento sa mga PWD kon Persons With Disabilities. 

“We take pride in inviting ROW to be in Dumaguete City to raise the awareness of the community about the capabilities of Persons with Disabilities (PWD) and to generate funds for GPRehab’s CHILD (Caring Hands to Inspire and Link with Differently-Abled Children) project.”sigon ni GPRehab executive director Analou Suan. 

Ang ROW usa ka gamayng grupo sa osketra uban sa mga instrumento sama sa bandurias, octavinas, laud, guitars, contra-bass ug drums alang sa ritmo. 

Magsilbing therapy ang musika sa mga miyembro sa ROW ubanan pa sa ilang maanindut nga pagporma gawas sa tunghayang primarya ug sekondarya. 

Aron mas makahuloganon ang pagpuyo sa mga ROW didtu sa syudad sa Dumaguete pinaagi ang GPRehab, sila mutakda ug mga kalihukan sa nagkalain-laing dakbalangay. 

Mahitabo ang pinakadakung konserto sa ROW didtu sa Bethel Guest House karung Mayo 31, alas 7 sa gabii. Samtang ang panamilit mahitabo karung umaabot Hunyo 1, alas 4:30 sa hapun didtu sa Main Atrium sa Robinson’s Place Dumaguete. 

“We hope that our group will inspire Dumaguete City to be more accepting to Persons with Disabilities. We hope that our concerts will change the community’s negative perception towards disability,” litok ni Richard Cepeda, miyembro sa ROW (PIA-7/HFG/Mayette Baring/CNU Intern) 

============

Training program alang sa K-12 system gilunsad

By Amorganda A. Saludar

CEBU CITY, Mayo 18 (PIA) -- Mokabat ngadto sa 200 ka mga administrador gikan sa publikong tunghaan sa elementary ug sekondarya ingon man mga magtutudlo sa sekondarya nga nagtudlo sa Science, Mathematics, ug English ang moagi unya og pagbansay bansay sa mga nagkadaiyang programa gikan Mayo 14 hangtud 26 sa Indah Hotel, Villegas St. (formerly Arroceros), Manila. 

Matud pa ni Rep. Lorenzo “Erin” R. Tañada III, nga mao’y ni sponsor sa Summer 2012 Training Programs, pinaagi sa pakig-alayon sa Philippine Normal University (PNU). 

ang pagbansay bansay gitumong alang sa pag-andam unya ug pagpausbaw sa mga magtutudlo ubos sa programang K-12. 

Dugang pa niya nga ila gayud nga ipahigayon ang training matag bakasyon apan karon tuiga giapil nila ang modules nga mopausbaw sa katakos sa mga magtutudlo ubos sa sistema sa K-12. 

Gipadayag usab ni Tañada nga magsilbi usab kini nga ilang kontribusyon alang sa pagpreparar sa mga magtutudlo alang unya sa panginahanglanon sa programang K-12 ingon man aron mapausbaw pa ang kapalidad sa mga magtutudlo. 

Ang kindergarten ug ang 12 ka tuig sa elementary ug high school o ang K-12 bag-o nga scholastic curricula sa Department of Education alang sa primary ug secondary education sa mga pampublikong tunghaan diin 2 ka tuig ang gipuno sa dili pa makalahos sa kolehiyo ang mga tinun-an. 

Gipadayag usab ni Tañada nga ang tumong sa K-12 mao ang paghatag og maayong kalidad nga 12 ka tuig nga programa sa edukasyon diin matag Filipino ang adunay katakos nga makapahimulos niini. 

Dugang pa niya nga imprtante kaayo alang sa mga magtutudlo ug mga administrador sa mga tunghaan nga masayod sa mga bag-o nga methods ug prinsipyo sa pagpanudlo aron sila mamahimo nga epektibo mga magtutudlo sa bag-ong henerasyon sa mga kabatan-onan. 

Academic Leadership Quality: Meeting Challenges in the Implementation of the K-12 Curriculum ang tema alang sa mga administrador sa mga publikong tunghaan nga motambong niini nga training samtang Critical Thinking and Problem Solving Skills: Key to Economic Sustainability and Progress usab alang sa mga magtutudlo. (AS/PIA-7, CEBU)

============

160 ka estudyante nakabenepisyo sa SPES program sa Dumaguete

By Rizalie A. Calibo

DUMAGUETE CITY, Negros Oriental, May 18 (PIA) -– Mikabat sa 160 ka mga tinun-an ang nakabenepisyo ug nakahuman sa Special Program for Employment of Students (SPES) sa siyudad sa Dumaguete. 

Ang 20 ka adlaw nga summer job alang sa mga estudyante natapos pinaagi sa usa ka seremonyas kon graduation ceremony niadtong Lunes (May 14) sa Building 2 sa Dumaguete City Public Market. 

Sumala pa ni Public Employment Services Office (PESO) In-Charge Socorro Mira ang inadlawng suhol sa mga nakebenepisyo sa maong programa naggikan sa tampo sa kagamhanang lokal sa siyudad ug sa Department of Labor and Employment (DOLE). 

Ang DOLE miabaga sa 40 porsyento sa suholan samtang ang kagamhanang lokal miabaga sa 60 porsyento sa ilang suhol. 

Ang matag tinun-an nakatigum ug tag P200 matag adlaw nga mosuma ug P4,000 sulod sa 20 ka adlawng trabaho, matud pa ni Mira. 

Ang kagamhanang lokal sa siyudad mitagana ug labaw sa P300,000 aron molampos ang maong programa ug kahatagan ang giilang mga estudyante ug higayon nga makatabang sa ilang pag-eskuyla atol sa bakasyon. 

Sa maong mga panahon, ang mga tinun-an naggilabot sa mga serbisyo sa komunidad matag buntag ug miatende usab ug mga skills program matag hapon. 

Ang SPES started sa Dumaguete City nagsugod niadtong 1993 ug gimplementaar pinaagi sa PESO sa maong siyudad alang niadtong angayan ug kwalipikadong mga tinunn-an sa high school ug college. (translated by RAC/PIA-Siquijor) 

=============

Siyudad sa Dumaguete misuporta sa Ocean Month

By Rizalie A. Calibo

DUMAGUETE CITY, May 18 (PIA) -- Misuporta sa selebrasyon sa Ocean Month kon bulan sa kadagatan ang kagamhanang lokal sa siyudad sa Dumaguete uban sa Environment and Natural Resources Office (ENRO). 

Kini gibuhat pinaagi sa pagpanglimpyo sa kabaybayonan niadtong May 12, Sabado, sugod 7:00 sa buntag. 

Ang Ocean Month giselebrar matag bulan sa Mayo alang sa pagpahiuli ug pagpreserbar sa kadagatan ingon man sa mga kinabuhi niini. 

Kini usab usa ka paagi nga mamahimong masuportahon ug mahigalaon ang kalikopan sa kinabuhi alang sa katawhan sa Dumaguete ingon man sa mga turista, sumala pa ni Dumaguete Mayor Manuel T. Sagarbarria. 

Ang mga misalmot niini gimandaon pagdala sa ilang kaugalingong sudlanan ug sagbot sama sa mga sako sa semento ug plastic bags alang sa pagkolekta ug paglabay sa mga basura. 

Si Sagarbarria usab miingon nga kini mao ang higayon pag-edukar sa mga estambay alang sa ilang pagabuhaton, busa ang tanang mga lumilihok ug sumasalmot sa maong aktibidad giawhag pakig-estorya kanila ug pagpangayo sa ilang suporta alang sa kaayohan sa kalikopan. 

Ang mga partisipante mao ang nagkalain-laing departamento ug buhatan sa city hall, kabaryohan ug ilang mga opisyales sa siyudad sa Dumaguete. 

Matag departamento ug opisyal sa barangay adunay gitakda nga dapit pagalimpyohan. 

Tumong sa maong kalihokan mao ang paglimpyo sa mga kabaybayonan ug mga agianan ug tubig sa siyudad. 

Samtang, ang Ocean Moth giselebrar sa tibuok nasud sa Pilipinas ubos sa tema: “Buhay Dagat, Buhay Natin” ug “Marine Biodiversity” for International Day of Biodiversity”, nga nagpadayag sa kaimportansya sa kadagatan diha sa kinabuhi sa tawo, sumala pa ni Environment Secretary Ramon Paje. (translated by RAC/PIA-Siquijor)

============

Mga lokal nga kagamhanan nimugna og lakang sa kalamboan ug gender sensitivity

By Amorganda A. Saludar

LUNGSOD NG CEBU, May 18 (PIA) -- Ang mga opisyales sa lokal nga kagamhanan sa probinsya sa Bohol ug Siquijor nakamugna og gender and development plan alang sa tuig 2012 aron mahiapil sa ilang tagsa tagsa ka mga tinuig nga programa nga ipatuman. 

Kini human ang mga naasoy’ng mga opisyales nitambong sa tulo ka adlaw nga training sa Gender Sensitivity and Development’ nga gipahigayon sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) 7. 

Nag-unang katuyoan sa maong training mao ang paglakip unya sa gender sensitivity sa mga kalihukan alang sa pagpalambo sa mga local government units (LGUs). 

Ang naasoy nga panagtigum sa mga opisyales sa lokal nga kagamhanan niresulta usab sa pag recall sa ilang five percent (5%) nga tinuig nga alokasyon sa budget nga magamit alang sa mga kalihukan sa Gender and Development (GAD) nga makahimo unya sa lokal nga kagamhanan nga mamahimong inklusibo ug masalmoton niini. 

Ang maong kalihukan gipahigayon niadtong miaging Mayo 9 hangtod na sa 11 didto sa Tagbilaran Bohol nga gisalmotan sa mga opisyales sa lokal nga kagamhanan nga aduna’y direkta nga pagdumala sa Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan – Comprehensive and Integrated Delivery of Social Services (Kalahi-CIDSS). 

Ang Kalahi-CIDSS programa sa kagamhanan aron pagpakunhod sa kakabus diin gipatuman sa DSWD-7 sa panagsama nga probinsya sa Bohol ug Siquijor nga nakabenispisyo sa mga nation nga mga kabus nga pamilya dinhi. 

Kini nga programa pagpakunhod sa kakabus sa nakaserbisyo na sa 14 ka mga munisipalidad sa probinsya sa Bohol ug Siquijor nga karon gitawag na Makamasamang Tugon kinsa nagpasabot nga ang naasoy nga proyekto labaw nga gihingusgan sa mga LGU kay sa DSWD sukwahi sa unang mga hugna sa proseso sa pagpatuman sa proyekto. (RMN/AS/DSWD-7-PIA7, CEBU)