Philippine National Games adto pagahimuon sa Dumaguete City

By Hazel F. Gloria

DUMAGUETE CITY, April 14 (PIA) -- Ang Philippine National Games adto pagahimuon sa Dumaguete City, NegOr sa umaabot nga Mayo 26- Hunyo 3 nga adunay P25M nga badyet nga nagagikan sa Philippine Sports Commission (PSC) 

Si PSC Commissioner Jolly Gomez niingon nga ang maong kalihukan aduna’y 25 ka mga nagkalain-laing dula ug moabot kapin sa 5,000 ka mga atleta, opisyales ug mga tigtudlo nga mo apil niini. 

Sa bag-ohay lang nga panagtigom kauban ang mga lokal nga opisyales, si Gomez nisulti nga ang magdumala nga siyudad ug lalawigan mo gasto lang ug gamay nga balor alang sa pagpangandam sa mga kapulisan nga mobantay sa lugar alang sa seguridad sa mga mosalmot, sa panglawas ug medikal nga serbisyo ug gagmay’ng janitorial services sa nagkalain-laing benyu sa mga dula. 

Adunay 2,000 ka mga boluntaryong estudyante nga ipatrabaho aron motabang sa mga working committees sa maong kalihokan. 

Sigon ni Gomez nga ang walo ka adlaw nga panagdula makapalambo sa economikanhong kalihokan sa lokalidad. Gihangyo niya ang mga negosyanteng kalabot sa turismo sama sa pagkaon, hotels, transportasyon ug uban pa sa pagprepara sa pagsubwak unya sa mga mobisita. 

Dumaguete City mayor Manuel Sagarbarria miingon nga ang siyudad nakigtimbayayong sa probinsiya aron sa pagpangandam alang sa maong kalihokan uban sa Philippine National Police alang usab sa seguridad sa mga moapil sa maong kalihokan ug sa mga bisita. 

Ang lokal nga pangagamhanan sa Dumaguete nakig-alayon na sa Department of Education (DepEd) aron sa pag-gamit sa pipila ka mga tunghaan isip benyu sa mga dula ug kapuy-an sa mga moapil niining kalihokan. 

Ang PNG mao ang nag-unang benyu sa Philippine sports aron sila makapili sa pinaka-maayong magdudula sa nasud aron maoy morepresentar sa Pilipinas ngadto sa international sports.(mbcn/PIA-7 & CNU/ Shiela Fe Delos Reyes, Intern)

=============

Naga, Cabadbaran nilagda sa usa ka 'sisterhood' nga pakig-alayon

By Amorganda A. Saludar

CEBU CITY, April 14 (PIA) -- Ang siyudad sa Naga, Cebu ug siyudad sa Cabadbaran, Agusan del Norte mopirma sa usa ka kasabutan sa pagtukod og 'sisterhood' nga relasyon karong Abril 18 adto sa Naga City Hall. 

Si Naga City Mayor Valdemar Chiong ug Cabadbaran Mayor Dale Corvera nakakita sa ka importante sa katukoran sa maayong relasyon tali sa ilang tagsa-tagsa ka mga siyudad aron mapalig-on ang hugot nga kolaborasyon ug kasabutan. 

Tumong usab sa duha ka liders ang panag-ambitay sa kahibalo ingon man pundo ug tinubdan sa natad sa kultura, arts, edukasyon, industriya sa turismo, commerce and trade, technological advancement, urban planning pagpalambo sa ekonomiya hilabi na ngadto sa bag-ong nanahimong mga siyudad. 

Ang duha ka siyudad nahimong maayo nga magkaalyado sukad niadtong nagsugod pa ang proseso sa ilang conversion ngadto sa pagka bag-ong siyudad niadtong tuig 2007. 

Motambong unya sa pormal nga seremonyas sa hingpit nga panag-alayon o “sisterhood pact” ang mga lider sa duha ka siyudad nga gipangulohan sa ilang tagsa-tagsa ka mga mayor, bise mayor, konseho sa siyudad ug Sangguniang Kabataan Federation presidents. 

Magsilbing highlight unya ning maong kalihukan mao ang pagbasa sa sisterhood pact nga mosimbolo lig-on nga kasabutan sa duha ka siyudad sa ngalan sa panaghigalaay, panaghiusa ug kalambuan. (mbcn/AS-PIA CEBU) 

============

Mga Sugboanon maayo’ng mobayad sa ilang buhis

By Amorganda A. Saludar

CEBU CITY, April 14 (PIA) --- Kasagaran sa mga Cebuanos mga maayo’ng mobayad sa ilang buhis, matud pa sa regional director sa Bureau of Internal Revenue nga si Rodita Galanto sa Kapihan sa PIA forum niadtong Meyerkules dinhi sa PIA-7 conference room. 

Si Galanto miingon nga tungod kini sa kadako sa ilang nakolekta nga mga buhis sulod sa BIR Revenue district 13 nga milabaw sa ilang tax collection targets sulod na sa tulo ka tuig. 

Atol sa PIA Kapihan nga naghisgut sa tax information drive sa ahensya gibutyag ni BIR-13 regional director Rodita Galanto nga sila mapasalamaton sa mga Cebuano gumikan kay wala kaayo sila’y nasinati nga mga problema kabahin sa pagtuman sa buhisan dinhi sa Sugbo tungod kay matinud-anon ang mga Sugbuanon sa pagbayad sa ilang mga buhis sa tukmang anahon ug pag sumiter sa ilang mga income tax returns. 

Dugang pa ni Galanto nga nakab-ot sa ahensya ang maayo nga performance sulod na sa tulo ka tuig gumikan usab sa suporta nga gipakita sa mga Sugboanon. 

Niadtong tuig 2009 ang BIR 13 nakakolekta ug subra sa ilang gitinguha nga koleksyon nga P9.5 billion samtang sa misunod nga tuig ang ahensya nakaposte og 12.33% nga usbaw sa ilang collection performance sa koleksyon nga P12.7 billion kumpara sa gitinguha nga koleksyon nga P11.4 billion lamang. 

Niadtong miaging tuig ang kinatibuk-an nga tax remmitances nga natigum niabot ngadto sa P12.456 billion kumpara sa tumong niini nga P12.421 billion o uno porsyento nga usbaw. 

Bisan pa kung gihangop ni Galanto ang kakugi nga gipakita sa lima ka mga distrito ubos sa BIR 13 gumikan sa gihingusgan niini nga tax information drive apan dako gihapon ang kredito nga iyang gihatag ngadto sa mga Sugboanon nga maoy hinungdan sa ilang maayo nga collection performance. 

Ang BIR 13 gilangkoban sa probinsya sa Cebu ug Bohol samtang upat sa lima ka mga distrito nagbase dinhi sa Sugbo. 

Gipadayag ni Galanto nga gumikan unya sa kooperasyon ug suporta nga gipakita sa mga Suboano’ng mambuhisay sila malaumon nga makab-ot nila ang gitinguha nga koleksyon karong tuiga nga P14.3 billion. (mbcn/AS/PIA-CEBU) 

=============

Kagamhanang lokal mopalambo sa “tourist spots” sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, April 14 (PIA) -- Mihimo ug lakang ang lokal nga kagamhanan alang sa paglambo sa mga “tourist spots” sa isla ug mawala ang negatibong imahe niini isip “island of witchcraft and black magic.” 

Si Siquijor Gov. Orlando Fua, Jr. miingon nga mihimo siya ug lakang aron ang mga bisita sa isla molantaw sa tinuod nga kaanyag ug kahamugaway sa isla samtang gilusad niini ang bag-ong product tagline nga "Siquijor, an Island of Healing!" 

Pipila sa mga kalamboan nga gi-implementar sa kagamhanan mao ang kadalanan ug imprastraktura libot sa probinsya nga naglakip sa P4-milyones nga kantidad nga road concreting paingon sa airport sa Cang-alwang, Siquijor, ug pag-ayo sa airport terminal. 

"The airport is already functional at present," mapasigarbohong taho sa gobernador. 

Dugang usab kalamboan mao ang Mount Bandilaan Mini-Resort sa Cantabon, Siquijor diin dugang cottages ug picnic tables ang gihimo alang sa daghang mga bisita niadtong Semana Santa atol sa 'Folk Healing Festiva'l niadtong April 2-7. 

Dugang pa niini mao ang reklamasyon sa 400 square-meter nga luna sa Salagdoong Beach Resort diin pagatukuron ang dugang pang mga cottages, sumala pa niya. 

Matud niya nga ang miaging ekspansyon sa Salagdoonng Beach maka-akomodar na ug daghang mga bisita. (mbcn/RACalibo/PIA-Siquijor)

=============

Dugang pondo ibubo alang sa ospital sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, Apr 14 (PIA) -- Mokabat sa P25 milyones ang ibubo sa Department of Health (DOH) alang sa pagpauswag sa duha ka ospital dinhi sa Siquijor sa 2012. 

Sumala pa ni gobernador Orlando Fua Jr. nga miingon nga sa maong pondo, P20 milyones gigahin alang sa pagtukod ug bag-ong pako (wing) sa Integrated Provincial Health Office (IPHO) sa Siquijor, Siquijor ug ang laing P5 milyones alang sa pagpauswag sa Medicare sa Lazi, Siquijor. 

Apan una niini, si Fua miingon nga ang duha ka ospital nakakuha usab ug dakong hiwa sa tinuig nga badyet sa probinsya. 

Niini lamang tuiga, P67,559,000 gigahin sa IPHO ug dugang P9,166,065 gihatag sa Medicare, matud pa niya. 

Ang total nga investment sa sektor sa panglawas, P76,725,065, dugang pa niya. 

Si Fua usab miingon nga ang probinsyal nga kagamhanan naggahin usab ug 24 porsyento sa ilang 2011 nga total nga abot nga P307,300,833.50 alang sa serbisyo sa panglawas sa probinsya. 

"This is more than 4 percent from the province’s 20 percent development fund allocation of P61,460,166.67," (kini labaw gani ug cuatro porsyento sa 20 posyentong pondo alang sa kalamboan kon development dund) sumala pa niya. 

Sa milabayng duha ka tuig, ang probinsya usab migahin ug P4 milyon alang sa pagtukod ug dugang unom ka private rooms ug pag-ayo sa charity wards, dugang pa niya. 

Lain pa usab nga P4 milyones gigahin alang sa mga tambal mtag tuig ug dili momenos P3 milyones alang sa mga pasyenteng nanginahanglab gikan sa congressional fund. 

Dugang pa usab nga mga serbisyo ug hinabang alang sa panglawasang gidahum karong tuiga tungod kay ang Philippine-American Medical Association of Georgia (PAMAG) gitakdang moimo sa ilang medical mission dinhi sa Siquijor karong tuiga. (mbcn/RAC-PIA 7, Siquijor) 

==============

Healing Festival sa Siquijor nakadani ug labaw 13 mil ka mga turista

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, April 14 (PIA)—Nakadani ug mga 13,320 ka mga lokal ug langyaw nga bisita ang Healing Festival nga gihimo sa Siquijor niadtong milabayng Semana Santa sa Mountain Resort in Camp Bandilaan, Siquijor, Siquijor. 

Apan sumala sa Provincial Tourism Office ang isla napuno sa mga bisita, dili lamang kay buot silang molantaw sa Healing Festival kon dili buot usab nilang masinati ang kahamugaway ug kanindot sa Siquijor ilabi na niining Semana Santa. 

Ang festival karong tuiga maoy kinadaghanan ug bisita matud pa sa tourism office. Gikan sa maong gidaghanon, 13,199 niini mga lokal nga turista samtang 121 langyaw. 

Kini tungod kay ang Healing Festival atol kayo sa Semana Santa diin kadaghanan sa mga Filipino buot mobakasyon, morelaks ug mohatag ug igong panahon paghandom sa sa kamatayon ug pagkabanhaw ni Kristo. 

Ang isla sa Siquijor maoy angay ug nindot kayo nga lugar alang niini, matud pa sa usa ka bakasyonista. 

“We are earning a reputation as a tourist destination during Holy Week,” (Nakaangkon kita ug reputayon isip “ tourist destination” sa panahon sa Semana Santa) sumala pa ni Gobernador Orlando A. Fua Jr. nga mapasigarbahon usab nga mitaho sa labaw sa P80,000 nga abot gikan lamang sa tag P10 kada tawo lamang nga admisyon niadtong tibuok Healing Festival . 

Iya usab gipasigarbo ang “herbal gardens” nga gidebelop sa probinsya nga maoy gikuhaan sa mga sangkap alang sa mga tambal nga gihimo. 

Ang Healing Festival nagpakita sa mga alternatibo ug tradisyonal nga paagi sa pagpanambal nga iya lamang sa Siquijor. 

Niining panahona, managtapok ang mga herbolarios ug mga mananambal aron pag-adam ug paghimo sa lana ug mga tambal gikan sa mga tanom, panit sa kahoy, gamut ug mga insekto nga ilang gikalap sulod sa pito ka Biyernes sa Kuaresma. 

Lakip usab sa maong kalihokan mao ang “exhibits” sa mga lokal nga produkto ug “souvenir items” gawas sa hinimong tambal ug lumay, “Sikijod” spa massage (hilot), pagpanambal, Bolo-bolo, ug uban pang kalingawan. (mbcn/RACalibo/PIA-Siquijor) 

==============

Agriculture Secretary mobisita sa isla sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, Apr 14 (PIA)—Gitakdang mobisita sa isla sa Siquijor si Agriculture secretary Proceso Alcala karong April 19-21. 

Sumala pa ni Technical Director for Operations Angel Enriquez sa departamento sa agrikultura sa iyang pakighimamat sa mga lokal nga opisyales niadtong Martes, sa Provincial Capitol, Siquijor,Siquijor, mogikan si Sec. Alcala sa hapon sa April 19 human sa iyang pakigpulong atol sa Hog Convention and Trade Exhibits sa Cebu International Convention Center nga gitakda usab sa April 19-21. 

Si Enriquez mipasidaan nga ang pagbisita sa Secretary maoy dakong higayon sa lokal nga namunuan pagpakita sa katakos sa Siquijor sa agrikulura ug buot niya nga ang maong pagbisita mahimong memorable alang sa Secretary. 

Sa iyang pagbisita, pagahatagan ug higayon Si Gobernador Orlando A. Fua Jr. nga mopadayag sa provincial agricultural roadmap, organic agriculture updates ingon man ang hangyo sa lokal nga kagamhanan sa irigasyon ug postharvest facilities. 

Lakip niini mao ang dayalog kauban sa mga lokal nga kagamhanan, lider nga magtitikad, ug uban pang sektor sa panguma. 

Lakip usab niini ang Technoclinic ug farmers forum sa Crop ug Livestock Services, ingonman Equipment demo ug Turn-over sa Postharvest Equipment uban sa paglagda sa kasabutan kon Memorandum of Agreement (MOA) signing sa unang adlaw. 

Sa ikaduhang adlaw, si Sec. Alcala usab mobisita sa luna ga gitikad ni Elnard Ympal, usa ka 4H CY 2011 Gawad Saka Awardee. 

Aduna usab pagbisita nga pagahimoon niadtong mga proyekto nga giasistihan sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), National Irrigation Authority (NIA), Philippine Coconut Authority (PCA), ug Office of the Provicial Agriculturist (OPA). 

Gilauman usab nga siya makigsalo sa mga amahan sa lungsod ug sa mga local nga opisyales ning probinsya. 

Gitakdang mogikan ang Secretary pagkasaunod adlaw sa April 21. 

Ang pagbisita ni Sec. Alcala kalabot sa programa sa Department of Agriculture pagpadayon ug paghatag direksyon ug tabang sa mga mag-uuma ug mananagat aingon man ang tibuon komunidad aron mapalambo ang ilang produksyon ug motaa aang ilang kita(mbcn/RACalibo/PIA-Siquijor)