Ang publiko mahitungod sa pag-kontrolar sa price increase

CEBU CITY, Abril 25 (PIA) --- Nagpabiling prayoridad sa administrasyon ni Aquino ang pag-kontrol sa pag-saka sa presyo sa mga palitunon ug nagmalipayon kita sa nakit-ang resulta. 

Ang rilis sa Bangko Sentral ng Pilipinas niadtong Abril 4 miingon: “Base sa natala,ang pag-saka sa presyo sa palitonon matag tuig miubos sa buwan sa Marso didto sa 2.6 porsyento gikan sa 2.7 porsyento sa buwan sa Pebrero. 

Nagpasabot kini nga mas ubos pa sa inflation range target nga 3-5 porsyento alang sa tuig dosmil dose; ang natala pag-Marso mao ang kinaubsan gikan sa Setyembre 2009, ug ang natala sa Pebrero ikaduha lamang sa Malaysia nga aduna’y 2.2 porsyento sa inflation rate sa rehiyon sa Southeast Asia, mas gilabwan ang mga malampuson nga nasud sama sa Singapore (4.6). 

Ang gobyerno nagpabiling sensitibo sa publiko mahitungod sa price increase, ug nagpadayon sa pag-siguro nga dili makaapekto sa katawhan kini nga suliran. 

Ang pagsulbad niining problema nagpabiling pundasyon sa pagpalambo sa atong ekonomiya,ug makasalig ang publiko nga ang administrasyon mopadayon aron wala na’y usang mahabilin padulong sa tul-id ug sakto nga dalan alang sa pagmalampuson sa tanan. (mbcn/hfg/PIA-7/Translated by: Darling May Deita/ CNU Comm Intern) 

============

DOLE mihatag ug P1.5M pundo ngadto sa mga biktima sa linog sa NegOr

By Rizalie A. Calibo

DUMAGUETE CITY, April 25 (PIA) -- Mihatag ang Department of Labor and Employment (DOLE) ug P1.5 milyon ngadto sa mga biktima sa 6.9 nga linog nga miigo sa Negros Oriental niadtong Pebrero ning tuiga. 

Ang hinabang pinansyal gihatag pinaagi sa programa nga Tulong-Pangkabuhayan sa Ating Disadvantaged Workers (TUPAD) sa DOLE ubos sa Comprehensive Emergency Employment program for rural workers sa munisipalidad sa Ayungon, La Libertad, Jimalalud, Tayasan ug siyudad sa Guihulngan sa unang distrito. 

Kini ihatag pinaagi sa pag-empleyo sa mga biktima sa pag-ayo sa mga nagubang imprastraktura sa maong dapit. 

Sumala sa officer –in-charge sa DOLE nga si Vivencio Lagahid, ang pag-empleyo makatabang arng paghaw-as sa mga biktima sa kasamtangang kalisod, pagtukod usab sa ilang mga nagubang kabalayan, paghiuli sa mga nahanaw nga mga propriedad ug pagsugod sa mga alternatibong kabuhian uban sa ilang pamilya sulod sa hamubong panahon. 

Sa maong kantidad, ang lima ka lokal nga kagamhanan adunay P300,000 ug 100 ka mga trabahante sa tag P200 minimum nga suhol matag adlaw sulod sa 15 ka adlaw. 

Gitunol ni DOLE regional director Ma. Gloria Tango ang tseke ngadto sa mga mayor ug local nga tresurera uban ni Rep. Jocelyn Limkaichong sa unang distrito. 

Ang TUPAD usa ka programa sa dinaliang pag-empleyo nga nagtumong pagtabang niadtong nawad-an ug trabaho nga nabiktima sa miaging linog. 

Ubos sa maong programa, sila pagahatagan ug “short-term wage employment” isip dinaliang kapanginuhaan ug kita alang sa adlaw-adlaw nilang panginahanglanon. (mbcn/translated by RACalibo/PIA-Siquijor) 

============

Dumaguete health office mipahimangno batok sa heat stroke ug dehydration

By Rizalie A. Calibo

DUMAGUETE CITY, April 25 (PIA) -- Ang Dumaguete City Health Office nagpahimangno sa publiko sa pag-amping ug paghatag ug ekstra nga pagtagad batok sa “heat stroke” ug “dehydration” kon pagkauga tungod sa hilabihang kainit nga matagamtam karong ting-init. 

Matud ni City Health Officer, Dr. Maria Sarah Talla, ang katawhan makatagamtam ug taas nga temperatura ilabi na panahon sa ting-init nga posibleng mohamtong sa “heat stroke” ug uban pang kalabot niini nga sakit. 

Ang “heat stroke” moabot kon ang lawas hilabihang moinit tungod sa init ug alibangong panahon ingon man sa hilabihang eksposyor sa adlaw. 

Si Talla mipahimangno usab sa mga lumupyo batok sa mga gasli ug bunga’g singot nga usab masinati panahon sa ting-nit. 

Ang hilabihang eksposyor sa init usab maoy kaingnan sa pagkauga kon “dehydration” nga moresulta sa pagsuka, pagkaluya, kasakit sa ulo, kakapoy ug usahay makapataas sa “respiratory rate, rapid pulse ug strange behavior," matud pa ni Talla. 

Aron paglikay niining mga sakita, mitambag si Talla ngadto sa publiko pagdala kanunay ug payong o kalo aron kon sila mogawas sa ilang panimalay ug opisina. 

Kinahanglan usab ang pag-inom ug daghang tubig aron ipuli sa mga nawalang tubig sa lawas tungod sa singot ug paglikay sa mga kalihokan nga mag-ekspos kanila sa kainit sa adlaw. Gipahimangno usab ang pagsul-ob ug mga luag ug hayahay nga bisti aron makasirkular ang hangin sa lawas, dugang pa ni Talla. 

Matud pa, kasagarang mga tigulang ug bata, mamumuo ug atleta nga labihang mabulad sa init anaa sa kakuyaw sa ’heat stroke,”. (MBCN/translated by RACalibo-PIA 7, Siquijor)