Summer Science Getaway ’pagahimoon sa DOST

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, March 19 (PIA) -- Ang lokal nga buhatan sa Department of Science and Technology (DOST) ug ang Confederation of Scientific and Professional Organizations (COSPO) nagadapit sa mga estudyante sa pagsalmot sa 2012 Summer Science Getaway (SSG).

Kini pagahimoo karong April 18-19, 2012 sa DOST Lahug S & T Complex, Sudlon, Lahug, Cebu City.

Matud ni DOST Siquijor Provincial Director Engr. Mario de la Pena, ang gi-rumbo nga sumasalmote sa maong tigom mao kadtong mga kadtong mga tinun-an nga nagpangedaron ug 9 -16 ka tuig.

Adunay pagabayran nga P2,500 alang sa pagkaon, kits ug uban pang mga galamiton sa duha ka adlaw nga kalihokan, sumala pa.

Apan adunay diskuwento nga P500 alang niadtong makapalista ug sayo o sa wala pa ang Abril 10, 2012.

Ang 2012 Summer Science Get-away ikatulong serye human sa susamang malamposong science camps niadtong tuig 2008 ug 2011.

Ang maong kalihokan nagatumong sa pagpaila sa siyensya ilabi na sa biology, chemistry, ug physics ngadto sa mga kabataan. Kini magadani sa mga kabataan ug kaikag sa siyensya pinaagi sa paghatag kanila ug higayon nga makaeksperimento pinaagi sa mga makalingaw nga mga aktibidades.

Tungod kay limitado lang ang bakante, ang mga buot mosalmot giawhag sa pagsumitir gilayon sa ilang registration form.

Alang sa dugang kasayuran, pakigkita o tawag kang Engr. de la Pena sa DOST-Siqujor, Siquijor o tawag sa telephone no. 344-2008.

Ang regihistro magatuman sa ‘first-come-first-served basis’. (rac/PIA-Squijor)

===========

CSC-Siquijor mopahigayon ug mga seminar alang sa mga empleyado sa gobyerno

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR March 19 (PIA) -- Gidapit sa Civil Service Commission (CSC)-Siquijor Field Office ang mga empleyado sa gobyerno alang sa gitakdang live-out seminars kon bansay-bansay nga pagahimoon karong tuig sa probinsiya sa Siquijor.

Sumala ni CSC-Siquijor provincial director Atty. Gina Crucio usa sa mga bansay-bansay mao ang ‘Values Orientation Workshop’ karong April 2-3, 2012 nga adunay training fee nga P1,800 matag tawo.

Si Crucio nagalaum nga ang maong bansay-bansay makahatag ug maayong epekto aron maimprob ang organizational culture sa matag ahensiya.

Lain pang bansay-bansay kon “Competency Enhancement for Government Drivers” gitakda sa May 29, 2012 sa training fee nga P900 matag tawo.

Kini gatumong paghatag ug kaantigohan sa mga drayber sa ilang paghimo sa tagsa-tagsa ka buluhaton ug paghatag kanila ug update sa mga balaod ug regulasyon kalabot sa ilang serbisyo ug ang mahimong mahitabo kon ugaling adunay pagsupak.

Si Crucio miingon nga ang mga drayber sa gobyerno adunay dakong kalambigitan sa pagkab-ot sa tumong sa matag ahensiya.

Isip mamumuo, angay silang ehemplo sa pagsunod sa balaod sa trapiko ingon man sa pag-atiman sa kalikupan ug pagsiguro sa kaluwasan sa mga pasahero ug sa uban pang motorist nga ilang mahimamat matag adlaw, matud pa niya.

Lain pa usab nga bansay-bansay mao ang Public Service Ethics and Accountability nga gittkda karong. Kini nagatumong pagtabang sa mga empleyado pagpangilabotug pagdani sa sa paglihok alang sa kaausaban sa trabahoan.

Ang Enhanced Training on Appointments Preparation usab gitakda karong September 25-26 sa training fee of P1,800 matag sumasalmot.

Samtang ang Frontline Services Management Seminar Workshop pagahimoon sa November 27-28 sa training fee nga P1,800 matag tawo.

Ang maong mga bansa-bansay maghatag sa mga sumasalmot ug igong kahibalo ug kaantigohan ingon man magtudlo sa angayng pamatasan sa pagserbisyo, pagdala ug pagsustenar alang sa epektebong serbisyo sa tagsa-tagsa nila ka ahensiya.

Ang tanan pagahimoon sa CSC Training Hall, Larena, Siquijor. Ang pagakolektahong bayranan alang sa snacks, meals, hand-outs ug uban pang galastuhon, matud ni Crucio.

Ang mga interesadong opisina giaghat sa pagsumitir sa ilang nomination forms aron maapil sanglit aduna lamay limitadong slot sa “first come, first served basis”.

Alang sa dugang kasayuran, pakigkita sa CSC-Office sa Old Capitol Building, Larena, Siquijor. (rac/PIA-Siquijor & CSC-Siquijor)

===========

Magtutudlo, tinun-an sa NegOr, Siquijor mitambong sa ‘peace education’

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR, March 19 (PIA) -- Labaw sa gatusan ka mga magtutudlo ug tinun-an sa nagkadaiyang tunghaan sa Negros Oriental ug Siquijor mitambong sa usa ka workshop kabahin sa peace education ga gihimo sa Dumaguete City. 

Ang panagtigom nga gipahigayon sa tulo ka academic units sa Silliman University (SU) tubag sa Executive Order No. 570 kon “Institutionalizing Peace Education in the Curriculum – Its Impact to Teaching Peace” nga gi-isyu niadtong 2006.

Ang EO 570 nagmando sa Department of Education (DepEd) ug sa Commission on Higher Education (CHED) sa maabtikong pagpromot sa kultura sa kalinaw sa sistema sa edukasyon.

Ang mga magtutudlo naghisgot sa kahimtang sa “peace education” sa duha ka mga probinsiya ug ang paagi nga kini mapalapnag ug maapil sa ilang “academic curriculum,” sumala pa ni SU Office of Information and Publications Mark Raygan Garcia.(translated into Cebuano by rac/PIA-Siquijor)

===========

Seminar-patigayon, turismo gihimo alang sa mananambal sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR , March 19 (PIA) -- Isip andam sa nagsingabot nga Healing Festival karong Semana Santa sa sunod bulan, ang Provincial Small and Medium Enterprises Development Council (PSMEDC) mipatigayon ug Tourism and Entrepreneurship Awareness Seminar alang sa mananambal ug mangangalap sa Siquijor. 

Sumala ni provincial tourism officer Jossette Almirola sa iyang tourism overview atol sa maong seminar, ang mga mananambal ug mangangalap kinahanglan makaamgo nga aduna sila’y dakong kontribusyon sa pagpaila sa Siquijor isip ‘island of healing’ ingon man pag-uswag sa turismo niini.

Sa samang paagi, angay usab nilang mahibaw-an nga ang turismo aduna usab adunay dakong ikahatag sa lokalidad isip maayong kakuhaan ug kita ug kapanginabuhian sa lokal nga mga lumupyo, sumala pa.

Matud pa niya, kon kini maayong pagkaplano ug pagdala, ang turismo mahimong instrument aron pag-uswag sa nasudnong garbo ug lokal nga kustombre. 

Mahimo usab kining alternatibo sa mga ekonomikanhong kalihokan nga makahatag ug kadaot sa kalikopan sama sa pagpangisda ug panguma.

“Siquijor is known for its traditional healers all over the country and it is one of the assets that differentiates our island from the other islands in the country,” (Ang Siquijor naila sa pagpanambal ug kini dakong bentaha nga wala sa uban), si Almirola miingon.

Dugang pa niya nga gawas sa makadaning kaanyag niini, ang 'Healing Festival' usab usa sa nag-unang atraksyon sa isla basi sa gihimong abalwasyon sa mga hingtundan sa turismo sa maong probinsya.

Ang Healing Festival mao ang higayon diin magtigom ang mga mananambal ug mangangalap sa kabisay-an ug Mindanao aron pagsalmot ug paghimo ug mga tambal gikan sa nagkalain-laing klase sa tanom, gamut, insekto ug uban pang mga sagol aron makahimo ug epektibong tambal.

Ang pagpangalap pagahimoon kada Biyernes sulod sa Kuaresma gikan sa kalasangan, kadagatan, langob ug sementeryo.

Ang tourism entrepreneurial seminar naghisgot sa 'Role of Healers in the Value chain' nga gihatag ni Department of Trade and Industry (DTI) Provincial Director Nimfa Virtucio ug 'Product Development' ni Department of Science and Technology (DOST) representative Roland Padayhag. 

Ang representate sa Department of Labor and Employment (DOLE) nga si Jerome Alam mihisgot usab sa 'Organizational Development' ug si Supervising Cooperative and Development Specialist Filomena Lomocso sa 'Principles of Cooperative'. 

Kahinumduman nga ang Siquijor usa sa mga isla nga gideklarang “marine reserve and tourist destination” niadtong 1978 ubos sa Proclamation No 1801.

Sa ingon, ang isla giandam isip nag-unang destinasyon sa mga turista ubos sa pagdumala sa Philippine Tourism Authority. (mbcn/rac/PIA-Siquijor)

===========

Programa sa pagpaberde sa Siquijor taas ug ‘survival rate’- PENRO

By Rizalie A. Calibo

LARENA, Siquijor March 19 (PIA) –Taas ug bili sa pagkabuhi kon ‘survival rate’ ang nakita sa Department of Environmental and Natural Resources sa gitanom nga mga kahoy sa Siquijor kalabot sa ‘greening program’ sa kagamhanan.

Kini sumala pa ni Provincial Environment and Natural Resources Officer (PENRO) Antonio Cabrido sa pakighinabi sa Philippine Information Agency (PIA).

Si Cabrido miingon nga ang ilang buhatan nagtumong ug 250 ka hektarya niadtong tuig 2011, diin lukop niini natamnan ug nakalain-laing klase sa kahoy. Ang survival rate mikabat sa 83%, kinatas-an sa Central Visayas, sumala pa.

Kini matud pa tungod sa kooperasyon sa nagkalain-laing ahensiya sa gobyerno ingon man sa mga people’s organizations (POs) ilabi na sa kabukiran kon upland areas diin gitanom ang daghang mga kahoy isip sentro sa maong programa.

Sumala pa niya, ang ilang aktibong panggilabot ug ang tukmang paagbayad sa DENR sa kontrata sa reforestation nakatampo sa siyento porsyentong kahimoan ug taas nga ‘survival rate” sa gipananom nga mga kahoy.

Ang DENR dili pa lamang dugay nakig-uyon pinaagi as memorandum of agreement (MOA) sa Philippine National Police ug sa POs alang sa ‘reforestation program’ sa probinsya.

"Karong tuiga ug sa tuig 2013, nag-target mi ug 620 ka hektarya sa upland areas alang sa greening program. Mi-coordinate na mi sa DA aron masiguro ang implementasyon ug complaiance sa Executive Order 26 nga mideklara sa interdepartmental convergence initiative alang sa national greening program (This year and 2013, we targeted another 620 hectares of upland areas for the program. We are now networking with the Department of Agriculture to ensure implementation and compliance of Executive Order 26 that declares interdepartmental convergence initiative for a national greening program (NGP)," si Cabrido miingon.

Ang programa nag-awhag sa konsolidasyon ug pag-ipon sa tanang paningkamot alang sa kalikopan ilabi na sa pagpaberde niini sama sa Upland Development Program ug susamang programa sa gobyerno ug mga pribadong sector.

Sumala pa, aduna gani gisugyot nga pag-establisar ug Balite Forestation alang sa pagpahiuli sa tubig sa Siquijor. Sa kasamtangaan, ang DENR inisial nga nagpasanay ug nananom ug mga usa ka gatos ka kahoy nga Balite sa dapit sa kasapaan alang sa programa sa pagpahiuli sa probinsya.(/mbcn/rac/PIA-Siquijor)

============

DOST mihatag ug pundo ngadto sa grupo sa kababayen-an sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR March 19 (PIA) – Atol sa pagselebrar sa bulan sa kababayen-an niining bulan sa Marso, ang Department of Science and Technology (DOST) - Siquijor Provincial Science and Technology Center mitunol niaadtong miaging semana ug P200,000 ngadto sa Basak Womens Association isip beneficiary sa Small Enterprises Technology Upgrading Program (SETUP).

Gidawat ni pangulo sa Basak Women’s Association Ester Tomimbang ang tseke gikan kang DOST Provincial Director Mario de la Pena didto sa DOST Provincial Science and Technology Office sa Siquijor, Siquijor.

Sumala ni Engr. de la Pena ang hinabang gikan sa DOST nagtumong pagtabang aron mouswag ang kapabilidad sa Basak Women’s Association paghimo sa sa ilang ‘vegetable-based noodles’ pinaagi sa paghatag ug teknolohiya sa paghimo niini.

Buot usab nilang motabang sa mga lokal nga mag-uuma pinaagi sa pa-abli ug bag-ong merkado alang sa ilang mga abot sama sa kalabasa, aron mosaka ang produksyon niini ngadto sa 100% base sa 2011 gross income. Tumong usab niini ang paghatag ug dugang trabaho ngadto ssa mga lokal nga lumulupyo, sumala pa.

Si De la Pena miingon nga ang kantidad gihatag aron ang grupo makaangkon ug bag-ong ekipo sa ilang produksyon sama sa noodle-making machine, mixing machine, big cooking vat, continuous band sealer, stainless top working table ug stainless fryer ingon man digital thermometer.

Ang programa sa SETUP sa DOST mipalapad sa ilang benepisyaryo gikan sa single proprietorship small and medium enterprises (SMEs) ngadto sa mga associations ug cooperatives sa ilang community-based projects, matud pa niya.

Gipalapdan sa DOST Secretary ang paningkamot pagtabang sa mga community-based projects sa mga lokalidad.

Ang paghatag sa tseke giubanan nila Larena Vice Mayor Ronie Villa, association secretary Nida Tacang, ug Engr. Roland Padayhag sa DOST. (rac/PIA-Siquijor/MEP/DOST)

============

DOST mihatag ug pundo ngadto sa grupo sa kababayen-an sa Siquijor

By Rizalie A. Calibo

SIQUIJOR March 19 (PIA) – Atol sa pagselebrar sa bulan sa kababayen-an niining bulan sa Marso, ang Department of Science and Technology (DOST) - Siquijor Provincial Science and Technology Center mitunol niaadtong miaging semana ug P200,000 ngadto sa Basak Womens Association isip beneficiary sa Small Enterprises Technology Upgrading Program (SETUP).

Gidawat ni pangulo sa Basak Women’s Association Ester Tomimbang ang tseke gikan kang DOST Provincial Director Mario de la Pena didto sa DOST Provincial Science and Technology Office sa Siquijor, Siquijor.

Sumala ni Engr. de la Pena ang hinabang gikan sa DOST nagtumong pagtabang aron mouswag ang kapabilidad sa Basak Women’s Association paghimo sa sa ilang ‘vegetable-based noodles’ pinaagi sa paghatag ug teknolohiya sa paghimo niini.

Buot usab nilang motabang sa mga lokal nga mag-uuma pinaagi sa pa-abli ug bag-ong merkado alang sa ilang mga abot sama sa kalabasa, aron mosaka ang produksyon niini ngadto sa 100% base sa 2011 gross income. Tumong usab niini ang paghatag ug dugang trabaho ngadto ssa mga lokal nga lumulupyo, sumala pa.

Si De la Pena miingon nga ang kantidad gihatag aron ang grupo makaangkon ug bag-ong ekipo sa ilang produksyon sama sa noodle-making machine, mixing machine, big cooking vat, continuous band sealer, stainless top working table ug stainless fryer ingon man digital thermometer.

Ang programa sa SETUP sa DOST mipalapad sa ilang benepisyaryo gikan sa single proprietorship small and medium enterprises (SMEs) ngadto sa mga associations ug cooperatives sa ilang community-based projects, matud pa niya.

Gipalapdan sa DOST Secretary ang paningkamot pagtabang sa mga community-based projects sa mga lokalidad.

Ang paghatag sa tseke giubanan nila Larena Vice Mayor Ronie Villa, association secretary Nida Tacang, ug Engr. Roland Padayhag sa DOST. (rac/PIA-Siquijor/MEP/DOST)