DENR-7 niaghat sa proteksyon ug konserbasyon sa mga kweba

CEBU CITY, March 6 (PIA) -- Ang Department of Environment and Natural Resources (DENR-7) sa Central Visayas niduso alang sa pagprotiher ug pagkonserba sa mga langub dinhi sa rehiyon.

Si DENR-7 regional executive director Maximo Dichoso nanawagan sa publiko gumikan kay ang mga langub gikonsiderar nga natural ug non-renewable resources nga aduna’y importante'ng 'scientific, economic, educational, cultural, historical, ug aesthetic values'.

Ang mga langub mao usab ang pinuy-anan sa mga 'specialized mineral formations' nga aduna’y talagsaon ug lahi-lahi nga kabulakan (flora) ug kahayopan (fauna).

Ang proteksyon ug konserbasyon sa mga langub mandato ubos sa Republic Act 9072 nga gipasar niadtong Abril 8, 2001 o naila nga “National Caves and Cave Resources Management and Protection Act.” Ubos niining maong balaodnon ang DENR gisangunan nga magmugna, magpausbaw ug magpatuman sa mga nasudnong programa alang sa pagdumala, proteksyon ug konserbasyon sa mga langub ug sa mga tinubdan niini uban sa koordinasyon sa lain pang mga ahensya nga adunay kalambigitan sa pagprotiher sa mga langub, lakip na usab niini ang National Museum, National Historical Institute, Department of Tourism ug mga hintungdan nga mga lokal nga pangagamhanan.

Ang mga datos gikan sa Protected Areas, Wildlife and Coastal Zone and Management Services (PAWCZMS) nagbutyag nga aduna’y natala ug nadiskobrehan nga mga 352 ka mga langub kini human usab ang pagpatuman sa Caves Management and Conservation Program niadtong 1994 dinhi sa Central Visayas.

Ang probinsya sa Bohol ang aduna’y pinakadaghang langub nga mikabat sa 190, gisundan sa Cebu nga aduna’y 146 ka mga langub, ang Siquijor aduna’y 10 samtang ang Negros Oriental aduna’y 6 0 ka mga naihap nga langub.

Gitataw ni Dichoso nga ang proteksyon ug konserbasyon sa mga langub usa sa mga prayoridad nga programa ni DENR Secretary Ramon JP Paje.

Iya usab nga gitumbok ang mga ginadili ubos ning maong programa nga naglakip sa tinuyo nga pagguba, pagtugaw, pagpapas pag-ilis ug pagtangtang ingon man pagpasipala sa 'speleogen o speleothem' o pag-usab sa gawasnon nga lihok sa hayop ug tanom gawas o sulod sa mga langub.

Si Dichoiso midugang nga apil usab sa ginadili mao ang pagtigum, pagkolekta, paghupot, pagkunsomo, pagbaligya, o pagpakigbayloay o pagtanyag sa pagbaligya sa bisan unsa nga mga rekurso dinha sulod sa mga langub (cave resource) nga walay pagtugot sa hingtungdang mga ahensya.

Ang mga langub mahimo lamang nga bukas sa publiko human sa resulta sa Rapid and Detailed Cave Assessment nga ipahigayon unya sa DENR Regional Cave Assessment and Classification Team (RCAST).

Sumala pa nga ang mga abli nga langub aduna kini espesyal nga katuyoan sama sa dapit alang sa educational tour, exploration, survey ug mapping, scientific research ug dapit alang sa kultural ug relihiyoso nga mga gimbuhaton. (MBCN/AAS-PIA7 Cebu)