Impak sa 'Saudization Policy' dili maka-alarma-DOLE 

by: Juju S. Manubag

CEBU CITY, July 25 (PIA) -- Ang impak sa 'Saudization Policy' dili ingon nga maka-alarma, matud pa saDepartment of Labor and Employment (DOLE) sa rehiyon 7. 

Si DOLE-7 Acting Regional Director Exequiel Sarcauga miingon nga adunay mga programa sa kagamhan sa pagtabang sa mga posibeleng mawad-an ug trabaho nga mga overseas Filipino workers (OFWs) nga maapektohan sa polisiya sa ‘Saudization'. 

Si Sarcauga midugang paghisgot sa isyu nga ang polisiya sa ‘Saudization’ adunay mekanismo diin ang trabahenteng langyaw mahimong mobalhin sa laing kumpaniya engkaso ang iyang daang gitrabahoang kumpanya gisilutan sa paglapas sa maong polisiya. 

Ubos ‘Saudization policy', ang mga pribadong kumpaniya sa Saudi Arabia depende sa klasipikasyon niini gitugutan nga modawat ug tino nga porsiyento sa mga langyaw nga trabahante ug ihatag ang nahabiling alokasyon nga trabaho ngadto sa ilang kaugalingong mga nasyonal. 

Si Sarcauga miingon nga ang mga kumpaniya nga adunay nuybe (9) ka mga empleyado eksemted sa polisiya. 

Ang mga gagmay nga establisimento nga modawat ug napulo ngadto sa 49 ka mga trabahante mahimong mohatag sa 24 porsiyento sa ‘job positions’ niini ngadto sa mga langyaw nga trabahante, si Sarcauga mi-eksplikar. 

Ang ‘medium-sized’ nga mga kumpaniya nga adunay 50 ngadto sa 499 nga mga empleyado gitugutan sa 27 porsiyento sa trabahong pwersa ini ngadto sa mga langyaw ug 30 porsiyento sa dagkong kumpaniya nga adunay 500 o sobra pa nga mga empleyado, ang hepe sa DOLE-7 midugang. 

Ang mga kumpaniya ag-agon dayon sa 4 ka zona --- green, blue, yellow ug red. Ang kategorya nga green labelan ug ’excellent’. 

Ang label nga blue, gi-konsiderar nga misunod samtang ang ‘poor’ nga pagsunod niini hatagan ug yellow nga label ug red kung wala kini mosunod sa mga lagda, sumala pa ni Sarcauga. 

“Engkaso maapektohan ang trabahante nga Pinoy tungod ang kumpaniya nga iyang gitrabahoan gimarkahan sa ‘red tag’, ang polisiya nagtugot nga ang atong OFW mobalhin ug laing kumpaniya nga misunod basta kay ang kumpaniyang balhinan aduna pay alokasyon nga modawat ug trabahanteng langyaw,” isplikar ni Sarcauga. 

Kung adunay maapektohan nga OFWs, ang DOLE dunay mga programa na nga mo-ayuda sa mga OFWs nga mawad-an ug trabaho. 

I-duso sila sa mga trabahong lokal ug engkaso gusto silang madungagan ang ilang kaantigo alang sa laing pagpanarbaho sa gawas, iduso sila sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA), si Sarcauga mipahibalo. 

“Mahimo usab nga iduso namo sila sa Philippine Overseas Employment Administration (POEA) alang sa trabaho sa gawas ug ganahan sila nga mobalik pa sa pagpnarbaho gawas,” panapos ni Sarcauga.(PIA-Cebu/mbcn/jsm) 

===========

MHO nagtahap nga ang improper food handling ang hinungdan pagkatap sa typhoid
By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY, July 23 (PIA) – Mipadayag sa iyang pagtahap ang Municipal Health Officer sa Alegria, habagatang Sugbo, nga posibleng ang improper food handling mao ang hinungdan sa pagkatap sa typhoid didto sa ilang lungsod.

Si Dr. Samson dela Pena, sa pakighinabi, mipadayag sa iyang pagduda sa obserbasyon sa mga health officials sa rehiyon diin nagtumbok sa kontaminadong tinubdan sa tubig nga maoy hinungdan sa pagkatap sa kagaw sa typhoid.

Matud ni dela Pena, kung ang kontaminadong tinubdan pa sa tubig sa mga barangay saMadridejos ug Valencia ang hinungdan magpundok unta sa usa lang ka dapit ang mga biktima apan, niining sitwasyona, nagkatag kini.

Dugang pa niya, dunay mga residente nga naggamit sa maong tinubdan nga wa makasinati ug bisan unsang sakit.

Apan matud niya, ila gihapong gipahimangnu-an ang mga lumolupyo sa mga apektadong barangay nga pabukalon ang ilang tubig sa di pa nila kini imnon aron makasiguro nga luwas gyud kini.

Gipahibawo ni dela Pena nga ning-arang-arang na ang sitwasyon sa ilang lungsod sukad niadtong milabay’ng adlaw diin miabot ug mga 140 ang gitambalan tungod sa taas nga hilanat, basi sa talaan sa Department of Health (DOH).

Gani pito na ka mga pasyente ang nakagawas na sa Badian District Hospital sa 11 nga na-admit tungod sa hilanat, nagkanayon si dela Pena. Iya usab nga gipahibawo nga walay bag-o nga mga kaso nga gikataho sa ilang opisina sukad kagahapon.

Gipasalig hinoon niya nga dunay igong medisina sa ilang opisina alang niadtong nakasinati sa maong sakit.

Sa pagkakaron, ilang gihingusgan ang pagpamutang ug chlorine sa mga tinubdan sa tubig sa ilang lungsod human motumaw ang outbreak. (PIA-Cebu/ECD)

DepEd miisyu ug memo kalabot sa dinaliang pagpahigayon ug mga anti-dengue drive

CEBU CITY, July 23 (PIA) -- Ang Department of Education (DepEd) bag-o lang miisyu ug usa ka memorandum kalabot sa gikinahanglang dinaliang askyon kalabot sa pagpahigayon ug mga anti-dengue drive ilabi na sa mga tunghaan kung diin mas daling mataptan sa maong sakit ang mga kabatan-onan.

Kini subay sa pagsuporta sa kampanya sa Department of Health (DOH) sa tibuok nasud sa pagpakunhod sa nagkaanam pagtaas nga kaso sa dengue sa mga pampublikong tunghaan dinhi sa nasud.

Ang kampanya batok sa dengue ning tuiga adunay tema nga theme “Eskwelahan, Simbahan, Barangay, Palengke at Buong Komunidad, Sama-Sama Nating Sugpuin ang Dengue.”

Matud sa sekretarya sa DOH nga si Armin Luistro atol sa iyang pamahayag, lakip ang dengue sa mga nag-unang sakit nga miapektar sa mga Pilipino ilabi na sa mga kabatan-onan busa giaghat niini ang mga ginikanan lakip na ang mga magtutudlo sa pagmintinar sa kalimpyo s apalbot aron paglikay sa pagdagsa sa mga lamok.

Gidugang ni Luistro nga ang ilang buhatan uban ang DOH padayong nagtambayayong aron maangkon ang tumong sa pagpakunhod kundili man pagwagtang sa mga kaso sa dengue sa nasud pinaagi sa social mobilization ang advocacy campaign sa tanang pampublikong tunghaan sa nasud pinaagi sa pagsunod sa 4S system.

Ang 4S nagpasabot nga Search and Destroy; Seek early consultation; Self-protective measures; ug Say “no” to indiscriminate fogging.

Base sa report sa DOH gikan niadtong buwan sa Enero hangtod sa buwan sa Mayo, adunay 22, 903 ka mga kaso sa dengue sa tibuok nasud.

Mas taas kini ug walo ka porsiyento kung ikompara sa imaging tuig sa samang panahon. Sa kinatibuk-ang kaso nga natala, mikabat sa 141 ka pasyente ang namatay.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

Diskwento Caravan miduaw sa lungsod sa Consolacion

CEBU CITY, July 23 (PIA) --Ang Department of Trade and Industry padayong mipahigayon sa ilang programa nga Diskwento Caravan dinhi sa Sugbu aron sa paghatod ug barato nga mga produkto ngadto sa mga yanong konsumidor.

Ug karon, ang uwahing giduaw sa caravan mao ang sa Consolacion Public Terminal uban sa pakigtambayaong ni Mayor Teresa Alegado ug ni sixth district Rep. Gabriel Luis Quisumbing.

Mokabat sa 11 ka mga kompanya ang nakiglambigit sa maong kalihokan.

Ang mga kompanya naglangkob sa Julie’s Bakeshop, Virginia Foods, Inc., Unilab, VMAT, Liwayway Marketing, Cebu Easy General Services, Dranix Distributors, Inc., La Nueva Supermart and Pharmacy, National Bookstore ug Unitop-Lapu-Lapu.

Milangkob usab sa maong caravan ang National Food Authority uban ang ilang i-Rice.

Ang Diskwento Caravan gilunsad sa DTI sa tumong nga paghatag ug higayon sa mga konsumidor sa pagpamalit ug baratong produkto luyo sa nagkagrabeng pagsaka sa mga presyo sa lain-laing mga proodukto.

Ang DTI mipahigayon usab ug lain Diskwento Caravan didto sa lungsod sa Dalaguete ug Argao niadtong buwan sa Hunyo.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

============

CH andam mohatag ug cash rewards alang sa mga outstading barangays sa Sugbu 

CEBU CITY, July 23 (PIA) --- Ang mga opisyales sa siyudad sa Sugbu andam mohatag ug mga cash rewards aron pag-aghat sa mga opisyales sa lain-laing barangya sa pagpatuman sa solid waste management sa ilang matag lugar.

Matud ni Konsehal Eduardo Rama, ang nangulo sa komite sa public service, ang city council mopili sa outstanding barangays pinaagi sa tulo ka kategorya – coastal, urban ug upland outstanding barangays kung diin angmga modaog sa matag kategorya makadawat ug kantidad nga P500,000 cash gikan sa kagmahanan sa siyudad. Laing tulo ka mga barangay ang pillion isip 1^st runner up ug akadawat ug P200,000 nga kantidad.

Gidugang ni Rama nga matag barangay nga molangkon sa maong contest makadawat ug P3,000 isip consolation prize. Aduna mayud pay gitagana ang siyudad nga P2.4 ka milyon alang niining maong piniliay.

Si Councilor Nida Cabrera, ang ngangulo sa Committee on Environment namahayag usab nga kadaghanan sa mga barangay inanay nang misunod sa mando sa siyudad kalabot sa waste segregation ug gani daghang pang lain programa ang gipatuman sa mga barangay kalabot sa pagpanglimpyo sa palibot.

Gibutyag usab ni Rama nga ang paghatag sa Mayor’s Environmental Award usa usab sa mga ebidensya nga nagpakita sa pagpaningkamot sa siyudad nga mapatuman ang programa ug paghatag ug pag-ila ngadto sa mga barangay nga dali ug hugot nga mituman sa mando sa kagmahanan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

===========

Mayor Rama nanghatag ug cash loans ngadto sa mga napiling kabos sa dakbayan

CEBU CITY, July 23 (PIA) --- Ang mayor sa siyudad sa Sugbu Michael Rama nanghatag ug mga cash loans ngadto sa 27 ka mga lumulupyo gikan sa Barangay Bulacao isip abag sa pagpatukod ug kaugalingong panginabuhian. 

Ang mga benepisyaryo mituyo pag-adto sa buhatan sa City hall aron pagdawat sa ilang mga livelihood assistance gikan mismo sa mayor mga mokabat sa kantidad nga P3,000 hangtod P5,000 depende sa negosyo nga buot nilang sugdan.

Gibutyag sa Department of Social Welfare and Services chief Catherine Yso nga ang maong mga cash loans walay interes ug mamahi,ong bayran sulod sa unom ka mga buwan.

“Walay tubo sa kwarta nga gipahuwam kanila kay tabang ra man kini sa City Hall nga makakita sila’g ginagmay nga panginabuhian,” matud pa ni Yso.

Uban sa mga benepisyaryo mibutyag nga buot nilang sudlon ang negosyo sa babuyan, pagpanahi, ug pagpamaligya ug sari-sari.

Aron sa pagseguro nga makahimo pagbayad, ang siyudad miporma ug usa ka organisasyon kung diin ang presidente maoy adunay tahas sa pagpangulekta sa mga kantidad sulod sa unom k amga bulan.

Gidugang ni Yso nga ang nakbayan migahin ug P300,000 ngadto sa DSWS alang s amaong tumong.

Giwahag usab ni Yso sa kadtong mga buot mopahimulos sa mga cash loans sa pagsumitir sa ilang application ngadto sa iyang opisina apan dili tanang request ang mamahimong uyunan sa siyudad.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

Pantawid Pasada Cards dawaton sa hapit 50 ka mga gasolinahan sa Sugbo

by: Juju S. Manubag

CEBU CITY, July 23 (PIA) -- Ang mga Pantawid Pasada (PP) Cards dawaton na sa hapit 50 ka mga gasolinahan sa probinsiya sa Sugbo, ang Department of Energy (DOE) dinhi sa rehiyon mi-anunsiyo sa gipahigayon nga press conference. 

Si DOE-7 Regional Director Antonio Labios mi-apod-apod ngadto sa media sa pirmerong gipagawas nga lista sa mga gasolinahan sa tibuok rehiyon sa Kabisay-an apil ang Sugbo nga adunay ‘POS (Point of Sale)’ nga makina diin ang PP cards mahimong ma-swiped.

“Kaniadto, ang mga drayber sa dyip moreklamo kay wala sila kabalo kung asa ipalit ang mga Smart Card human nila ug kuha kay wala pa man miy tala sa mga gasolinahan nga modawat sa card. Karon, manghatag na mi ug kopya sa tala sa mga gasolinahan ug asa ning dapita aron makahibalo ang mga drayber ug unsa nga gasolinahan ang modawat sa Smart Card,” si Labios miingon. 

“Sa Sugbo, adunay  47 ka mga gasolinahan nga anaa mahimutang sa major nga mga ruta sa mga pasaherong sakyanan. Kadaghanan sa mga gasolinahan anaa makita sa Metro Cebu sama sa dakbayan sa Sugbo, Mandaue, Lapulapu ug Talisay,” dugang pa ni Labios. 

Si Labios miila sa mga yangongo sa mga drayber sa dyip kaniadto sa gi-apod-apod ang mga PP Cards tungod dili sila makatubag sa ilang pangutana ug unsa nga gasolinahan ag modawat ug Pantawid Pasada Card.

“Ang among buhatan sa kaulohan maoy direkta nga nakigsabot sa mga kumpanya sa lana samtang ang Bank of the Philippine Islands o BPI ang nidaog sa kontrata sa paghimo sa Smart Cards.Ang  BP usab  ang mohatag ug mga makina sa POSngadto sa mga gasolinahan nga ka-swipan sa mga card,” deklarar ni Labios.

Ang hepe sa DOE-7 malipayon mitaho nga daghan pa nga gasolinhan ang modawat ug PP Cards sa umaabot tungod daghang kinaugalingon nga mga gasolinahan karon ang nagpa-proseso sa ilang rekisito aron maka-instalar ug makina sa POS sa ilang establisimento alang sa kasayon sa mga drayber sa dyip.

Si Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) -7 Regional Director Ahmed Cuizon nanawagan usab sa mga operator sa dyip ug drayber sa pagkuha dayon sa ilang Pantawid Pasada Card sa buhatan sa  LTO-7 or ngadto sa mga distritong buhatan niini ug himuslan ang gihatag nga benepisyo sa kagamhanan. (PIA–Cebu/mbcn/JSM) 

===========

Mga eskwelahan sa NegOr gipahinungdan sa probinsya

DUMAGUETE CITY, July 23 (PIA) – Mokabat sa 20 ka mga tunghaan sa Negros Oriental ang gihatagan ug award sa kagamhanan sa probinsya human sa malampusong pagpatuman sa programang “Gulayan at Palaisdaan Alay sa Kabataan” (GPAK).

Usa kini ka programa sa probinsya nga nagsugod niadto pang tuig 2002.

Ang mga napiling tunghaan nakadawat ug mga cash prizes ug certificates of Recognition gikan ni Gov. Roel Degamo, Second District Rep. George Anaiz ug sa Department of Agriculture (DA) Regional Executive Leo Caneda atol sa  ika-9 ka tuig na nga GPAK Awading of Prizas Ceremony niadtong Hulyo 19 nga gipahigayon sa plaza Ma. Luisa Suited Inn sa dakbayan sa Dumaguete.

Matud ni Nitz Bangay gikan Provincial Agriculturisst Office, ang mga nadawat nga cash prizes s matag tunghaan gitagana alang sa pagtuman ug lain-laing mga proyekto sa tunghaan sama sa mga school buildings.

Ang mga midaog alang sa Gulayan o vegetable category nakadawat ug kantidad nga P100,000 alang sa 1^st prize winner, P75,000 alang sa 2^nd prize winner ug P50,000 alang sa 3^rd prize winner samtang ang mga midaog sa Palaisdaad o Fisheries category nakadawat ug P50,000 alang sa 1^st prize, P30,000 sa 2^nd prize ug P20,000 sa 3^rd prize uban ang mga lain-laing mga certificates gikan sa lain-laing ahensya.

Ang GPAK gisugdan sa probinsya sugod niadtong tuig 2002 pinaagi sa pagpaningkamot sa kanhi gobernador ug karon congressman Arnaiz aron sa pag-aghat s amga tunghaan sa paglangkob sa mga proyekto alang sa pagpa-ubaw sa produksyon sa pagkaon sa probinsya.

Niadtong tuig 2005, giila s anasyunal nga kagmahanan ang maong proyekto human kini napili isip Galing Pook Awardee tungod sa dakong epekto nga nahatag niini sa nutritional status sa mga tunghaan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague )

===========

NegOr andam motagana ug P1-M sa mga barangay nga nakatanom sa pinakadaghang kahoy

DUMAGUETE CITY, July 20 (PIA) – Ang barangay nga makapananom sa pinakadghang kahoy ubos sa programang pocket forest nga gipangulohan ni Negros Oriental Gov. Roel Degamo makabaton ug usa ka milyon nga ganti gikan sa buhatan sa lokal nga kagamhanan sa probinsya.

Kini gibutyag sa gobernador atol sa gipahigayong paglunsad sa National Greening Program ug ika-87 nga anibersaryo sa lungsod sa Ayungon sa probinsya.

Gidugang ni Degamo nga tumong sa maong premyo mao ang pag-aghat sa mga komunidad sa pagpananom ug mga kahoy s ailing tagsa-tagsa ka mga dapit.

Sa sayo nga bahin niining tuiga, ang probinsya mitagana usab ug P5.5 ka milyon nga kantidad alang sa pagpatuman sa pocket forest program sa kinatibuk-ang 557 ka mga kabarangyan sa probinsya.

Kung diin matag barangay gitagan-an ug kantidad nga P10,000 alang sa pagpahigayon sa nahisgutang proyekto.

Ang mini-forest project gipangulohan sa probinsya isip kabahin sa pakigtambayayong sa nasyunal nga kagamahanan pinaagi sa pagsuporta National Greening Program ug alang usab sa pagpreserba sa kaanindot sa kalikopan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========== 

Comelec miaghat sa mga PWD sa NegOr sa pagparehistro

DUMAGUETE CITY, July 21 (PIA)  -- Ang tanang mga PWDs o mga persons with disabilities giaghat sa Commission on Elections (Comelec) sa pagparehistro sa kasamtangang programa sa ilang buhatan nga nagsugod niadtong Hulyo 18 hangtod karong umaabot nga Hulyo 23.

Gitagana sa Comelec kining usa ka semana isip National Voter’sRegistration Week alang sa mga PWD subay sa pagselebrar sa tibuok nasud sa National Disability Prevention and Rehabilitation Week.

Matud sa usa ka press statement gikan sa ilang buhatan, kining maong programa buot maghatag ug higayon sa mga PWD sa pagparehistro sa mas sayon ug mas dali nga paagi uban ang tabang gikan sa mga lokal nga ahensya sa Comelec ug sa NGO Network Empowering Persons with Disabilities.

Kini sigun sa gipagawas nga kamanduan pinaagi sa Comelec Minute Resolution No. 11-0623 nga nagmando sa tanang buhatan sa Comelec sa tibuok nasud sa paghatag ug prayoridad sa mga PWD atol sa PWD Registration Week.

Laing kalihokan sulod niining semana mao ang pagpahigayon usab ug mga satellite registration sa lain-laing dagkong siyudad sa nasud ug mga barangay nga adunay daghang rehistrado nga mga PWD.

Nagtuo ang Comelec nga mokabat sa liboan ka mga PW dang mopahimulos sa maong oportunidad nga gihatag sa ilang buhatan.

 Sa laing bahin, ang lokal nga kagamhanan sa probinsya maoy nanguna sa gipahigayong opening activity sa usa ka semanang selebrasyon sa ika-33^rd nga National Disability Prevention and Rehabilitation Week (NDPR) niadtong Hulyo 18 pinaagi sa usa ka ecumenical mass didto sa Provincial Convention Center.

Daghan pang mga kalihokan ang gilinya sa kagmahanan alang sa maong selebrasyon nga naglangkob sa usa ka forum uban ang PIA, guesting sa mga PCDA ug DSWD members sa mga programa sa radyo ug tv ug usa ka psychological assessment activity alang sa mga PWD uban ang Philippine Mental Health Association (PHMA). (PIA-7/mbcn/Maryknoll Lague)

=========

NegOr, Siquijor milangkob sa selebrasyon sa DOJ

DUMAGUETE CITY, July 23 (PIA) -- Ang Negros Oriental-Siquijor Cluster of the Parole and Probation Administration (PPA) adunay gihan-ay nga mga kalihokan isip kabahin sa selebrasyon sa ika-35 ka tuig nga Parole and Probation Department of Justice Founding Anniversary.

Ang maong selebrasyon ipahigayon karong umaabot nga Hulyo 24 ug adunay tema nga, “Matuwid na landas: Susi sa Pagbabago at Kaunlaran”.

Ang maong kalihokan pagasugdan sa usa ka jail intake interview didto sa Negros Oriental Detention and Rehabilitation Center ug pagasundan ug usa ka therapeutic community meeting uban ang 150 ka mga probationers ug usa a lecture kabahin sa Alternative Learning uban s apakigtambayayong sa Department of Education.

Matud ni PPA Information Officer Maria Necita Mariño, ang usa ka buwan nga selebrasyon naglangkob sa mga kalihokan nga ipahigayon sa probinsya sa NegOr ug Siquijor ug uban pang mga buhatan sa PPA nga nahimutang sa lain-laing siyudad sa probinsya.

Usa ka briefing usab ang gipahigayon niadtong Hulyo 12 kalabot sa insurgency problem uban ang Armed forces of the Philippines –Civil Relation Service.

Mokabat usab sa kapin sa 50 ka mga probationers sa Siquijor ug mga PPA clients ang milangkob sa gipahigayon nga tree planting activity didto sa Plangkod Hills, Barangay Helen, Larena ug Inland Resort.

Kagahapong adlawa, aduna usab gipahigayong seyre nga mga lecture kalabot sa Proper Nutrition Gender Sensitivity, organization of family organization Therapeutic Community Morning Meeting, ug mga skills training alang sa mga kliyente niini sa tulo ka managlahing lugar sa dakbayan sa Dumaguete.

Usa ka culminating activity ang gikatakdang ipahigayon karong umaabot nga Hulyo 13.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)