Paddle for the Planet” sa Sugbo nahimo alang niining pagpaluntad sa mga kadagatan

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Alang sa pakighiusa niining World Environment Day, dili mominus sa 40 ka partisipante ang mi-apil sa gipahigayong “Paddle for the Planet” sa Cebu Yacht Club sa siyudad sa Lapu- Lapu kagahapon sa buntag. Ang maong kalihokan gihimo aron pagpataas sa kasayuran niining pagkonserbar sa mga kadagatan sa tibuok kalibutan. Ang mga partisipante gikan sa Bohol Marines, mga miboluntaryo, kayak enthusiasts mibugsay gikan sa Cebu Yacht Club nga nahimutang duol sa Mactan Economic Processing Zone (MEPZ) ngadto sa Marcelo Fernan Bridge ug pabalik. Ang kagahapong panghitabo sa Mactan atol sa hiniusang pagbugsay sa tibuok kalibutan nga giapilan sa ubang nilibuang mobugsay gikan sa singkwenta (50) ka mga nasud sa kalibutan. Ang dungang panghitabo gibuhat aron makakab-ot ug pundo alang sa nominadong marine conservation project area, ang isla sa Raja Ampat sa Northwes Papua, Indonesia. Si Dale Rennie, usa sa mga co-founders sa Pilipinas miingon nga ang maabot nga kwarta gamiton sa pakiglimbasog alang sa konserbasyon ug proteksyon sa 25,000 ka ektarya nga marine sanctuary. Ang Daram usa ka kapupud-an nga nahimutang sa layung dapit sa Raja Ampat, Indonesia. Kini nga rehiyon located off sa North West coast sa isla sa new Guinea, diin ilado isip biodiversity tropical marine nga rehiyon sa kalibutan. Kapin sa 70 ka porsiyento ang mga iladong species sa corals sa kalibutan ug 1,200 ka species nga mga isda ang nagpuyo sa mga kadagatan. Apan, tungod layo ang maong lokasyon ug dakong distansya niini sa unay nga yuta, ang mga isla usa na siya ka ideyal nga lugar niining mga ilegal nga operasyon labot na ang shark finning, reef bombing, pagpanguha sa mga bao, live fish trade, ug illegal nga pagpanguha ug corals. Sa miaging tuig, ang maong kalihukan midani sa 100,000 ka mga partisipante sa tibuok kalibutan. Ang mga tigpasiugda naglaum nga mosaka kini ug 1 million karong tuiga ug laing 2 million sa sunod tuig. Kada tuig, gusto nila nga mapahalapad pa ang maong kalihukan nga magdani sa pag-apil sa pagbugsay aron mas daghan pang mga kadagatan ang maprutektahan ug kung daghang suporta ang makuha, mas dako ang kausaban nga mabuhat kini sigon sa P4P founder Wayne Randall. (PIA-7mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Pilipinas gideklara isip FMD Free - DA

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Ang Department of Agriculture mipahibalo an gang Pilipinas mamahimo nang mobalik pag-export ug mga livestock ug pork products ngadto sa lain-laing nasud human madeklara nga ang nasud walay kaso sa food and mouth disease bag-ohay lang sa Office International des Epizooties (OIE) o World Organization for Animal health.

Matud sa sekretarya sa Agriculture Proceso Alcala, ang OIE mihatag niadtong Mayo 26 ug kongkretong pagpamatuod nga walay nakit-ang kaso sa food and mouth disease sa Zone 2 nga naglangkob sa Calabarzon, Ilocos, Central Luzon ug Metro Manila.

Ang lain pang mga dapit nga una nang nadeklara sa OIE mao ang Zone 1(North Luzon), Zone 3 (South Luzon), Visayas Zone ug Mindanao Zone.

Base sa pamahayag ni Alcala, kasamtangang nagpadayon pa ang negosasyon kalabot sa pagpang-export ug mga pork products ngadto sa nasud sa Singapore ug Malaysia.

Gidugang sa sekretarya nga aduna nay mga swine farms, abattoir ug mga meat processing nga mga establisyemento sa Mindanao ang gisugan na paghatag ug accreditation sa ilang buhatan.

Gibutyag usab nga sukad nadeklara nga swine flu free ang Pilipinas, nagsugod na kini pag-angkat ug mga poultry products ngadto sa nasud sa Japan.

Gisaad sa DOa nga human sa deklarasyon, mamahimong dali na alang sa nasud sa pag-export ug mga produkto kung diin mamahimo kining hinungdan sa mas epektibo ug mas daghang produkto sa livestock sa nasud.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

DOH miawhag sa mga ginikanan nga maoy mangunay ug andam sa baon sa ilang mga anak

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Ang Department of Health miawhag sa mga ginikanan nga maoy mangunay ug andam sa mga pagkaon sa ilang mga anak nga dalhon sa eskwelahan aron masiguro ang kalimpyo sa pagkaon diin maprotektahan ang ilang mga anak sa mga klase-klaseng sakit, kini sigon sa usa ka balita sa Radyo Inquirer sa miaging Lunes. Si Department of Health assistant secretary Dr. Eric Tayag misulti nga ang mga ginikanan ang muhimo ug paagi aron sila maoy muandam sa pagkaon sa ilang anak tungod kay ang mga pagkaon sa mga daplin sa dalan sa eskwelahan may posibilidad nga dili limpyo ug dili usab masustansiya. Si Tayag mipahimangno usab sa publiko niining ‘magic sugar’, usa ka artipisyal nga pangtam-is nga mamahimong isagol sa mga imnunon nga ibaligya sa mga manindahay sa kadalanan nga posibleng maoy mahinungdan sa suka-suka sa bata ug kalibanga. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Kakuwang sa mga sinsilyo usa na ka seryosong problema

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Ang kakuwang sa mga sinsilyo diri sa nasud usa na ka seryosong problema bisan pa man ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) miisyu ug 15.6 billion kabuok nga mga sinsilyo nga mikantidad ug P16.9 billion sa Disyembre 2009. Ang kining kakuwang nagpadayun tungod ang kadaghanan sa mga sinsilyo tigumon sa alkansiya, mahabilin sa mga kabalayan, matago sulod sa mga aparador ug car compartments, makatag-katag ibabaw sa ref kini matud pa sa usa ka espesyal nga balita nga gimantala sa Sun Star Network Exchange (Sunnex) sawww.wix.com/sunstaronline/coins. Ang maong balita mitutok niining epekto sa kakuwang sa mga sinsilyo ngadto sa mga manindahay, mga drayber, negosyo ug mga financial institutions nga gikinahanglan kaayo ang mga sinsilyo aron sa usa ka mas responsable nga pakig-transact sa publiko. Si Cebu Bankers Club (CBC) presidente Chito Cabaero miingon nga ang mga sinsilyo wala masirkular mao ang problema sa kakuwang sa sinsilyo dili sa suplay kundi sa sirkulasyon niini. Si Cabaero sa usa ka espesyal nga balita sa Sun Star miawhag sa tanang publiko sa pag-apil niining recirculation drive, diin ipagawas ilang mga sinsilyo ug i-deposito sa mga banko. Aron mahibaw-an kung asa sa siyudad sa Sugbo mamahimong i-deposito o iilis ang ilahang mga sinsilyo, mamahimo nilang tan-awon ang mapa nga gipresentar sawww.wix.com/sunstaronline/coins#!map duyog sa mensahe gikan sa board diin ang mga mobasa makabilin sa ilahang mga pangutana nga ilang gusto ipaabot ngadto sa BSP. Giingon nga gikinahanglang pangusgan ang public awareness sa problema niining kakuwang sa sinsilyo aron mahibaw-an sa mga katawhan kung unsaon nila pagtabang sa pagsulbad niini nga problema. Mao ang BSP bag-uhay pa lang milunsad ug coin recirculation program sa tibuok nasud uban sa mga departamento sa edukasyon. Ang tawag sa maong programa mao ang, “Tulong barya para sa Eskwela”, diin usa kini ka multi-sectoral nga proyekto nga planong himuong bepenipisyaryo ang mga elementarya sa publikong eskwelahan. Sa kini nga proyekto, ang mga bangko naghiusa aron pagbuhat ug account ug paghatag ug sudlanan diin ang publiko makadeposito sa ilang mga donasyon nga sinsilyo. Ang mga natigum gikan sa mga sinsilyo gikan niini nga programa, imbes ipakatap, gamiton alang sa paghimo ug bag-ong mga klasehan ug bag-ong mga edipisyo nga eskwelahan sa mga probinsiya. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Suroy Suroy sa Sugbu mobisita sa kasagpang bahin sa probinsiya sa ikalimang higayon

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Mokabat sa 150 ka mga turista ang makapahimulos sa libreng halad sa probinsya pinaagi sa Suroy Suroy sa Sugbu kung diin kini mobisita sa lain-laing dapit sa mga lungsod sakop sa kasagpang bahin sa probinsya sa Sugbu.

Ang Suroy-Suroy Caravan sa probinsya sa Sugbu nagselebrar karon sa ikalimang tuig sa maong kalihokan ug manukad karong Hunyo 11 ngadto sa Hunyo 12.

Ang maong pagsuroy-suroy magdala ngadto sa mga torista ngadto sa mga landmarks ug tourist spots nga Makita sa siyudad sa Toledo ug sa mga lungsod sa Aloguinsan, Balamban, Tuburan, Pinamungajan, Asturias, ug Tabuelan.

Atol sa unang adlaw sa kalihokan, ang mga turista dalhon sa ship building compound nga gitawag ug Tsuneishi didto sa lungsod sa Balamban.

Bisitahon usab nila ang lain-laing simbahan ug mga kabilin nga istruktura sa lungsod sa Asturias ug Tuburan.

Human sa pagsuroy-suroy aduna ubab idalit nga panihapon nga ipahigayon sa Maravilla Beach Club sa lungsod sa Tabuelan kung diin plano nga ipakita sa mga torista ang saktong pagsawop sa adlaw.

Atol sa ikaduhang adlaw, ang mga torista dalhon sa mga nindot nga lugar sa Pinamungajan ug Aloguinsan lakip na ang paglingaw sa kaanindot sa Bojo River.

Ang Caravan motapos sa siyudad sa Toledo kung diin ilang Makita ang pagpahigayon sa Hinulawan Festival.

Gisaad sa bise mayor sa Toledo nga makalingaw ug maanindot and ilang ihalad karong tuiga ngadto sa mga manan-aw tungod kay kini ang labing gipangandaman sa ilang siyudad.

Ang Hinulawan Festival gipahigayon sa siyudad sa Toledo matag Hunyo 12 aron paghandum sa ilang balaang patron nga si St. John of Sahagun.

Pito ka mga contingents ang gikatakdang molangkob sa maong festival.

Aduna usab giandam nga 10 minutos nga fireworks display atol sa Grand Finale sa maong Festival.

Human sa maong presentasyon idalit usab sa mga turista ang usa ka lamiang panihapon nga adunay tema nga “beach” kung diin idalit ang sinugbang bisayang manok ug sinugbang dalopapa.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

Cebu-Mactan Cross-Island Link gisugyot alang sa PPP

CEBU CITY, June 6 (PIA)---Ang Central Visayas Regional Development Council (RDC 7) niindorso sa pagpahigayon ug pre-feasibility study sa gisugyot nga Cebu-Mactan Cross-Island Link ngadto sa NEDA Central Office alang sa pundo ubos sa Public-Private Partnership (PPP) Project Development and Monitoring Facility.

Si NEDA 7 Regional Director Marlene Catalina Rodriguez nipasabot nga ang gisugyot nga pagtoon magtutok sa general engineering alignments ug construction requirements sa cross-island link nga mahimong usa ka taytayan o tunnel.

Ang pagtoon gitohoan nga makakuha sa gibana-bana nga gasto, preliminary economic evaluation, operations and maintenance requirements lakip na ang epekto niini sa kalikopan.

Ang feasibility study magpakita sa institutional arrangements sa lain-laing ahensya nga mopatuman sa maong proyekto. Kini magtino kung ang proyekto takos alang sa konsiderasyon ubos sa PPP scheme.

Ang resulta sa pagtoon mamahimong basehan alang sa pagpangandam sa mas detalyadong sugyot sa Cebu-Mactan Cross-Island Link nga isumite alang sa PPP funding.

Sa kahinumdoman, sa tuig 200, ang RDC 7 niduso ug resolusyon nga naghangyo sa DPWH sa pagpahigayon ug feasibility study sa pagpatukod sa ikatulong Mandaue-Mactan Bridge. Ang maong proyekto wala nabuhat tungod sa kakuwang sa pundo.

Ang RDC-Infrastructure Development Committee niaprobar sa pagbanhaw sa maong sugyot ug amendahan kini nga maghimo ug feasibility study alang sa Cebu-Mactan Cross-Island Link, ma taytayan man o tunnel. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia)

==========

RDC 7 mipili sa mga tigpangulo sa mga sectoral committee gikan tuig 2010-2013

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Atol sa gipahigayon nga special meeting didto sa Grand Convention Center, ang Regional Development Council (RDC) sa Central Visayas mipili sa mga bag-ong tigpangulo sa upat ka mga sectoral committees alang sa termino gikan 2010 hangtod sa 2013.

Ang mga napili isip mga tigpangulo sa sectoral committees mao sila si Mr. Robert Go (PSR Cebu) alang sa Economic Development Committee, Ms.  Teresa Fernandez (PSR Cebu) alang sa Social Development Committee, Mr. Emmanuel Rabacal (PSR Cebu) alang sa Infrastructure Development Committee ug Atty. Gloria Futalan (PSR Negros) alang sa Development Administration Committee.

Ang mga regional Director gikan sa DTI, DSWD, DPWH ug DILG uban ang mga niaging opisyales sa RDC ang napili isip mga co-chair sa EDC, SDC, IDC ug DAC.

Kahinumdoman nga ang kasamtangang regional director karon sa NEDA nagsilbi kaniadto isip Vice-Chairperson sa RDC uban ang upat niini ka sectoral committee.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

===========

Mga sektor mipirma ug kasabutan niining seguridad sa kadalanan

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Mga drayber sa jeepney, opisyales sa land transportation ug ubang mga hingtungdan sa Central Visayas mipirma ug kasabutan kabahin niining seguridad sa kadalanan bag-ohay pa lang. Ang kasabutan may kalabutan sa kampanya sa tibuok kalibutan nga gitawag ug “Decade of Action for Road Safety”, diin tinguha sa pagpaminus sa mga disgrasya sa kadalanan sa tibuok kalibutan sa tuig 2020. Land Transportation Office (LTO) Director Raul Aguilos misulti nga ang disiplina sa mga drayber usa ka importanteng konsiderasyon niining seguridad sa kadalanan. Matud pa sa United Nations (UN), ang nangulo niini nga kampanya, 1.3 million ka mga tawo sa tibuok kalibutan ang nangamatay sa alsidente sa kadalanan kada tuig. Nubenta porsiyento niining mga nangamatay gikan sa mga debeloping nga mga nasud. Ang kampanya, diin gisuportaan sa halos usa ka gatos nga mga nasud, nagtinguha sa pagpalig-on sa mga palisiya niining pagsul-ob sa helmet ug paggamit niining bakos, diin mipromot sa mas luwas nga imprastruktura sa kadalan ug mopanalipod sa mga vulnerable road users susama sa mga pedestriyan ug tigbisekleta. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

===========

Balaodnon kontra kapobrehon

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Gipangusgan sa mga tigbalaud alang sa daling pagpasaka sa  usa ka balaudnon nga gitumong sa pagkontra sa kakabos, pinaagi sa pagtinabangay, pagboluntaryo ug pagpauswag luyo niining pagpanlimbasog sa pangagamhanan batok sa nahisgutang problema. Si House Speaker Feliciano Belmonte Jr., usa sa mga mipasiugda sa House Bill 4374, miingon nga ang maong balaudnon mao unay’y mag-awhag sa mga pribadong sektor sa pakigsalmot ngadto sa pangagamhanan alang sa usa ka hiniusang pakigbatok niining kapobrehon ug aron usab mabalik ang salig sa mga katawhan ngadto sa pangagamhanan pinaagi niining pakighiusa. Dugang usab niya nga ang tumong sa maong pakigtambayayong labaw pa niining partidista sa pulitika, relihiyon, ug lain-laing ideolohiya, ug panagkontra sa negosyo. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

===========

Kabos nga mga senior citizens sa tibuok nasud makadawat ug P435.3M social pension

CENTRAL VISAYAS, June 6 (PIA)---Nikabat sa138,960 nga mga kabos nga senior citizen sa tibuok nasud ang makakuha sa ilang binuwan nga social pension tungod kay ang Department of Budget and Management nirilis ug P435.5M alang sa Social Pension Fund ngadto sa Department of Welfare and Development (DSWD).

Si Bugdet Management Secretary Florencio B. Abad nagkanayon nga ang girilis maglakip sa funding requirements sa binuwan nga social pension nga P500 alang sa mga nalakip nga senior citizen.

Siya niingon nga ang maong programa subay sa katungdanan sa kagamhanan nga moprotekta sa mga labing mahuyang nga sektor sa nasud. Ubos sa Expanded Senior Citizens Act, ang kabos nga senior citizen adunay katakos nga modawat ug social pension aron pagtabang sa ilang nag-unang panginahanglanon sama sa pagkaon ug tambal.

Sa 2011, ang kagamhanan nigahin ug P871M alang sa programa nga mobenipisyo sa 138,960 nga kabos nga senior citizen sa tibuok nasud. Sa Rehiyon 7, adunay 11,402 nga mga senior citizen ang makadawat sa social pension.

Siya nagkanayon nga ang pundo nga girilis maglakip sa benipisyo sa mga senior citizen alang sa unang semester sa 2011, ug laing P435.5M ang irilis sa DBM sa Hulyo niining tuig aron paglakip sa ikaduhang semester sa tuig.

Si Abad nidugang nga ang DSWD nisugyot ug pagpalapad sa social pension program aron makabenepisyo ug lapas milyon nga mga kabos nga senior citizen sa tibuok nasud sa tuig 2012. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia)

===========

DILG motino sa mga lokal nga pangagamhanan nga nitugot sa ilegal nga pagpanguha sa black korals

CENTRAL VISAYAS, June 6 (PIA)---Ang Palasyo nitawag sa Department of Interior and Local Government (DILG) aron pagtabang sa pag-ila sa mga siyudad ug munisipyo nga gitaho nga nitugot sa ilegal nga pagpanguha ug black corals nga niresulta sa pagkaguba sa biodiversity sa nasud.

Sa regular nga news briefing sa Malacang, si Presidential Spokesman Edwin Lacierda nagkanayon nga si Secretary Ramon Paje sa Department of Enviroment and Natural Resources (DENR) nihangyo ni DILG Secretary Jesse M. Robredo sa pagtabang sa pagtino sa lokal nga pangagamhanan nga nitugot sa ubang mga magpapatigayon nga mokuha ug mga black corals sa ilang tagsa-tagsa ka hurisdiksyon.

Matud ni Lacierda, ang black corals gibuhi sulod sa 15 kilometro gikan sa baybayon ug kini gikonsidera nga municipal waters. Tungod kay kini sulod sa municipal waters, tin-aw nga adunay pipila nga lokal nga pangagamhanan nga adunay kalambigitan sa ilegal nga negosyo.

Siya nidugang nga ang DENR, Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), Department of Agriculture (DA) ug Bureau of Customs (BoC) gikatakda nga magtambayayong aron pagsang-at ug kaso batok sa mga nalambigit sa ilegal nga pamaligya sa mga black corals.

Ang Palasyo niawhag sa lokal ug internasyonal nga publiko nga mamalitay sa pagboycott sa mga magpapatigayon nga adunay kalambigitan sa ilegal nga negosyo sa black corals isip paningkamot sa pagprotekta sa biodiversity dili lamang sa nasud kundi lakip na sa laing bahin sa kalibutan. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia)

==========

Kagamhanan sa NegOr nagtinguha ug mas daghan nga tigpamuhunan

DUMAGUETE CITY, June 6 (PIA)---Si Negros Oriental Gov. Roel Degamo nagtinguha ug mas daghan nga investors nga mamuhunan sa lain-laing sports ug cultural facilities nga gitukod sa kagamhanan sa probinsya.

Sa bag-ohay nga panagtigom uban sa Negros Oriental Business Development Foundation (NOBDF), si Degamo nihangyo sa miyembro sa NOBDF nga gipangulohan ni Executive Director Franzel Marinez nga motabang sa kagamhanan sa probinsya sa pagpangita ug pamaagi sa pagdani ug mas daghan nga investors nga mamuhunan sa pailidad sa probinsya.

Ang maong mga pasilidad naglakip sa Lamberto Macias Sports and Cultural Center, Aqua Center, Perdices Coliseum, Negros Oriental Convention Center ug ang half-finished Provincial Coliseum Hotel.

Ang Gobernador hingusganong nagduso nga himoon ang maong mga pasilidad nga makakuha ug mas dakong income tungod sa dakong puhunana nga kinahanglanon aron pagbayad sa maintenance ug operations expenses niini. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

==========

Mga estudyante sa unibersidad sa Dumaguete mipakita sa ilang katakos atol sa PNoy Games

CEBU CITY, June 6 (PIA) --- Ang mga estudyante gikan sa Foundation University (FU) sa siyudad sa Dumaguete, Negros Oriental mihakot ug daghang mga tropeyo ug medalya atol sa labing unang Philippine National Games nga gipahigayon sa siyudad sa Bacolod niadtong niaging semana.

Sumala sa usa ka pamahayag sa usa sa mga opisyales sa FU, ang Men’s Futsal team sa unibersidad mao ang nakaangkon sa silver medal human miduwa batok sa Philippine Eagles National Team samtang ang lokal nga grupo nga ginganlan ug IYSPeace miangkon sa bronze medal batok sa Metro TMS davao.

Gikalipay pag-ayo matud pa sa mga estudyante ang pag-angkon sa silver medal ug miingon nga ang maong pagdaog naghatag ug dakong dungog sa ilang tunghaan ug inspirasyon sa mga miyembro sa grupo aron magpadayon sa ilang kasamtangang kalihokan.

Sa laing bahin, ang Beach Volleyball Team sa FU mipauli uban ang bronze medal samtang ang Women Fitsal ug beach Volleyball nahimutang sa ikaupat nga bahin sa maong panagtigi.

Ang mga estudyante sa FU usab, babaye ug lalaki maoy nakaangkon sa Fair Play Awards nga nagpasabot nga wala ni bisan usa gikan sa FU ang misuway sa pagpanikas.

Atol sa gipahigayon nga victory lunch, gipahalipayan sa president sa FU ang mga tinun-an dungan sa pagtawag sa grupo nga us aka “amazing team”.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague CTU)