DOH miabiso sa publiko mahitungod sa pagpangilad niining Nugabest wellness nga produkto

CEBU CITY, June 13 (PIA) --- Ang Department of Health (DoH) miabiso sa publiko kabahin niining sayop ug pagpangilad sa usa ka wellness nga produkto nga gibaligya diri sa nasud nga naghatag ug libreng pagsulay. DoH Secretary Enrique T. Ona miisyu ug pahimangno batok sa Nugabest Philippines (G.T.B. Best Trading Inc.) sa pasangil nga pagpangilad niini ug pagpahibawo sa paghatag ug libreng pag-atiman sa paggamit niini nga produkto diin ang usa ka tawo nga mopirma sa mga dokumento maglibre sa kumpaniya nga kung unsa ma'y mahitabo atol sa pagsuway sa maong produkto, walay labot ang kumpaniya niini. Sigon sa pahimangno nga ang Nugabest wala makasumiti ug siyentipiko nga ebidensya nga magsuporta sa ilang gipangsulti. Ang maong kumpanya mipakatap ug mga papel ug mga materyales nga naglakip ug mga impormasyon mahitungod sa produkto nga nagsulti nga ang Nugabest kuno makapaayo sa spine, makapalig-on sa immune system, makakontrol sa blood sugar, makapalig-on sa mga internal organs ug uban pang laing mga subling angkon. Ang DoH miisyu ug pinal nga desisyon nga nagmando sa maong kumpaniya sa paghunong niining pagpakatap sa mga sayop ug makapangilad nga mga propaganda. Ang mga opisyales sa Health mitambag sa publiko sa pagdili ug gamit niining mga produkto sa Nugabest ug pagdili usab sa paggamit ug teknolohiya nga anaay mga libreng pagsulay ilabi na ang kumpaniya nga mopapirma sa mga konsumidor ug usa ka waiver nga maglibre sa kumpaniya sa bisan unsa'y  mahitabo sa maong konsumidor. Ang DoH miabiso usab sa publiko sa pagtan-aw ug maayo kung ang maong promosyon ug mga propaganda naaprobahan ba sa Center for Device Regulation, Radiation Health, and Research (CDRRHR). (PIA-7mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Kapulisan kusganong mopatuman gihapon sa seguridad

CEBU CITY, June 13 (PIA) --- Usa ka semana na ang milabay pagkahuman sa malinawong abli sa klase sa tibuok nasud sa miaging Hunyo 6 apan ang Philippine National Police (PNP) nagpabiliin sa seguridad niini ug alerto gihapon sa karong adlawa nga abli sa klase sa ubang pribadong mga eskwelahan sa tibuok nasud. Si Direktor General Raul Bacalzo, PNP chief, miingon nga ang iyang gimando sa mga komander sa kapulisan mao ang pagpakatap sa daghang kapulisan sa mga eskwelahan ug pagpatuman usab sa parehong seguridad nga gipaimplementar sa miaging semana ngadto sa mga eskwelhana nga muabli karong adlawa, Lunes. Si Bacalzo usab mimando nga magbutang ug mga kapulisan usab sa mga terminal ug ports alang sa pag-abot sa mga estudyante gikan sa mga nagkadaiyang probinsiya. Ang mg kapulisan gimando nga mutawo sa mga lugar sa kauluhan diin makita ang kadaghanan sa mga estudyante ilabi na ang mga anaa sa kolehiyo. Apan si Bacalzo miingon nga ang maong pagpatuman dili lamang sa Metro Manila kundi apil na ang laing mga probinsiya sa nasud nga ipatuman ang parehong seguridad sa mga eskwelahan. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Proteksyon niining mga ancestral domains giagni

CEBU CITY, June 13 (PIA) --- Ang chairman sa komite sa Kongreso sa national cultural communities mibungat kang Presidente Benigno S. Aquino III sa pagpaubos ug moratorium kabahin niining mina sa pagpawalay hinlabot niining mga lumad nga mga tawo sa pagbalhin sa ilang unay nga ancestral domain ug aron pagtabang sa tibuok katawhan niining pagpabilin ug pagprotihir sa atong kalikupan.  Sa bag-ohay pa lang nga pribilehiyo sa pagpamulong sa wala pa nahuman ang Kongreso sa unang regular nga sesyon, si Rep. Teodoro Baguilat, Jr. chairman sa House committee sa national cultural communities miingon nga ang pagpatuman niining moratoryum kabahin niining mina aron pagtugot sa mga may labot nga mga ahensya sa gobyerno sa pagpatul-id sa palisiya sa mina diri sa nasud aron ang industriya maayo alang sa publiko ilabi na gayud sa kalikopan. Si Baguilat mihisgot ug daghang kasaypanan niining mina sa mga lumad nga mga tawo ilabi na gayud sa Cordillera diin dakong naapektuhan ang ilang mga komunidad ug kalikopan. Ang mga mina matud pa mao usab ang hinungdan sa kakuwang sa pagkaon sa mga katawhan nga mga naapektuhang komunidad ug ang pagkaguba sa mga kayutaan niini ug mga maanindot nga mga lugar. Ubang delikado nga mga panghitabo usab nga natagamtaman sa ubang mga komunidad mao ang kalit nga paglunod sa ilahang eskwelahan, pagkahugno sa mga bukiran, hugaw nga mga sapa ug bisan na ang kahanginan ug ang mga panginabuhian usab. Dugang pa ni Baguilat nga ang problema niining mina miresulta usab sa pagpatay sa ubang mga lider sa mga lumad tungod sa dakong hupot nga pagdili niining mina. Usa sa mga napatay tungod sa lig-ong pagkontra niining mina mao si Marcos Bangit sa Kalinga, diin gipatay samtang mihunong ang bus sa Quezon, Isabela. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

=========

Ang mga lokal nga mga ehekutibo giawhag sa pagbaton ug disaster risk reduction tools

CEBU CITY, June 12 (PIA)---Si Senate committee on climate change chair Loren Legarda mibalik sa pagtawag sa tanang mga lokal nga pangagamhanan sa paglakip sa disaster risk reduction (DRR) ug climate change adaptation (CCA) tools sa ilang tagsa-tagsa ka mga land use and development plans isip lakip sa ilang padayong preparasyon sa mga bagyo ug ubang mga katalagman atol sa ting-uwan.

Gipananglitan ang United Nations’ 2011 Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction, si Legarda mipunting nga nagkadaghan na ang mga tawo nga naprotektahan gikan sa kalibotanhong mga katalagman apan adunay pagkawagtang sa ekonomiya tungod usab sa mga katalagman.

Matod ni Legarda nga samtang ang mga lokal nga pangagamhanan nagpalambo sa ilang mga pamaagi sa pagpreparar sa mga katalagman samo sa sayo nga pagpabalhin sa mga tawo apan adunay bahin sa populasyon ug mga imprastraktura ang anaa mahimutang sa peligro nga mga lugar, kon diin, matod niya usa ka timailhan nga adunay di maayo nga pagdumala diha sa urbanisasyon.

Sigon ni Legarda nga ang Housing and Land Use Regulatory Board misuta nga daghang mga siyudad ug mga munisipyo ang hangtod karon wala gilabot sa ilang plano ang DRR ug CCA tools atol sa ilang pagpreparar sa ilang tagsa-tagsa ka mga Comprehensive Land Use Plans o CLUPS.

Miingon si Legarda nga adunay 340 ka mga lokal nga panggamhan ang wala pa mi-update sa ilang CLUPs ug sagad niini anaa sa ika-tulo hangtod ika-unom nga klase sa munispyo nga adunay gamay nga tinubdan sa kinitaan ug anaa sa taas nga peligro sa mga bisan unsa nga matang sa katalagman.

Dugang pa niya nga ang mg LGUs kinahanglang mosagop sa DRR and CCA alang sa ilang plano ug ang National Economic and Development Authority ug Department of the Interior and Local Government, kauban ang Office of Civil Defense and the Climate Change Commission kinahanglang moabag kanila . (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

========

Sektor sa mga negosyante sa Sugbo mopahigayon sa labing una nga Cebu Creative Industries Summit

CEBU CITY, June 12 (PIA)--- Buyon sa pagsaulog sa ika-15 nga tuig sa Cebu Business Month (CBM) karong buwan sa Hunyo, ang Cebu Chamber of Commerce and Industry (CCCI), Department of Trade and Industry (DTI)-Cebu Provincial Office ug Department of Science and Technology (DOST-7) sa pakigtambayayong sa mga multi-sector groups ug mga hingtungdan mopahigayon ug “1st CEBU CREATIVE INDUSTRIES SUMMIT" karong Hunyo 21-22 sa City Sports Club Cebu sa Cebu Business Park siyudad sa Sugbo.

Ang mga tigpasiugda misaysay nga ang maong kalihokan maoy labing una nga matang nga Summit dinhi sa Sugbo.

Gidahuman nga mosalmot sa maong kalihokan ang mga partisipante gikan sa nagkalain-laing negosyo, akademiko ug mga oganisasyon sa gobyerno sa Sugbo sama sa small & medium enterprises, nagsugod pa lang nga mga negosyante, asosasyon sa mga industriya o business support organizations, nasyunal nga mga ahensiya o buhatan ug mga lokal nga panggamhanan.

Adunay tema nga “Entrepreneurship Interface with Creativity and Innovation,” ang duha ka adlaw nga Summit mo-feature sa 'creative industries' isip bag-ong tubo nga sektor nga tinubdan sa negosyo ug mga opurtunidad sa ekonomiko sa nasud.

Ang Summit usab mopresentar sa mga panlantaw, updates, diskusyon ug mga action programs kabahin sa 'creativity and innovations' isip mga pamaagi sa pagpalambo sa ekonomiko sa Pilipinas ug sa kalibotanhong merkado.

Lakip usab nga hisgotan mao ang kabahin sa praktikal nga bili sa intellectual property (IP) rights ug pagdasig sa pagbaylo-ay ug mga alamag, mga kaagi ug mga stratehiya alang sa 'creative entrepreneurship' ug “techno-preneurship.”

Ang sector sa negosyo usab gidahumang moambit sa ilang mga pamaagi kabahin sa 'creativity and innovation' alang sa pagpalambo ug pagpausbaw sa negosyo.

Alang sa dugang nga impormasyon, mamahimong makontak ang Summit Secretariat sa tel. nos. 253-2631 local 18; 412-1863; fax: 254-0840; 412-1856 (pangita-a si Tessie Emphasis o Kim Estalani) o email ngadto sa cebubusinessmonth2011@gmail.com. (PIA-7/Chrisley Ann C. Hinayas)

===========

Rama, DENR mipirma ug kasabotan aron pagprotehir sa kalasangan

CEBU CITY, June 12 (PIA)---Si Cebu City Mayor Michael Rama kauban ang mga opisyales sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) nakahukom sa pakigtambayayong sa usag-usa aron maprotektahan ang kalasangan sa siyudad.

Usa ka Memorandum of Agreement ang nasabotan nilang Rama ug DENR-7 director Maximo Dichoso aron pagmugna ug technical working group aron makabuhat ug plano kabahin sa paggamit sa kalasangan subay sa pagproteher sa 1,600 ka ektarya nga kalasangan sa siyudad.

Sigon ni Rama nga ang mga membro sa technical working group maoy mopahigayon ug mga serye  nga mga panagtigom aron sugdan ang paghimo sa maong plano.

Ang siyudad sa Sugbo adunay total nga 32,880 ka ektarya nga yuta kon diin 1,600 ka ektarya niini giingon kalasangan nga wala malakip sa bisan unsa nga kontrata o proklamasyon sa gobyerno.

Matod pa ni Rama nga siya malipayon sa pakig-alayon sa siyudad ug sa DENR alang sa pagprotehir sa kalasangan tungod ang iyang amahan, Fernando Rama, kanhi usa ka agriculturist.

Si Teodorico Barral, DENR’s Provincial Environmental and Natural Resources Officer, mipaklaro nga ang katawhan nga anaa magpuyo sa kalasangan dili papahawaon sa ilang lokasyon kon di aduna silay papel sa maong proyekto. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

===========

DENR mosaulog sa ika-12 nga tuig sa clean air act nga adunay multi-sectoral forum

CEBU CITY, June 11 (PIA)--- Ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) kauban ang Department of Transportation and Communications (DOTC), Climate Change Commission ug ang Partnership for Clean Air (PCA) gikatakdang mopahigayon karong Hunyo 14-15, 2011 ug usa ka multi-stakeholder forum kabahin sa climate change ug cleaner transport isip pagsaulog sa ika-12 nga tuig sa pagpaimplementar sa Philippine Clean Air Act.

Si DENR Secretary Ramon Paje mibalik pagbutyag sa importansiya sa pakigbatok sa polusyon sa hangin ilabi na ang gikan sa mga sakyanan ug kini pinaagi sa pagpangusog sa implementasyon sa Clean Air Act sa nasud.

Matod niya nga ang maong balaod aktibo sulod sa dose ka tuig ug sila daghan nang nakab-ot ilabi na sa pagpaminos sa mga total suspended particulates (TSP) level, o ang pagduso sa alternatibong tinubdan sa krudo sa nasud.

Dugang pa niya nga ang labing dakong tinubdan sa polusyon sa hangin sa nasud mao ang binuga sa mga sakyanan.

Ang maong panagtigom maoy ikatulong serye sa Clean Air 10 Forum nga ipahigayon kada tuig sukad niadtong tuig 2009 kon diin ang mga ahensiya sa gobyerno, mga lokal nga panggamhanan ug sektor sa negosyo magtigom-tigom aron magbaylo-ay ug mga tagsa-tagsa ka mga panlantaw kabahin sa implementasyon sa Clean Air Act.

Isip usa sa mga aktibong nakig-alayon sa DENR sa pagpaimplementar sa Clean Air Act, ang Partnership for Clean Air (PCA) mibutyag nga kinahanglang hingusgan pa ang aksiyon alang sa limpyong hangin.

Ang maong duha ka adlaw nga porum gitawag ug “Clean Air 10+2” nga mo-higlight sa inisyatibo sa mga lokal nga panggamhanan, mga industriya ug mga pribadong mga sektor kabahin sa paggamit sa LPG isip alternatibong krudo alang sa mga sakyanan ug clean fleet management. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

==========

Mga miyembro sa SSS mamahimo nang maka-transact online 

CEBU CITY, June 11 (PIA)--- Karon, ang mga miyembro sa Social Security System mamahimo nang maka-transact sa buhatan, "bisan unsa orasa, bisan asa". 

Ang buhatan niadtong Hunyo 6 nagsugod na sa pagdawat ug mga benefit claims sa mga miyembro niini, mga aplikasyon sa loan, kontribusyon sa mga kompaniya ug loan collection reports pinaagi sa mga serbisyo niini sa www.sss.gov.ph.

Ang mga bag-ong feature naglakip sa mga online facilities alang sa mga kompaniya nga mosumiti sa lista sa mga trabahante nga lakip sa SSS, kontribusyon ug loan collection reports ug maternity notification sa mga trabahante.

Alang sa mga self-emloyed ug mga boluntaryong mga miyembro, sila mamahimo usab mosumiti sa ilang aplikasyon alang sa salary loans ug maternity notifications didto sa website.

Ang mga serbisyo sa online transactions naglakip sa aplikasyon nga dili magkinahanglang ug mga mosuportang mga dokumento.

Kinahanglan lang nga ang mga amo ug mga trabahante niini rehistradong mga users sa SSS website aron makapahimulos sa mga serbisyo niini.

Matod ni SSS President ug Chief Executive Officer Emilio de Quiros, Jr. nga ang buhatan gustong himoon ang mga transaksiyon nga sayon alang sa katawhan nga buyon usab sa ilang tinguha sa paghatag ug mga serbisyo nga mamahimong maakses sulod sa panimalay o sa mga opisina pinaagi sa SSS website. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

==========

Doktor mibutyag nga adunay kalinotanhong kakuwang sa mga organs

CEBU CITY, June 11 (PIA)--- Si Dr. Alvin Roxas, usa ka Transplant Surgeon sa Vicente Sotto Memorial Medical Center (VSMMC), mibutyag nga adunay kakuwang sa mga organs sa tibook kalibotan tungod sa kadaghang tawo nga nagkinahanglan ug organ transplantation.

Atol sa bag-ohay lang nga AGIO forum, si Dr. Roxas mipadayag nga adunay pagsaka sa bag-ong chemotherapy dialysis kada tuig alang sa mga tawo nga adnuay acute disturbance sa function sa kidni.

Niadtong tuig 2008, adunay 7,000 ka mga pasyente sa kidney sa tibook nasud ug kini nagpasabot nga adunay pagsaka ngadto sa di mominus otso mil sa tuig 2009, matod pa niya.

Nagkanayon si Roxas nga ang kidney disease risk factors naglakip sa dayabitis, pagsaka sa presyon sa dugo, mga sumbanon nga mga sakit, obesity, pagpanigarilyo, severe lung disorders ug sa pangedaron.

Sigon ni Roxas nga ang sayo nga pagsuta ug pagtambal niini mamahimong makapasaka sa kinabuhi sa duha ka mga bato.

Dugang pa niya nga ang pagehersisyo, balanse nga diyeta ug ang pag-inom ug daghang tubig, makatabang sa pagbaton ug himsog nga mga kidni.

Ang Acute kidney failure (AKF) usa ka medikal nga kondisyon nga makawagtang sa function sa mga kidni aron mobuhat sa labing importante nga buhaton niini, nga mao ang pagwagtang sa hugaw ug ihi gawas sa lawas ug ingon man sa pagtabang sa pagminitinir sa electrolytic balance sulod sa lawas, paklaro pa sa doktor.

Tungod dili na makabuhat ang mga kidni sa functions niini, nagkalain-laing mga nitrogenous wastes ug toxins ang namugna sulod sa lawas nga mopaingon sa nagkalin-laing mga sakit sama sa acidification sa dugo ug mga kausaban sa electrolytic balance.

Panapos pa ni Roxas nga ang labing sakto nga pamaagi sa paglikay sa pagkaproblema sa kidni mao ang pagpuyo ug baskog nga estilo sa panginabuhi. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

===========

Automated fingerprint machine alang sa NBI aron pangusgan ang kampanya batok kriminalidad ug terorismo

 CEBU CITY, June 11 (PIA)--- Ang US Federal Bureau of Investigation (FBI) modonar ug automated fingerprint identification system (AFIS) machine ngadto sa National Bureau of Investigation (NBI) aron pagpangusgan pa ang information sharing sa buhatan, kini matod ni NBI Director Magtanggol Gatdula.

Sigon ni Gatdula nga dili maka-afford ang NBI sa pagpalit sa AFIS machine, ang labing dako nga biometric database sa tibuok kalibotan.

Malaumon kini nga makuha ang maong machine karong tuiga buyon sa panaad sa FBI.

Samtang, wala pa niya mahibaw-i kon tagpila ang maong AFIS machine, si Gatdula miingon nga ang susamang system nga gigamit karon sa Social Security System (SSS) nagkantidad ug usa ka bilyon.

Ang AFIS dili lang naglakip sa pagsuta sa fingerprints apan lakip na usab ang mga kaagi sa mga kriminal, mug shots ug mga pisikal nga kailhanan sama sa gitas-on, timbang, buhok ug kolor sa mata.

Matod ni Gatdula nga AFIS buyon sa pagpalambo sa buhatan sa proseso ug mga pamaagi niini nga naglakip sa paghatag ug mga NBI clearance.

ANg AFIS usa ka national fingerprint ug criminal history system nga moresponde sulod sa  24 ka oras kada adlaw, 365 ka adlaw kada tuig nga makatabang sa pagsulbad ug pagpugong sa mga krimen ug pagdakop sa mga kriminal ug mga terorista. (PIA-7/Chrisley Ann C. Hinayas, CTU)

==========

Mga PUV kinahanglang magpa-isyu ug special permit usa maggamit alang sa kalihokan sa mga tunghaan

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Ang mga ginikanan ug opisyales sa mga tunghaan sa siyudad sa Sugbu giabisohan sa konsehal sa Siyudad Edgardo Labella batok sa paggamit sa mga Public Utility Vehicles (PUJ) sa mga kalihokan sa tunghaan nga wala magkuha ug permit gikan sa ahensya sa gobyerno.

Matud ni Labella, kadtong mga PUV nga madisgrasya gawas sa ilang mga rota nga natala sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board dili sakop sa bayranan sa insurance.

Mao nga sa iyang resolusyon nga gitakdang hisgutan sa sunod nga City Council Session karong miyerkules, si Labella miaghat sa mga ginikanan ug mga opisyal sa Department of Education(DepEd) ug Commission on Higher Education(CHED) aron sa dali nga pagreport sa mga iligal nga operasyon sa mga PUV nga gigamit sa kalihokan sa mga tunghaan sa siyudad sa Sugbu.

Dugang ni Labella, iya usab nga giaghat ang iyang mga kaubanan sa konseho sa pagmando sa buhatan sa LTFRB ug LTO nga hingusgan ang kampanya batok niining maong mga iligal nga operasyon.

Ang north district nanawagan ngadto sa publiko sa pakigtambayayong sa siyudad pinaagi sa pagreport sa mga pagsupak sa mga PUJ lakip na ang mga reckless and discourteous drivers ug uban pang mga pagsupak sa mga balaod ug ordinansa sa siyudad.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

Unang nakompletong sidewalk sa Fuente Osmeña, gilunsad

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Ang mayor sa siyudad sa Sugbu Michael Rama uban sa gobernador sa probinsya sa Sugbu Gwendolyn Garcia ug lain pang mga lider ug miyembro sa Super Beautification Council maoy nanguna sa paglunsad sa unang nahuman nga sidewalk dapit sa Fuente Osmeña isip kabahin sa Osmeña Boulevard restoration.

Ang bag-ohay lang nahuman nga mga proyekto nga nahimutang sa atubangan sa bag-ong BDO Building gibinditahan ni Msgr. Roberto Alesna kagahapon sa hapon.

Ang maong proyekto gikatahong nagkantidad ug P5 ngadto sa  P10 milyones ka pesos.

Ang Super Beautification Council, nga gipangulohan sa philanthropist Mariquita Salimbangon-Yeung, igsuon sa 4^thDistrict Representative Benhur Salimbangon gipatukod alang sa mas maayo ug mas limpyong kadalanan sa siyudad.

Gibutyag ni Yeung nga kining maong proyekto gibase sa tema sa Espanya ug gituohang kompletong mahuman sa dili pa moabot ang pasko.

Ang pagpanindot gikan sa kadalanan sa Capitol ngadto sa Fuente Osmeña angkonon sa kagamhanan sa probinsya base sa gisaad ni Gobernador Garcia.

Atol sa pamahayag ni Mayor Rama, iyang gitawag ang maong selebrasyon isip “the new beginning of the beautiful Cebu”.

Si Garcia usab midayeg sa mayor ug miingon nga unang higayon sa siyudad sa Sugbu nga adunay mayor nga mipatuman niining maong proyekto nga wala lamang mikabat ug sulod sa usa ka tuig.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

FBI modonar ug usa ka automated fingerprint machine ngadto sa NBI

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Ang US Federal Bureau of Investigation (FBI) mohatag ug usa ka utomated fingerprint identification system (AFIS) machine ngadto sa buhatan sa National Bureau of Investigation (NBI) aron paghatag ug mas epektibo ug mas paspas nga sistema sa pagpanakop sa mga suspek sa krimen ug lakip na ang pakigbatok sa global terrorism, kini sigun ni NBI Director Magtanggol Gatdula.

Gibutyag ni Gatdula nga gikalipay pag-ayo sa ilang buhatan human misaad ang FBI nga mohatag sa AFIS machine kay matud pa walay kapasidad ang ilang buhatan sa pagpalit niining maong teknolohiya.

Ang AFIS wala lamang naglangkob sa fingerprinting kundili lakip na ang criminal histories, mug shots, scars ug mga hulagway sa mga tattoo sa kalawasan.

Sigun usab ni Gatdula, kining maong teknolohiya subay sa programa sa buhatan nga pagpausbaw sa proseso ug pamaagi lakip na ang paspas nga pag- isyu sa NBI clearance kung diin adunay 12 ka milyon mga mokuha niini matag tuig.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

===========

Gobyerno sa Espanya andam moabag sa Pilipinas aron mapalambo ang industriya sa seaweeds

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Si Department of Agriculture(DA) Secretary Proceso Alcala namahayag nga ang gobyerno sa Espanya andam moabag sa Pilipinas alang sa pagpalambo sa industriya sa lato dinhi sa nasud.

Kini human sa nahitabong panagkita sa Ambassador sa Espanya Jorge Domeq ug DA secretary human mipahigayon ug courtesy call si Alcala didto sa DA Central Office nga nahimutang sa Quezon City .

Atol sa maong meeting, si Alcala namahayag nga ang Pilipinas andam kaayong mopatuman ug pagpalapad sa seaweed exports sa nasud ug dako ang ikatabang sa Espansya sa pagtubang sa mga gikinhanglang teknolohiya nga gikinahangan sa mga gagmayng manindahay dinhi sa nasud.

Base sa natala, ang Pilipinas lakip sa mga nag-unang producers sa seaweeds tibuok kalibutan ilabi na sa red seaweeds.

Sa tibuok nasud ang rehiyon !V, IX ug ARMM maoy giilang labing dagkong gigikanan niinong mga seaweeds gani mokabat sa 100,000 ngadto sa 200,000 ka mga katawhan ang trabahante sa pagpanguha ug pagproseso sa seaweeds tibuok nasud.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague) 

==========

Luwas ug de kalidad ang mga school supplies sa nasud -DTI 

CEBU CITY, June 11(PIA) ---  Subay sa pagbalik sa panahon sa tingklase sa tibuok nasud, ang Department of Trade and Industry (DTI) misaad niadtong Huwebes nga ang mga yanong konsumedor mamahimo gihapong makapalit ug mga barato nga mga school supplies nga dili masakripisyo ang kalidad niini.

Atol sa Communication and News Exchange (CNEX) nga gipahigayon sa buhatan sa Philippine Information Agency (PIA) sa kauluhan, si DTI Secretary Gregory L. Domingo namahayag nga de kalidad ang mga produkto sa school supplies nga legal nga gipamaligya sa mga kamerkadohan.

Kini base matud pa sa ilang gipahigayon nga monitoring matag karon ug unya ngadto sa mga gagmay ug dagkong tindahan sa kaulohan.

Nakigtambayayong matud pa ang DTI ngadto sa buhatan sa Food and Drug Administration (FDA) ug Department of Health alang sa pagseguro nga walay mga suplay nga adunay makadaot nga kemikal ang makalusot sa ilang hugot nga pagbantay.

Gawas sa pagmonitor sa presyo, trabaho usab sa DTI ang pag-inspeksyon sa mga produkto kung luwas ba kining gamiton ilabi na sa mga gagayng estudyante.

Giangkon usab sa DTI nga dili malikayan nga adunay gamayng pag-usbaw sa presyo sa mga gamit sa tunghaan tungod sa grabeng demand niinin sa merkado.

"Nitaas man ug gamay ang presyo apan barato pa gihapon kini," matud pa ni Domingo. (Tumaas ng kaunti ang presyo ngunit mura pa rin naman.)(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

Gobyerno misaad nga mo-usbaw ang natad sa turismo sa nasud uban sa pakigtambayayong sa DTI ug DOT

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Ang administrasyon ni Presidente Benigno S. Aquino III naghandom sa pagpa-usbaw sa industriya sa turismo sa nasud uban sa pakigtambayayong sa mga programa nga gipatuman sa Department of Trade and Industry (DTI) ug Department of Tourism (DOT), kini matud sa pamahayag sa usa ka cabinet secretary niadtong Huwebes.

Matud ni DTI Secretary Gregory Domingo atol sa CNEX Forum nga gipahigayon sa buhatan sa Philippine Information Agency (PIA), ang panagtamabayayong sa ilang ahensya ug ahensya sa turismo naglaom sa pagpadebelop ug pagprodyus ug mga maayong produkto ug pagpa-usbaw sa industriya sa turismo sa nasud lakip na ang tourism institutional governance ug human resources.

Base sa datos sa DOT, mokabat sa syete porsyento sa gross Domestic Product sa nasud direktang makahatag ug trabaho ngadto sa 3.5 ka milyon nga mga tawo.

Matud sa buhatan sa DTI, masaligon ang tanang buhatan sa gobyerno nga ang turismo ang nag-unang industriya dinhi sa nasud busa kinahanglan kining ipa-usbaw aron mapahimuslan ang mga kaayohan nga ikahatag niini.

Lakip usab matud pa sa plano sa gobyerno ang pagpatukod ug dugang nga mga proyekto sa imprastraktura ug pag-usbaw sa natad sa transportasyon sa nasud. (PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

Angara nanawagan sa hugot nga pagpatuman sa Career Guidance Program sa mga tunghaan

CEBU CITY, June 11 (PIA) --- Si Senador Edgardo Angara ang nangulo sa Senate Committee on Education, Arts and Culture mihatag ug pagtagad sa dakong panginahanglan sa hugot nga pagpatuman ug mga counseling programs ug career guidance sa mga tinun-an sa sekondarya sa tuyo nga tabangan kining mga tinun-an sa pagpili ug kurso nga pagakuhaon sa kolehiyo.

Si Angara mi-isyu ug statement taliwala sa dakong porsyento sa unemployment ug underemployment sa nasud ilabi na sa mga kabatan-onan.

Kini matud pa base sa datos sa National Statistics Office nga nagpakita nga ang mga Pilipino nga nag-edad ug 15 ngadto sa 24 mao ang labing daghang pangidaron sa mga walay trabaho ug one-third o 32.5 ka porsiyento sa kinatibuk-an ang gradwado lamang sa hayskul.

Sigun ni Angara, usa sa mga rason sa daghang kaso sa underemployment mao ang kakuwang sa impormasyon. Ang mga tinun-an wala mapahibalo sa kung unsa nga mga kurso ang angay kanila ug daling makakita ug panarbaho.

Ang career guidance matud pa, usa ka maayong programa kung diin mamonitor sa mga tigpatuman ang mga gikinahanglan nga trabaho dinhi ug gawas sa nasud.

Makatabang kini pinaagi sa pagbase sa interes sa tinun-an lakip na pud ang demand sa panarbaho.

Gihimo usab nga basehan ni Angara ang Survey nga gipahigayon niadtong Enero nga sa 500,000 ka mga gradwado sa nursing courses, 95,000 niini ang padayon pang nangita ug trabaho.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague) 

=========

Mga tropa sa Army ni-sorpresa sa mga tinun-an sa dala nilang mga tsenilas, eskol suplays

DUMAGUETE CITY, June 11 (PIA) --- Sa pagbalik sa  mga kabata-an ngadto sa Mabunga Elementary School sa Barangay Mabunga, Guihulngan City sa Negros Oriental niadtong Hunyo 6, gisugat sila ug usa ka na-sorpresa gikan sa 11th Infantry Battalion sa Philippine Army nga anaa madestino sa Guihulngan City.  

Ang mga tropa sa 11IB gi-markahan ang pag-abli sa klase karong semanaha pinaagi sa pagpanghatag ug mga 100 nga mga pares nga mga tsinelas ug mga eskol suplays alang sa mga tinun-an sa maong eskwelahan ubos sa proyekto nga "Bayanihan Para sa Kabataan."

Si 11IB commander Lt. Col. Ramil Bitong ug ang iyang asawa nga si Elizabeth mao gayud ang nangunay sa pagpanghatag sa mga tsinelas ug mga nagkalain-laing mga materyales sama sa mga notebooks, lapis, pens, bolpens, mga papel ug mga gunting, sigun sa usa ka pamahayag gikan sa batalyon.

Ang titser-in-charge sa eskwelahan nga si Queenie Arenaza miingon nga ang mga tinun-an ug mga ginikanan malipayon kaayo sa gipakitang lihok sa 11IB nga mga sundalo.

Ang barangay kapitan sa Mabunga nga si Haijie Macalua nagpasalamat usab sa yunit sa 11IB sa pagpili sa barangay nga usa ka benepisyaryo sa "Bayanihan" nga mga aktibidades nila.

Sa unang higayon ang yunit mi-esponsor ug "Libreng Sakay Balik Eskwela" nga programa atol sa pag-abli sa klase niadtong Hunyo 6-8, 2011.

Ang mga tropa sa Army mikompleto usab sa pag bag-o sa lawak alang sa mga maestra sa maong eskwelahan.

Uban usab niini, ang 11IB mo-esponsor kini ug usa ka adlaw nga educational tour alang sa mga tinun-an sa grade 6 sa maong eskwelahan karong June 24 ubos sa ilang flaship program nga gitawag ug "Bayanihan Para sa Edukasyon ng mga Kabataan," usa ka programa nga nagtinguha sa pag-promot sa edukasyon nga usa ka yawi ngadto sa usa ka mahatag nga kaugma-on ug ma-arang-arang nga komunidad. (PIA-7/mbcn/rmn)

==========

Bayawan City teen nhi-apil sa PHL Team Junior Azkals

DUMAGUETE CITY, June 11 (PIA) --- Basin ang mosunod nga futbol teenage sensation sa Pilipinas magagikan sa Negros Oriental.

Ian Dannelle Eumague, 13, nga taga Bayawan City, Negros Oriental bag-ohay lamang nga napili nga moapil sa Philippine Team Junior Azkals ni Oliver Colina ang head coach sa Philippine Football Federation Under 13.

Nakit-an ni Colina si Eumague's nga potensiyal nga goalkeeper sa usa ka duwa sa Football Federation Under 13 nga gihimo didto sa San Carlos City, Negros Oriental diin ang batan-on miduwa alang sa Bayawan City's St. Agustine Academy high school football team. 

Si Eumague usa ka freshman high school student sa maong eskwelahan. 

Pagkahuman sa duwa didto sa San Carlos City, si coach Colina mikumbinse kang Eumague nga moapil sa Philippine Junior Azkals Team kung diin mamahimo siyang usa ka kasaligan sa team, miingon si Eli Manlangit ang Bayawan City Information Officer.  

Si Manlangit miingon nga si Eumague sa pagkakaron nag-bansay bansay na kauban ang Junior Azkals Team aron sa pagpangandam sa ilang umaabot nga duwa didto sa Kota Kinnabalu sa Malaysia atol sa Asian Football Confederation Under 13 Boys Festival Football 2011. 

Ubos ni Coach Colina, nga usa usab ka Cebuano, ang Little Azkals Team moduwa batok sa mga "booters" nga taga Thailand, Laos, Cambodia, Singapore, Indonesia, Vietnam, Myanmar, Timor Leste ug ang host nga nasud nga mao ang Malaysia.

"Si Ian Dannelle Eumague mamahimong usa ka buhing ehemplo sa mga kabatan-onan nga mahimong ma tap ang ilang mga potensyal  alang sa kaayohan aron makahatag ug dungog sa iyang kaugalingon, sa pamilya ug sa mga Bayawanon," matud pa ni Manlangit.  (Ian Dannelle Eumague could very well serve as a living example for the youth who could tap his potentials to his advantage making himself, his family and his fellow Bayawanon very proud.) (PIA-7/mbcn/rmn)

=========

Ang mga ginikanan adunay katungod sa pagpalit ug mga school supplies sa bisan asa- DTI

 CEBU CITY, June 12 (PIA)---Ang mga ginikanan dili obligado sa pagpalit sa mga galamiton sa tunghaan sa mga tunghaan kon diin ilang mga anak na-enroll, kini giklaro sa Department of Trade and Industry (DTI).

Atol sa usa ka panagtigom, si DTI Secretary Gregory Domingo miingon nga ang mga ginikanan adunay katungod sa pagpalit sa mga galamiton sa tunghaan bisan asa nila gustong magpalit.

Kini maoy tubag ni Domingo sa mga pangutanan kabahin sa isyu nga pipila ka mga pribadong tunghaan ang mamugos sa mga ginikanan sa pagpalit sa mga school supplies lakip na ang mga libro ug uniforms gikan sa ilang tunghaan lang, kon diin giingong mas mahal pa.

Sigon ni Domingo nga ang mga ginikanan adunay katungod sa pagpili ug mga lugar kon asa nila gustong mopalit o kon asa sila mas makabarato o kon asa sila makaminos sama sa mga malls, department stores, bookstores o sa mga merkado.

Matod niya nga siya makighinabi sa mga opisyales sa Department of Education aron tan-awon kini nga problema ug posibleng mopirma kini ug kasabotan aron pagsigurado nga ang mga tunghaan dili mamugos sa mga ginikanan sa pagpalit sa mga school supplies sa ilang tunghaan lang.

Dugang pa niya nga ang pagpamugos sa pagpalit ug bisan unsa sa bisan asa nga lugar usa ka illegal nga buhat ug mamahimong silotan ubos sa Consumer Welfare Act.(PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

==========

Kapitolyo pormal nga mi-abli sa mga lawak-tunghaan, tulay

By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY , June 11 (PIA) – Unom ka mga lawak-tunghaan,usa ka konkretong Tulay ug usa ka pa-anakan ang gi-inagurahan kaniadtong Hwebes ni Gobernador Gwendolyn Garcia sa Lalawigan sa Sugbo sa magkalain-laing mga kalungsuran sa probinsya.

Ang Lamac Elementary School ug Tayud National High School sa Lungsod sa Consolacion ug Badian National High School sa Lungsod sa Badian ang nakadawat ug tag-duha ka mga lawak-tunghaan atol sa inagurasyon sa milabay’ng Hwebes.

Gi-inagurahan usab ni Gobernador Garcia ang mobalor ug P6.8 milyon nga Jugan-Tayud Concrete Bridge sa Consolacion ug ang usa ka pa-anakan didto sa Badian.

Iya usab nga gipangunahan ang pagpanghatag ug mga gamit sa eskwelahan sama sa mga bag, notebook, lapis ug uban pa ngadto sa mga tunghaan sa maong mga lungsod.

Matud sa gobernador nga tinguha sa Kapitolyo ang pagpatukod ug 200 ka mga lawak-tunghaan niining tuiga. Kini dugang sa 620 ka mga lawak nga gitukod sukad pa niadtong 2004.

Dugang pa niya, ang iyang administrasyon mogahin ug pundo alang sa kapatukuran ug 200 ka mga lawak tunghaan matag tuig.

Apan iyang gi-aghat ang Department of Education (DepEd) nga magpatukod pa ug dugang nga mga tunghaan nga magamit sa mga estudyante aron wala nay klase nga ipahigayon sa punoan sa mangga. (PIA-Cebu/ECD)

==========

Gasang, kinhason nga mobalor ug P1.8M nasakmit

By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY , June 11 (PIA) – Gibana-banang mobalor ug P1.8 million nga magkalain-laing klase sa gasang ug ginadiling mga kinhason nga i-byahe na unta paingo’gTaiwan ang nasakmit sa mga otoridad sa usa ka bodega nga nahimutang sa 

Sitio Pilit, Barangay Cabancalan, Dakbayan sa Mandaue sa miaging Miyerkules.

Pinasikad sa search warrant nga gipakanaog ni Judge Generosa Labra sa Regional Trial Court Branch 23 napahigayon ang hiniusang operasyon sa mga elemento saMetro Cebu Criminal Investigation and Detection Team, Naval Forces Central ug sa Cebu Provincial Anti-Illegal Task Fishing Force sa bodega sa Styropack Industrial Corp.

Usa ka ginganla’g Gina Bustamante ang nadakpan atol sa ronda samtang ang laing nakabutang sa search warrant nga naila sa ngalan nga Wanfu Tseng wa madakpi sa kapulisan.

Si Tseng, usa ka Taiwanese, gikatahong kaanib sa Taclobo Group sa Hadji Sabtiri nga tigpamalit ug ginadiling gasang ug mga takubong nga nakabasi sa Taiwan.

Si Tseng, matud pa, ang tig-supply niining matang sa ginadiling mga produkto sa kadagatan ngadto sa Taiwan sulod na sa duha ka tuig.

Nasakmit sa nahisgutang pagpang-ronda ang walo ka sako nga nagkalain-laing klase sa gasang, 17 ka kahon nga duna’y sulod nga 719 ka buok helmet shells ug budyong ug unom ka kahon nga takubong.

Ang maong mga butang anaa na sa kamot sa Metro Cebu CIDT kinsa nag-andam na sa kasong kalapasan sa Philippine Fisheries Code of 1998 ug sa Wildlife Resources Conservation and Protection Act batok kang Bustamante ug Tseng diha sa City Prosecutor’s Office sa Dakbayan sa Mandaue.

Sa sayo pa, misugyot si Sen. Miguel Zubiri nga i-dili una ang pagpanguha ug mga kinhason human masakmit ang minilyon nga kantidad sa black sea fan corals sa Sugbu ug sa Manila.
Ang maong sugyot gisuportahan ni Gobernador Gwendolyn Garcia kinsa mi-deklarar ug gubat batok sa illegal nga panagat. (PIA-Cebu/ECD)