CPPO mipahigayon sa ilang pre annual general inspection

CEBU CITY, June 24 (PIA) Ang provincial Police Office mipahigayn ug tulo ka adlaw nga Pre Annual General Inspection ug Operational Readiness Inspection Test aron sa pagsukod sa kaandam ug katakos sa mga opisyales ug kawani sa kapolisan dinhi sa probinsya.

Kining maong exercise nga gisugdan kagahapong adlawa ug mahuman ugma pohon gipasiugdahan aron sukdon ang matag kawani sa pagtubag sa mga alarma sa nagkalain laing sitwasyon, kini matud ni CCPO Director Patrocinio Comendador.

Ang maong kalihokan naglangkob sa pagcheck sa dress code o uniform, kalimpyo ug kahapsay sa mga estasyonan, ug mga adlaw adlawng kalihokan ug trabaho sa mga kapolisan.

Duha ka grupo nga adunay tag walo ka mga miyembro gikan sa CPPO Headquarter ang mipahigayon sa inspesyon sa lain laing estasyon sa habagatan ug amihanang bahin sa Sugbu.

Si Chief Inspector Ali Baron, ang Chief of the Provincial Public Safety Company maoy nangulo sa inspeksyon sa south area sa Sugbu samtang sa Chief Insp. Alexander Soledad ang chief of the Provincial Patrol Section ang nanguna sa norte nga bahin sa Sugbu.

Sa laing bahin, si COmendador mibutyag nga walay nasinating dagkong problema atol sa iyang sorpresang pagbisista sa lain laing estasyon sa kapolisan sa probinsya.

“Duna ra’y simple cautions pero normal ra and so far wala gyu’y dagkong problema,” matud pa niya.(PIA 7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

DENR planong magtanom ug kahoy sa walo ka milyon nga ektarya nga yuta sa tibuok nasud

CEBU CITY, June 24 (PIA) Ang Department of Environment and Natural Resources(DENR) buot mananom ug mga kahoy sa 1.5 ka milyon nga ektarya nga yuta dinhi sa tibuok nasud sa dili pa mahuman ang tuig 2011.

Kining maong kalihokan subay sa National Greening Program nga gilunsad sa kagamhanan isip nagunang proyekto sa administrasyon ni Presidente Benigno S. Aquno nga miisyu sa Exective Order No. 26 sa sayong bahin niining tuig nga nagmando sa pagpatman sa NGP tibuok nasud.

Matud sa Negros Oriental Provincial Environment and Natural Resources Officer Oscar Magallonses, mokabat sa walo ka milyon ka ektarya sa yuta sa Pilipinas ang gikinahanglang tamnan pagbalik isip kabahin sa pagpaningkamot sa pagprotehir ug pagpreserba sa kalikopan sa nasud.

Gidugang ni Madallones nga siya ban ang ma kawani sa DENR malaumon nga mamahimong malampuson iing maong programa sa tibuok nasud.

Gitudlo sa DENR ang pagkaopaw sa mga kalasangan isip nag unang hinungdan sa grabeng pagbaha g pagdahili sa yuta nga nahiaguman sa lain laig dapit sa Pilipias.

Ubos sa NGP, tmong sa DENR nga mokabat sa 1.5 ka milyon nga kahoy ang matanom sa probinsya sa Negros Oriental sulod sa nom ka tuig kung diin pagsugdan kini sa pagpananom ug 100,000 ka mga kahoy karong tuiga.(PIA 7/mbcn/Maryknoll B. Lague) 

==========

Philhealth kasaligan gihapon, matud pa ni President and CEO Aquino CENTRAL VISAYAS, June 24 (PIA) --- Presidente sa Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) ug chief executive officer Rey B. Aquino mipasalig sa publiko nga sila anaa gihapon sa maluntarung pinansyal nga kondisyon atol sa nahitabong Communication and News Exchange Forum (CNEX)- Talking Points Special Edition nga nahitabo sa Philippine Information Agency. Si Dr. Aquino nga mitambong sa nahitabong panagtigum uban si Dir. Kenneth Ronquillo sa Department of Health- human resource development bureau mipakita sa estado sa korporasyon sa pangagamhanan, diin anaa sa gitawag niini nga “pinkest of the pink of health,” nga nagpasabot sa kalig-on gihapon sa pinansyal nga kondisyon sa maong insurance institution. Sa pagkakaron nga Php 110 Billion nga mga kabtangan, si Dr. Aquino miingon usab sa mga miyembro sa medya nga anaa sa nahitabong CNEX-TP nga panagtigum nga ang mga libro (pinansyal) sa PhilHealth abli sa bisan kinsa aron mapakita nga ang mga miyembro makadepende gihapon sa institusyon may labot niining mga kalit nga panghitabo sa panlawas. Gibuhat ubos niining Republic Act No. 7875 o National Health Insurance Act of 1995, ang Philippine Health Insurance Corporation, diin usa ka korporasyon sa pangagamhanan nga uban sa Department of Health (DOH) gimando sa pagpatuman niining National Health Insurance Program sa pangagamhanan sa Pilipinas diin uyon niining plano sa universal health coverage sa nasud ni Presidente Benigno Simeon S. Aquino III. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Shootfest gihimo aron pag-awhag niining responsableng paghupot ug armas DUMAGUETE CITY, June 24 (PIA) --- Negros Oriental Gov. Roel Degamo bag-uhay lang miabli niining unang “MagDEGAMO Shootfest” aron pag-awhag niining responsableng paghupot ug mga armas ug seguridad niini sa probinsiya. Ang shootfest nahimo uban ang kooperasyon sa Dumaguete Shooters Association, sigon ni Capitol Information Officer Adrian Sedillo. Si Sedillo giklaro nga ang maong shootfest wala magpasabot nga ang gobernador miawhag sa mga Negrenses nga mupanag-iya ug mga armas. Gipahingusgan ni Sedillo nga ang maong aktibidades gihimo aron magsilbing adbokasiya niining responsableng paghupot ug armas ug seguridad niini ngadto sa mga nagpanag-iya ug armas ug dili gamiton ang maong armas aron pagpanghadlok sa ubang mga taw. Ang shootfest maghatag ug lugar ngadto sa mga lokal nga nagpanag-iya ug armas sa pag-awhag niining pagpamusil isip sport ug dili gamiton sa mga ilegal nga mga aktibidades. Ang nangulo sa pangagamhanan sa probinsiya naghinaot nga ang maong shootfest magpugong sa paggamit niining mga armas sa ilegal nga mga aktibidades ug pag-awhag usab niining legal nga pamaagi sa paghupot ug armas. (PIA-7mbcn//Ailene G. Limutan)

==========

Labaw sa 10,000 ka mga mangroves gitanom sa Olango Island Sanctuary sa siyudad sa Lapu-Lapu

CEBU CITY, June 24 (PIA) --- Ang mga kawani sa Department of Environment and Natural Resources (DENR-7) dinhi sa Central Visayas uban sa mga tinun-an ug mga opisyales sa lain-laing lokal nga kagamhanan nananom ug kapin sa 10,000 ka mga mangrove propagules niadtong Hunyo 21 nga miokupa sa 10,000 square meters ubos sa 1,028 ka ektarya nga yuta sa Olango Island Wildlife Sanctuary sa siyudad sa Lapu-Lapu.

Matud ni DENR-7 Regional Executive Director Maximo Dichiso, buot sa proyekto nga maghatag ug dugang integredad sa pag-amping sa coastal resources pinaagi sa pagpananom ug mga mangrove tree ug pagpanglimpyo sa daplin s amga kadagatan lakip na usab ang panagtambayayong sa mga komunidad alang niining maong kalihokan.

Ang Olango Island Wildlife Sanctuary sa siyudad sa Lapu-Lapu mao ang nag-unang kinadak-ang mangrove forest sa Pilipinas.

Matud usab sa DENR 1995 statistics, ang mga pag-usab ngadto sa mga fish ponds, salt ponds, reclamation ug ubang pang proyekto sa industriya maoy gitudlong hinungdan sa pagkawagtang sa labaw sa 117,700 ka ektarya nga mangrove gikan sa 450,000 ka ektarya niini niadtong 1918.

Base sa datos, sa 70 ka mga mangrove tree species sa tibuok kalibutan, 34 niini ang anaa sa Pilipinas kung diin matag usa ka ektarya niini mamahimong makaprodyus ug 1.08 ka tonilada nga gagmayng isda matag tuig.

Gibutyag sa DENR nga ang mga mangrove maoy nagsilbing nursery sa mga gagmayng isda, prawns ug kasag ug dako ug ikatabang sa produksyon sa isda sa kadagatan.

Mao nga angay kini nga protektahan ug ipreserba alang sa kaayuhans a kadagatan, kalikopan lakip na usab sa katawhan nga maoy unang makabenipisyo sa kaayuhan nga gihatod niini.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

400 kapin nga mga kababayen-an ang misalmot sa cancer forum dinhi sa Sugbu

CEBU CITY, June 24 (PIA) --- Kapin sa 428 ka mga kababayen-an ang misalmot sa serye nga mga servical cancer forums nga gipahigayon sa Eduardo J. Aboitiz Cancer Center subay sa selebrasyon sa Cervical Cancer Awareness Month sa niaging buwan sa Mayo uban sa pakigtambayayong sa Vicente Sotto Memrial edical Center OB-GYN Department, She Matters Foundation, Philippine Postal Office, ug mga lokal nga kagamhanan sa siyudad sa Mandau ug lungsod sa Consolacion.

Tumong sa kalihokan nga ipahibalo sa mga kababayen-an ang importansya sa early cancer detection ug prevention.

Lakip sa mga speakers nga giimbitar mao sila si Dr. Kathy Demiren sa EJACC niadtong Mayo 7; Dr. Hara Jane Fetalvero didto sa siyudad sa Mandaue niadtong Mayo 12; Dr. Adeline Linawagan sa Lungsod sa Consolacion niadtong Mayo 14 ug 17 ug Dr. Krostie Diane Merilles sa Philipine Postal Office niadtong Mayo 26.

Matud sa mga resource speakers, ang cervical cancer gitagana isip ikaduhang labing daghang kaso sa cancer sa mga kababayen-an. Gituohang hinungdan niini ang human papilloma virus (HPV), nga mamahimong makuha gikan sa pakighilawas.

Gibutyag usab sa mga eksperto nga mamahimong malikayan ang maong sakit pinaagi sa pagmintinar ug himsog nga panglawas, saktong ehersisyo, paglikay sa stress ug bisyo ug pinaagi sa HPV vaccination.

Ang cervical cancer mamahimong mahibaw-an pinaagi sa pagpaubos sa serye nga ga screening sama sa pap smear, visual inspection, colposcopy, HPV testing ug single visit approach (SVA).

 Mamahimo kining ayuhon pinaagi sa surgery, radiation ug chemotherapy.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

P5.5 M gigahin alang sa mini forest project sa mga kabarangayan sa Negros Oriental

CEBU CITY, June 24 (PIA) Subay sa pagpaningkaot sa probinsyal nga kagamahanan sa Negros Oriental sa pagprotihir sa kalikopan, migahin kini ug kantidad nga mokabat sa P5,570,000 alang sa planong pagtukod ug mga pocket forests sa lainlaing komunidad sa probinsya.

Matud ni Negros Oriental Gov. Roel Degamo sa usa ka pamahayag, matag usa sa 557 ka mga komunidad sa probinsya makaangkon ug P10,000 nga kantidad alang sa pagpatuman sa mini forest project.

Giklaro sa gobernador nga dili lamang kutob sa pagpananom ang maong kantidad kundili lakip na ang pagpatubo ug pag amuma niini.

Base usab sa gobernador, siya nagtuo nga mamahimo sa matag barangay sa probinsya nga makapananom ug dili moubos sa 100 ka mga punuan karong tuiga.

Gibutyag nga kining maong proyekto resulta sa pakighinabi ug pakigtamabayayong sa probinsya sa mga environmentalist alang sa hiniusang tumong nga pagpreserba sa kalikopan.(PIA7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

Dakbayan sa Sugbo naghatag ug libreng pagbansay-bansay

ni Juju S.Manubag

CEBU CITY, Hunyo 24 (PIA) – “Kat-on ug talagsaong kahanas aron makabaton ug maayong trabaho,” matod sa hepe sa Department of Manpower Development & Placement (DMDP) Dakbayan sa Sugbo.

Ang hepe sa DMDP nga si Fidel Magno misulti nga ang iyang buhatan nga anaa sa ikaduhan andana sa merkadong publiko sa Ramos sa dakbayan sa Sugbo nagahatag ug libreng pagbansay-bansay sa kahanas sama sa automotive mechanics, plumbing, electronics, computer programming, desktop publishing, cosmetology, dressmaking, hotel and restaurant services, soap and candle making, housekeeping ug refrigeration ngadto sa mga Sugbuanon nga buot makakuha ug trabaho sa gawas sa nasod o ma-lokal man.

“Ang blue-collar jobs mas ginapangita karon kaysa white-collar jobs”, si Magno miingon.

Ang DMDP maoy employment arm sa kagamhanang lokal sa Sugbo ug kada adlaw modawat sila ug mga enrollees.

Ang mga kursong ginatanyag sa DMDP adunay panagtambayayong sa buhatan sa Technological Education & Skills Development Authority TESDA)-7 diin molanat kini sa 3 ngadto sa 6 ka bulan.

“Wala kiniy bayad, libre  apan ang mga tulon-an sa mga gipangtanyag nga kurso mogasto gayud sa mga materyales nga gamiton sa pagbansay-bansay’, dungag ni Magno.

Gawas sa pagtanyag sa libreng pagbansay-bansay sa mga talagsaong kahanas, ang DMDP motabang usab sa mga tulon-an sa pagpangita ug trabaho ug panahon sa interbyu.

“Motudlo usab kami unsaon sa pagpang-apply ug trabaho sa mga tulon-an. Dili ra mi igo sa paghatag nila ug kaantigo o kahanas”, si Magno mipadason.

Si Magno usab nagkanayon nga ang iyang buhatan sukad sa Pebrero 13 hangtod sa Mayo 1 rong tuig, nka-organisar na ug 19 nga lokal ug overseas job fairs sa pakigtambayayong sa kapin gatos ka mga kumpanya.

Sa pagpanapos ni Magno, nagkanayon siya nga sa 13,718 nga natala nga mga partisipante sa ilang gihimong job fairs, 1404 na ang nakakuha ug trabaho sa diha-diha dayon ug laing 6319 nagapaabot na lang sa final nga interbyu samtang 481 ka buok ang gipangayoan ug dugang dokumento nga ipahupot sa ilang application. (PIA7-Cebu/JSM)

============

Resulta sa 2009 Family Income and Expenditures Survey gipagawas na sa NSO
By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY, June 24 (PIA) --- Opisyal na nga gipagawas sa National Statistics Office (NSO) ang resulta sa 2009 Family Income and Expenditures Survey (FIES) atol sa gipahigayon nga Data Dissemination Forum kagahapon.

Gipasabot ni NSO Deputy Administrator Paula Monina G. Collado, atol sa nahisgutang forum, nga mahinungdanon kaayo ang resulta sa maong survey kay mao man kini basihan sa mga ahensya sa gobyerno paghimo ug plano.

Dinhi usab mahibaw-an kung unsa ka lapad ang suliran sa kawad-on tungod kay anhi man makita ang kahimtang ekonomikanhon sa katawhan, matud niya.

Suma sa nahisgutang survey, misaka ug 19.1% ang average income sa pamilyang Pilipinhon gikan sa P173,000 sa tuig 2006 ngadto sa P206,000 sa tuig 2009.

Mitala hinoon ug daku nga pagsaka sa income ang mga pamilya sa Tunga-Tungang Kabisay-an kung itandi sa nasudnong datos. Gipakita sa survey nga misaka ug 27.8% ang income sa mga pamilya sa rehiyon gikan sa P144,000 sa tuig 2006 ngadto sa P184,000 sa tuig 2009.

Apan nunot sa pagsaka sa family income, mitaas usab ang expenditure, kun gasto, sa mga pamilya sa rehiyon nga miabot ug 22.6% kung itandi sa nasudnong datos nga miabot lang ug 19.7%.

Sa tuig 2006, suma pa sa survey, ang average nga gasto sa matag pamilya dinhi sa rehiyon miabot ug P124,000 samtang sa tuig 2009 miabot kini ug P152,000.

Na-obserbahan usab sa resulta sa maong survey nga daku ang income inequality sa katawhan sa rehiyon apan giklaro ni National Economic Development Authority (NEDA) Assistant Regional Director Efren Carreon nga wa kini magkahulugan nga daghan ang mga kabus sa rehiyon kung itandi sa ubang mga dapit sa nasud.

Kini, matud ni Carreon, nagpakita lang nga mas diverse ang ekonomiya sa rehiyon itandi sa ubang mga rehiyon dinhi sa nasud. (PIA-Cebu/ECD)

==========

‘No collection policy’ sa DepEd hugot nga ipatuman sa lalawigan sa Sugbo
By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY, June 24 (PIA) -- Hugot nga ipatuman sa Department of Education (DepEd) sa lalawigan sa Sugbo ang “no collection policy” niini sugod sa ang-ang sa Kindergarten hangtud sa Grade 4, suma kang Cebu Schools Division Superintendent Dr. Arden Monisit.

Si Dr. Monisit, sa pakighinabi kagahapon, nagkanayon nga iya nang gimanduan ang iyang mga prinsipal ug mga magtutudlo sa mga eskwelahan sa lalawigan nga di gyud mangolekta ug bisan unsang matang sa kontribusyon sa mga estudyante bisan pa kung ipamugos kini paghatag sa ilang mga ginikanan.

Di usab siya mohatag ug pagtugot niadtong mga eskwelahan nga wa pay mga libro nga mopalit tungod kay dunay mga libro nga gi-alokar ang ilang uluhang buhatan.

Suma pa ni Dr. Monisit, kung wa pa man gani gyu’y moabot nga libro gikan sa kauluhan, mangita sila’g paagi nga maka-angkon ug mga libro ang mga eskwelahan nga kuwang niini.

Subling gipasabot sa opisyal nga libre ug compulsory ang edukasyon mao nga di kinahanglang mogasto pa ang mga ginikanan pagpa-eskwela sa ilang mga bata.

Dugang pa niya nga mahimo lang makapangayo ug kontribusyon pinaagi sa Parents-Teachers Association (PTA) apan magsugod lang kini sa Grade 5 pataas ug adto na sugdan paningil niini sa buwan sa Agosto ug di usab pugson kadtong wa gyu’y ikahatag.

Matud usab niya nga di siya magpanuko pagpa-uli niadtong nakapalit na ug libro aron magamit sa ilang kabataan tungod kay hugot kining gidili. (PIA-Cebu/ECD)

==========

Ang PhilHealth mopahigayon sa tibuok nasod sa ikaduhang offsite nga pag-pangrehistro karong adlawa Sabado Hunyo 25 Ni Juju S. Manubag CEBU CITY, Hunyo 24 (PIA) -- Ang tibuok nasod mopahigayon sa ikaduhang offsite nga pagpang-rehistro sa Philhealth karong adlawa, Sabado, Hunyo 25 sa Zapatera Elementary School nga naa mahimutang sa dalan sa Sikatuna, dakabayan sa Sugbo. Niining higayona, ang Philhealth mopunting sa ilang kampanya ngadto sa  ilang gilauman nga individually-paying members—kadtong nahisakop sa dili inandan nga sector nga may katakus sa pagbayad sainsurance premium. Samtang sa probinsiya sa Bohol ug Negros Oriental, ang buhatan sa Philhealth service office nga anaa sa Tagbilaran City, Talibon, Dumaguete City ug Bais City mo-abli sa maong katuyoan. Ang PhilHealth mopunting ug una sa mga ginikanan sa mga bata nga anaa magtungha sa publikong tunghaan nga wala pa masakop sa PhilHealth, ug kadto usab nga mga katawhan diin ilang kinabuhi o panginabuhian anaa magtuyok libot sa mga tunghaan. Ginganlan ang kalihukan ugma ug PhilHealth Sabado, ug mosugod kini sa alas 9 sa buntag ug mahuman sa alas 5 sa hapon. Gawas sa buhaton nga pagpang-rehistro, adunay pagpangampanya sa pagpasiugda ang Philhealth nga ipakasayod sa magpasakop sama sa benepisyo ug katungdanan isip usa ka miyembro sa Philhealth. Ang mga anak nga baynte uno o labaw pa ang panuigon ug walay trabaho, mahimong magparehistro nianang adlawa, lakip na ang mga bata nga ubos pa ang panuigon nga walay ginikanan nga moangkon nila nga dependent apan adunay paryente nga mobayad sa premium. Mga miyembro sa PhilHealth nga dili aktibo o nahunong sa pagbayad, mahimong ipa-activate ang ilang membership aron mkapadayon ug mapuslan ang benepisyo sa Philhealth. Mga mamaligyaay, nanag-iya ug mga sari-sari store ug uban pa mahimong moparehistro. Ang moparehistro kinahanglan magdala ug kopya sa ilang birth certificate ug balidong ID nga inisyu sa kagamhanan, kopya sa mga dungag nga dokumento nga ipahupot sa ipamantala nila nga mga dependents sama sa birth certificate sa mga anak, ginikanan ug marriage contract alang sa esposo. Ang magpasakop magdal usab ug tres sieyntos pesos (P300) alang sa tigutlo ka bulan nga pauna nga bayad. Ugmang adlawa usab, ang mga opisyales ug sakop sa buhatan sa PhilHealth public relations ug social insurance moadto sa Cebu Technological University (CTU) nga anaa sat M.J. Cuenco Avenue sa dakbayan sa Sugbo kay sa pagtipon sa Halad sa Kapamilya sa ABS-CBN Cebu. Gi-awhag ang mga miyembro ug dili pa miyembro sa Philhealth sa pagduaw sa Mobile PhilHealth Team gikan sa alas 8 sa buntag hangtod sa alas 5 sa hapon sa pagpalista o kaha sa pagpangutana sa PhilHealth kabahin sa unsaon sa pagpasakop, mga benepisyo sa pagpasakop ug uban pa nga buot masayran. Ang Mobile PhilHealth Team mohatag usab ug serbisyo gikan sa ala 1 ngadto sa alas 6 sa hapon didto sa the E-Mall sa dalan Leon Kilat, dakbayan sa Sugbo ugmang adlawa usab sa pagduyog sa paglusad sa TV-5 diri sa Sugbo. (PIA7-Cebu/JSM)