Senador Chiz nipasiugda ug balaodnon nga mohatag sa CHR ug prosecutorial powers

CEBU CITY, May 17 (PIA)---Ang Commission on Human Rights (CHR) moehersisyo ug magkaparang nga prosecutorial nga gahom ug katungdanan sa higayon nga ma-aprobaran ang balaodnon nga giduso ni senador Chiz Escudero nga nagtinguha sa pagpahingusog sa functional ug structural nga organisasyon sa ahensya.

Si Escudero, kinsa chairman sa senate committee sa justice and human rights, nagpaugda sa Committee Report No. 37, nga nagtinguha ug dugang kabag-ohan sa kasamtangang lagda sa katukuran ug hatagan kini ug prosecutorial nga gahom sama sa Department of Jus tice (DOJ) kabahin sa mga kaso nga may kalabotan sa kalapasan sa tawhanong katungod.

Siya nipunting nga ubos sa kasamtangang mandato, ang CHR dili judicial o quasi-judicial body. Ang iyang hurisdiksyon limitado lamang sa sibil ug politikal nga katungod. Gusto nila nga hatagan kini ug mahinungdanon nga gahom nga maglakip sa ekonomiko, katilingbanon, ug kultural nga katungod.

Sa kasamtangan, ang CHR gilimitahan lamang sa konstitusyon sa preventive measures sama sa pagpaugda ug aplikasyon sa korte alang sa judicial writs ug order, pagpahigayon ug imbestigasyon ug pagdawat ug ebidensya sa kalapasan sa tawhanong katungod ug uban pa.

Ang senador nagkanayon nga ang commission mamahimong mas maarang sa ingon mahimo nga mas epektibo ug masaligan kung ang hurisdiksyon niini maglakip sa quasi-judicial nga gahom.

Si Escudero nidugang nga ang mandato sa CHR kinahanglanon aron masiguro nga mapatuman ang polisiya sa nasud nga mopanalipod ug mogarantiya sa dignidad sa mga katawhan ug mosiguro sa katumanan sa tawhanong katungod.

Ang samang balaodnon motugyan ug visitorial nga gahum sa CHR sa tanang detention cells sa tibuok nasud aron pagmonitor sa kahimtang sa pasilidad ug mga nasikop.

Lakip sa pagpaarang sa CHR, bisan unsang pagsikop nga gihimo sa bisan unsang law enforcement agencies gikinahanglan nga motaho sa CHR sulod sa 48 ka oras. Sa kasamtangan, ang pulisya ug military makabantaysa mga nasikop ubos sa ilang kustodiya kutob sa ilang gusto. (PIA-7/mbcn/ Angie P. Amodia-CTU)

===========

Gi-awhag ang mga casual employees sa Dumaguete pagkuha sa CS exam Dumaguete  City, May 17 ( PIA) Ang kagamhanan sa dakbayan sa Dumaguete mi-aghat sa mga kaswal nga empleyado nga wala pay Civil Service eligibility nga moapil sa review class nga himoon City Session Hall. Sa paningkamot nga mahulipan ang mga bakanteng posisyon ug pagpauswag sa kaantigo, ang City Human Resource Assistant, Benette Jan Javier miingon nga ang lima ka adlaw sugod Mayo 9 ngadto sa 13 adunay review class alang mismo sa mga empleyado aron matagaan sila ug tsansa nga mopasar sa eligibility test. Matod ni Javier nga karon aduna gihapoy mga kaswal nga empleyado nga dugay na sa ilang serbisyo apan dili gihapon mapermanente tungod sa kakulang sa kapasidad nga makwalipikado sa permanenteng posisyon. Human Resource Management (HRMO) nihimok usab sa tanang haligi sa departamento sa siyudad nga tugutan ang ilang kaswal ug temporaryong empleyado sa pag-apil sa programa. Ang review sa Civil Service Examination ga-andam sa mga empleyado sa goberno sa pagkuha sa test alang sa eligibility isip requirements sa Civil Service Commission ( CSC). Ang eksaminasyon gitakda nga pagahimoon alang sa mga level one ug two nga eksaminasyon  (Sub Professional and Professional). Niining bahina si Ruperto Tenorio Jr., miingon nga ang programa mao ang pag-andam sa mga empleyado sa goberno adunay kahibalo sa exam,pagpauswag ug pag-andam sa ilang kaugalingon nga mamahimong eligible sa ilang tagsa-tagsa nga katawhan. Atol sa opening, si City Administrator William Ablong nipasidungog sa mga partisipante ug ang mga guest nga si Mayor Manuel Sagarbarria ni-inspire kanila sa pagserbisyo nga matinud-anon ug suporta sa mga programa sa siyudad nga proyekto samtang ang management nangita sa ilang mga oportunidad. Ang instructor sa lima ka adlaw nga aktibidad gilangkuban sa Dean of the College of Mass Communication sa Silliman University, si Dr. maria Cecilia Genove, dinuyugan ni Josephine Acojedo, Delfin Eupalao, Crisilda Estravela ug laing duha nga gikan sa government sector, matod ni Javier. (PIA NegOr/Jennifer Catan-Tilos/Luanie Tayko)

============ 

Aboitiz mobubo ug 44B nga puhunan alang sa power business sa Sugbo

CEBU CITY, May 17 (PIA) --- Ang Aboitiz Equity Ventures andam mobubo ug P44B nga puhunan sa ilang mga negosyo dinhi sa Sugbo karong tuiga.

Si Erramon Aboitiz, ang AEV President ug chief manager namahayag human sa tinuig nga stockholders meeting kagahapon ,nga sila andam motagana ug 44B nga kantidad isip ilang kinatibuk-ang kapital alang karong tuiga .

Kining 42 B matud pa igahin alang sa power generation business ug ang laing duha ka bilyon gigahin alang sa ubang negosyo sa AEV sama sa mga bangking ug mga pagkaon.

Sigun sa Aboitiz, kining maong 44B nga capital resulta sa sa nakab-ot nga taas nga pag-usbaw consolidated revenue nga mikabat ngadto sa 113 ka porsiyento o dul-an sa P 75 ka bilyon ka pesos.

Matud pa, usa sa naka-aghat sa mga opisyales sa aboitiz pagbubo ug dakong pundo alang sa power business mao ang nagkataas nga potensyal niini sa natad sa pangnegosyo.

Gibutyag ni Iker Aboitiz, usa sa mga opisyales, nga sila kasamtangang nakignegosasyon kabahin sa pagpalit sa Agus ug Pulangi hydroelectric power plant apan wala mibutyag kung mahitabo ang maong patigayon karong tuiga.

Giangkon usab sa Aboitiz, nga sila karon kasamtangang naa sa developing stage aron makatukod ug duha ka mga clean coal projects ug gagmay nga mga hyro plant nga gituohang pagasugdan sa dili pa mahuman karong tuiga.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

===========

GB scholarships alang sa mga tinon-an sa kolehiyo

CEBU CITY, May 17 (PIA)--- Aron tubagon ang kakulang sa mga geologists, mining engineers ug metallurgical engineers nga nagserbisyo sa gobyerno, ang Mines and Geosciences Bureau (MGB) mipili ug 15 ka mga umaabot ug na-enroll na nga mga magtutungha sa kolehiyo sa tibook nasud aron makadawat ug full scholarships gikan sa gobyerno.

Si MGB Director Leo Jasareno miingon nga ang undergraduate scholarship program alang sa Baccalaureate Degrees sa Geology, Mining Engineering ug Metallurgical Engineering maoy “motubag sa kakulang sa mga eksperto diha sa gobyerno”.

Duhang pa niya nga ang maong programa kon diin nagsugod pa niadtong niaging tuig, makapadasig sa pagsaka sa magtutungha nga interesado sa maong mga kurso ug aron usab sila makahibalo nga adunay mga kurso nga gitanyag alang kanila.

Iyang gipunting nga ang mga 15 ka mga scholars na-enroll na sa mga nagkalain-laing mga lebel didto sa University of the Philippines-Diliman (Quezon City), Adamson University (Manila), Mapua Institute of Technology (Manila), Cebu Institute of Technology (Cebu), University of Southern Philippines (Davao), ug Partido State University (Camarines Sur).

Matod pa ni Jasareno nga ang mga scholars makadawat ug tuition fee, P2mil kada buwan ug book allowance nga nagkantidad ug P1,500.

Ang mga mogradwar niini kinahanglan nga moserbisyo ug tulo ka tuig sa Mines ang Geosciences Bureau (MGB) kada usa ka tuig nga scholarship nga gihatag sa gobyerno, kini base sa kontrata sa DENR.

Ang scholar usab kinahanglan magmaintain ug grade weighted average (GWA) nga 2.0.

Bag-ohay lang, mipahibawo si Jasareno nga ang MGB nagkinahanglan ug 104 ka mga geologists ug 98 ka mga mining engineers sa central office ug sa 15 ka mga regional offices niini sa tibook Pilipinas. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

===========

Ang GSIS mopahunong lamang sa ilang serbisyo sa housing loan

CEBU CITY, May 17 (PIA)---Ang Malacańang niklaro nga ang Government Service Insurance System (GSIS) mosuspenso lamang sa housing loan program samtang ang ubang lending services magpabiling functional.

Si Edwin Lacierda, kinsa tigpamaba sa presidente, nagkanayon nga ang GSIS nidesisyon nga dili na ipadayon ang ilang housing loan program tungod kay kini gikonsiderar nga tukma ngadto sa Pag-IBIG, diin usa ka housing institution, nga maoy modala sa maong loan.

Si Lacierda niklaro nga ang GSIS dili na mohatag ug housing loan tungod kay dili kini mao ang ilang sentro nga kaarang. Siya nidugang nga ang bag-ong board of directors sa GSIS nidesisyon nga ang tukmang ahensya nga motuki sa housing concern mao ang Pag-IBIG.

Siya nagtoo nga ang pagbalhin sa katungdanan tukma tungod ang Pag-IBIG adunay igong istruktura, manpower ug kasarang nga mogunit sa housing loans.

Iyang gibutyag nga ang board directors sa GSIS nakigtambayayong na sa mga opisyal sa Pag-IBIG aron hisgotan ang pamaagi sa lending structure. (PIA-7/mbcn/ Angie P. Amodia-CTU)

===========

Siquijor mopahigayon ug mango processing ug packaging training sugod karong adlawa

CEBU CITY, May 17 (PIA)---Usa ka three-day training kalabot sa mango processing ug packaging ang sugdan karong adlawa hangtod sa Mayo 19 sa Mango Processing House, Siquijor, Siquijor.

Matud ni Provincial Director Mario E. de la Pena nga ang training adunay katuyoan sa pagtabang sa 25 ka mango growers ug facilitator sa probinsya sa paghimo ug de kalidad nga processed mangoes nga makakompetensya sa laing processed products sa kamerkadohan, makapalambo ug sustainable supply sa processes mango, ug pagpalambo sa operasyon nga mamahimong moresulta sa pagsaka sa income sa organisasyon ug sa ilang mga miyembro.

Siya nidugang nga pinaagi ani nga training, ang probinsya sa Siquijor maka maximize sa paggamit sa abundang suplay sa mangga ingon sa niana nga ang abundang suplay mopadulong sa pagbaligya sa duol nga siyudad ug probinsya diin gipahimudsan lang sa pipila ka magpapatigayon tungod kay ang ilang produkto gikonsiderar nga ubos ang kalidad.

Siya nagkanayon nga ang pagproseso sa abot gikinahanglan aron makab-ot ang pagsaka sa produksyon ug pagpalambo sa industriya sa mangga sa Siquijor diin makahatag ug mga trabaho.

Suma ni de la Pena, ang lungsod sa Siquijor diin 50 sa 9,070 nga ektarya sa tibuok yuta sa Siquijor gigahin sa mango production diin kasagaran gitanom sa spotted areas ug ang pipila sa semi-commercial scale or compact area.

Siya nibutyag nga ang produksyon sa mangga dili lamang patigayon sa munisipalidad kundi nahimo na kining industriya sa probinsya.

Pinaagi sa training, siya naglaum nga mosaka ang income revenue sa lungsod, molambo ang panginabuhi ug malamboon nga ekonomiya ang makab-ot.

Iyang giklaro nga ang opisina sa provincial ug minicipal agriculurists ang responsible sa pagmonitor sa pinansyal ug teknikal nga kahimoan sa proyekto atol sa pagpatuman niini.

Matud niya nga bisag unsa nga problema nga adunay kalabotan sa proyekto kinahanglan dayon korihian aron pagsiguro sa kalampusan niini. (PIA-7/mbcn/ Angie P. Amodia-CTU)

===========

Super task force’ sa Dumaguete mas gipahingusgan pa

CEBU CITY, May 17 (PIA)--- Ang mga mosapak sa balaod giabisohan na tungod ang Special Action Group Advocating for RAPID Reforms o Task Force SAGARR, ang bag-ohay lang nga namugna nga “super body” sa Dumaguete maoy mogukod kaninyo aron ipatuman ang mga balaod ug mga ordinansa sa siyudad.

Si City Administrator William Ablong kinsa maoy ground commander miingon nga ang Task Force SAGARR maoy mopatuman sa panaad niini nga mangusog sa pagpaimplementar sa mga balaod ug mga ordinansa sa siyudad.

Matod ni Ablong sa iyang pahayag gikan sa Dumaguete City Information Office nga ang mga  enforcers nisaad sa pagpatuman sa mga balaod ug mga ordinansa sa siyudad nga walay gikahadlokan ug ang pagexecute sa mga nakalapas nga walay kahadlok o pabor aron mapadangat ngadto sa katawhan ang ilang mga tinguha.

Kanayon ni Ablong nga ang task force mogukod ngadto sa mga molapas sa mga nagkalain-laing mga ordinansa sa siyudad sama sa hot meat o double dead meat, mga nakontaminado nga mga utanon tungod sa mga kemikals, stray animals, anti-smoking campaign, solid waste management, sanitation and food safety, truancy, anti-vagrancy, anti-mendicancy, prostitusyon, massage parlors, KTV Bars, anti-squatting ug idle lots, pag-update sa ordinansa kabahin sa buhis, business permit, omnibus tax ordinance, Market Code and Updated Tax Ordinance, pagbaligya ug ilomnong makahubog, curfew, cyber space, night blocks ug board and lodging houses.

Kini namugna tungod sa Executive Order No. 10 nga gipirmahan ni Dumaguete Mayor Manuel Sagarbarria niadtong Septyembre sa niaging tuig.

Ang task force anaay 11 ka mga teams nga maoy manguna sa pagpatuman sa mga following ordinansa: Meat/Fih/Vegetable Inspection, Stray Dogs, Hot Meat Pursuit, Anti-Smoking Campaign, Sanitation and Food Safety, Integrated Solid Waste Management, Anti-Indecency, Truancy, Anti-Vagrancy, Anti-Mendicancy, Anti-Squatting and Idle Lot Ordinance, Updated Tax Ordinance, Business/Mayor's Permit, Omnibus Tax Ordinance, Illegal Vendors and Sidewalk/Ambulant Vendors, Traffic, Road Hazards and Obstructions, Market Code, Sale of Liquor, Curfew, Cyberspace, Nightclubs/Karaoke Bar Ordinance and Board and Lodging Houses Accreditation Ordinance. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

========
Mga obispo sa katoliko salig kang Mar Roxas nga makatabang sa administrasyon ni Aquino

CEBU CITY, May 17 (PIA) --- Mga miyembro sa Catholic Bishops’ Conference of the Philippines (CBCP) salig nga ang kaniadtong Senador nga si Mar Roxas, makatabang sa gobyerno. Sa miaging semana si Presidente Benigno S. Aquino III, mikumpirmar nga si Roxas maoy iyang chief of staff. Lipa Archbishop Ramon Arguelles miingon nga si Roxas usa ka taw nga anaay integridad ug tarung nga niserbisyo sa senado. Si Archbishop Oscar Cruz nga mi-retiro na malaumon nga ang kaniadtong senador dako ug ikatabang sa karon nga administrasyon ilabi na gayud ang mga idiya niini sa pagdumala sa ekonomiya sa nasud. Dugang pa ni Cruz nga makatabang gayud kung dawaton sa Presidente ang mga tambag ni Roxas ug masabtan sa presidente ang mga plano ni roxas ug ang iyang mga tambag mahatagan ug pagtagad. Mipuno usab si Cruz nga ang presidente kinahanglan si Roxas aron matabangan siya sa tarung nga pagdumala sa gobyerno ug musaka ang ekonomiya sa nasud tungod kay si Roxas usa ka maayong ekonomista. Ang Presidente nag-ingon nga ang Malacañang wala pa nakadesisyon kung unsa ang buhaton ni Roxas sa administrasyon isip chief of staff. Dugang pa ni Presidente Aquino nga ila gayud gipaninguha nga matarung ug pagtugyan ug mga buluhaton aron malikayan ang pagsapaw-sapaw sa chief of staff, Executive Secretary, ug ang head sa Presidential Management Staff.  (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU) =========  DA nag-awhag sa katawhan sa Siquijor pakigbatok sa pag-usik-usik sa bugas

CEBU CITY, May 17 (PIA) --- Gipangulohan sa Department of Agriculture - Provincial Agricultural Technology Coordinating Office (DA-PATCO) kauban sa mga local nga opisina niini ang padayong kampanya nga nagdasig sa mga katawhan sa Siquijor  batok sa padayong pag-usi-usik ug bugas.

Kini atol sa gipahigayon nga tigum bag-uhay lang didto sa probinsya sa Siquijor diin kini gitambongan sa tanang Rice Program Implementers gikan sa mga probinsya ug minisipalidad.

Atol sa maong tigum, ang mga opisyales sa Department of Agriculture ubos sa Regional Field Unit 7 gikan sa Mandaue City mipasaka sa alerto batok sa pag-usik-usik sa bugas ug miingon nga ang kinatibuk-ang nausik nga bugas mamahimo nang ipakaon sa tibuok katawhan sa Central Visayas.

Kini aron pagdasig sa katawhan padaginot sa pagkaon ilabi na sa bugas.

Matud sa Regional Technical Director sa DA Angel D. Enriquez, sila nagtuo nga dako ang papel sa mga rice implementers sa pagpahibalo ug pag-edukar sa katawhan kalabot niining kampanya.

Gisaad usab ni Enriquez nga ang ilang ahensya padayong mangita ug maayong pamaagi sa pagsulbad sa kakuwang sa produksyon sa bugas sa nasud ug dugang pang mga pamaagi alang sa pagtubag sa panginahanglan sa pagkaon sa katawhan.

Sa iyang report, gisaysay usab sa DA-Regional Rice Program Coordinator Dr, Fabio G. Enriquez ang kabahin Agri-Pinoy Strategic-Framework sa DA nga nagsentro sa pagpagita ug mga bag-ong proseso alang sa pag-umento sa produksyon sa bugas sa nasud.

Sa report usab sa laing Regional Rice Coordinator Mr. Jorge A. Paculba, siya namahayag nga sa pagkakaron ang produksyon sa bugas mao gihapon ang nagpabiling nag-unang produksiyon sa probinsya sa Siquijor tungod usab sa paningkamot sa mga gagmay ug dagkong mag-uuma.

Gipasalig usab ni Paculba sa tanang katawhan sa Siquijor nga sa pagkakaron, adunay igong produkto sa bugas ug wala nagkinahanglan ang probinsya sa pagpamalit ug bugas gikan sa laing lugar.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague -CTU)

==========

Aboitiz makigtambayayung sa DepEd sa pagtukod sa mga pre-school dinhi sa Sugbo 

CEBU CITY, May 17 (PIA) --- Ang AboitizLand Inc. nakigtambayayung niining pagpatukod sa tibuok nasud ug mga pre-school nga edipisyo sa mga publikong eskwelahan dinhi sa Sugbo. 

Ang AboitizLand nga gisupurtaan sa AboitizFoundation Inc. mipirma ug kasabutan sa Aklat, Gabay, Aruga tungo sa Pag-angat at Pag-asa (Agapp) Foundation, ang Department of Education ug mga opisyales sa barangay susama sa Mabolo sa siyudad sa Sugbo, Gabi sa lungsod sa Cordova ug San isidro sa siyudad sa Talisay alang sa pagpasiugda niining pagpatukod ug mga pre-school nga edipisyo. 

Ang AboitizLand maghimo ug mga klasehan nga edipisyo sa Gabi Elementary School, San Isidro Elementary School ug Mabolo Elementary School. 

Ang edipisyo gibuhat alang pagdumala niining mga naandan nga klase sa pre-school diin anaay 128 sqm nga gidak-on. 

Ang Agapp mipasiugda aron pagsuporta niining pagkat-on sa mga bata ug makahatag ug pagtagad nila ug mga serbisyo sa pagpalambo sa mga nag-edad ug singko (5) anyos. 

Ang Agapp gipanguluhan ni Pinky Aquino Abelleda, igsuon ni Presidente Benigno Aquino III. Ang foundation ug ang mga kauban niini planong magtukod ug 2,000 ka mga library-classrooms sulod sa unom (6) ka tuig. 

Ang Agapp usab miabaga ug child-and family-focused interventions susama sa supplementary feeding, health education, extended day o child care support ug micro-enterprise alang sa mga ginikanan. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU) 

========== 

DILG mitunol sa kapin P1M nga kantidad sa ekipo alang sa anti-human trafficking 

By Eli C. Dalumpines

Cebu City, May 17 (PIA) – Gidawat sa mga tigpatuman sa balaud ang dugang pang mga kahimanan pagpalambo sa kampanya sa gobyerno batok sa trafficking in persons dinhi sa nasud. 

Pormal nga gitunol ni Secretary Jesse Robredo sa Department of Interior and Local Government (DILG) ang mga ekipo nga mobalor ug P1,462,532.76 ngadto sa mga ahensyang kaanib sa AsiaRegional Trafficking in Persons Project (ARTIP) aron mapauswag pa ang mga lakang sa gobyerno pagsulbad sa mga kaso sa TIP. 

Matud ni Robredo nga niining mga bag-ong mga kahimanan, ang mga ahensya nga gimandu-an pagpatuman sa balaod makalihok na’g maayopaggukod sa mga human traffickers aron mabalhog sila sa bilanggoan. 

Ang nahisgutang mga kahimanan, suma pa kang Robredo, mahinungdanon kaayo sa pagpahigayon ug pro-active nga imbestigasyon ug pag-record sa mga pakighinabi sa mga biktima ug mga suspetsado. 

Kini, dugang pa niya, makatabang pagpalambo sa database coverage sa mga kaso sa TIP pinaagi sa pakig-alayon, pagpangalap ug impormasyon ug ang pagpa-angbit niini nga mga impormasyon sa mga nahisgutang mga ahensya nga gitahasan pagpakigbatok sa TIP. 

Pahayag ni Robredo nga kini nga mga gamit, nga gilakipan sa siyam ka mga computer desktop, 10 ka mga laptop/notebook, walo ka multi-media projector, pito ka mga printer, pito ka mga digital camera, pito ka mga video camera ug siyam ka mga voice recorder, gipunduhan sa Australian Agency for International Cooperation (AusAID) ubos sa proyekto sa ARTIP. 

Ang ARTIP gitukod niadtong 2006 aron makatampo sa kampanya batok sa people trafficking sa Asya pinaagi sa paghimo ug mas epektibo ug hiniusa nga lakang sa mga gobyerno sa South East Asia pagsulbad sa maong suliran. 

Ang Inter-Agency Council Against Trafficking (IACAT) mitala na ug 47 ka mga konbeksyon nga gilangkuban ug 51 ka mga traffickers dinhi sa nasud. 

Matud sa IACAT, dunay daku nga pagsaka sa gidaghanon sa mga na-konbekto sa TIP gikan sa July 2010 ngadto sa Marso 2011 diin dunay 21 nga na-konbekto kung itandi sa mga tuig 2003 hangtud 2010. Unang gi-implementar ang RA 9208 o Anti-trafficking in Persons Act. 

Ang mga ahensya nga milangkob sa ARTIP mao ang DILG, Philippine National Police, National Bureau of Investigation, Bureau of Immigration, Department of Justice, Philippine Judicial Academy sa Korte Suprema, Department of Social Welfare and Development, Bureau of Jail Management and Penology, Philippine Center for International Crime ug IACAT. (PIA-7/ECD)