P-NOY mi-yukbo sa 6 ka environmental heroes atol sa paglusad sa NGP

  

CEBU CITY, May 15 (PIA) --- Si President Benigno Aquini III nagpakita sa iyang pagtahud sa unom (6) ka “environmental heroes” nga namatay samtang nagsilbi sila sa ilang trabaho isip tigprotekta sa atong palibut.

Ang Chief Executive mikuyog sa ubang opisyales sa environment aron paghatag ug pagtahud sa mga environmental heroes sa nahitabong paglunsad sa National Greening Program (NGP) sa miaging biyernes sa Department of Environmental and Natural Resources (DENR) sa siyudad sa Quezon.

Anaa sa pamulong sa president ang pag-ila sa unom ka environmentalist nga matud pa niya, bisan sa katapusang gutlo sa ilang kinabuhi ila gihapong gitagaan ug bili ang ilang trabaho aron lang magmalampuson ang pagsagubang niining nagkagrabeng problema sa atong palibot.

Dugang pa ni Aquino nga hinaut unta mahimong ehemplo ang dedikasyon sa unom ngadto sa mga katawhan.

Sigon usab ni Aquino nga ang iyang administrasyon maghatag ug hinabang nga kwarta, panginabuhian, ug scholarship grants ngadto sa mga pamilya sa mga biktima.

Ang mga empleyado nga nakadawat sa maong award naglangkub nila ni Kennedy Eber Bayani sa Apayao, Rolando Sinday ug Jacinto Dragas sa Surigao del Sur, ug Pierre Gillow sa Samar. Ang dili empleyado sa DENR mao sila si Nelson Luna ug Christopher Mazo sa Surigao del Sur.

Ang presidente nagtanum ug Narra seedling sa Heroes Park luyo sa edipisyo sa DENR sa siyudad sa Quezon pagkahuman sa seremonya diin mao usab ang usa sa gihuwat sa paglunsad sa NGP. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

===========

DFA misulti nga ang anaay passport appointment sa June 20 mabalhin ngadto sa June 13-17

CEBU CITY, May 15 (PIA) --- Ang Department of Foreign Affairs of Consular Affairs (DFA-OCA) misulti sa publiko nga tanang aplikante nga naka iskedyul ug passport appointment karong umaabot nga June 20 (Lunes) mabalhin sa June 13 hangtud 17 (Lunes hangtud Biyernes). Kini nga balita pagsunod  sa Proclamation No.154 diin nagdeklara nga ang June 20 usa ka special non-working holiday. Ang June 20 usa ka selebrasyon sa ika 150th nga anibersaryo sa adlawng natawhan sa atong National Hero nga si Dr. Jose P. Rizal. Gikahinumduman nga ubos usab ani nga selebrasyon, anaay trentay-singko (35) ka mga kabataang Pinoy ang pilion aron manumpa sa pagsunod sa mga binuhatan ug prinsipyo ni Dr. Jose P. Rizal. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU) ===========

Bilar forest tourism park mofeature ug mga canopy walks

BOHOL, May 15 (PIA)--- Ang man-made forest sa Bilar hapit nang mahimong lugar nga adunay mga nagkalain-laing mga aktibidades sa turismo tungod kay ang mga lokal nga mga opisyales nagmugna na ug blue print alang sa Bilar Forest Tourism Park sa mahogany forest.

Matod ni Mayor Norman Palacio nga ang maong plano naglakip sa pagbutang ug board walk ug canopy walk gikan sa roadside rest-area paingon sa century-old nursery nga mamahimong main hub sa tourism stop.

Ang Bilar usa ka lungsod nga nasulod sa Tagbilaran-Carmen tourism circuit nga naila tungod sa man-made forest niini nga anaa mahimutang sa utlanan duol sa lungsod sa Loboc.

Samtang ang ubang mga tourist vans adto mohunong sa sangtuwaryo sa Simply Butterflies o mohunong makadiyot sa merkado sa lungsod alang sa talagsaong alupi ug pintos, daghan ang niangkon nga adunay gamay ra nga mga aktibidades nga gitanyag alang sa mga turista sa Bilar.

Isip pagkuha sa bahin sa pag-angkon sa kalasangan sa Loboc nga maoy nakapadani sa mga turista nga makakita sa pagkakugihan ug environmentally conscious sa mga Boholano sa kada mahogany, ang Bilar Forest Tourism Park giisip nga usa ka talagsaong environmental awareness immersion for the stop.

Matod sa mga souces nga duol sa mayor nga Lakip sa maong development plan mao ang pagbutang ug rock-wall climbing ug rappelling facilities sa park, susama sa mga pasilidad nga anaa duol sa Rajah Sikatuna Protected Landscape.

Kon ang pondo ang hisgutan alang sa pagpalihok sa maong plano, nitug-an si Mayor Palacio nga si Congressman Arthur Yap migahin ug P2 ka milyon alang sa giplanong information center ug mga pasilidad sa banyo nga ibutang sa hununganan.

Dugang pa, ang mayor nipakita sa town annual investment plan alang sa tuig 2011 nga nipakita sa P200 mil ka badyet alang sa konstruksyon sa canopy walk ug rappelling facility nga usa sa mga espesyal nga mga proyekto sa lungsod.

Ang development fund sa lungsod mao ang mohatag ug pondo sa investment plan nga susama sa 20 ka porsyento nga Internal Revenue Allotment share, esplikar pa niya aron ipamatuod nga ang pondo anaa gayud.

Matod sa plano nga ang canopy ug rappelling facility giingong sugdan nang itukod sa dili pa mahuman ang sunod nga kwarter.

Gipunting usab sa mayor nga sila naalarma na sa praktis sa mga turista nga moagwanta sa trapik aron makakuha lang ug mga litarato sa mga roadside stops.

Dugang pa ni Palacio nga risgo kini ug  ang ilang ibutang makaproteher sa mga turista ug sa samang paagi usab mapakita nila ang mga talan-awon sa ilang forest ecosystem. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, Intern-CTU)

============

Sugbo motabang sa kampanya batok sa mga pirated CD ug DVD

CEBU CITY, May 15 (PIA) --- Ang mga nagtag-iya ug mga sinehan dinhi sa Sugbo mihangyo sa gobyerno sa siyudad nga tabangan silang masugpo ang movie piracy aron usab mabalik ang ilang dakong industriya kaniadto.

Matud sa mga negosyante nga ang ilang nag-unang hangyo mao ang hingpit  nga pagwagtang sa movie piracy sa siyudad.

Ila usab hinuong giangkon nga ang pagpaubos sa amusement tax sa dakbayan dako ug matabang sa pagpaubos sa ilang kalisod.

Si Bobit S.  Avila, ang nanag-iya sa Oriente Theater sa downtown namahayag nga ang gobyerno dako kaayo'g ikatabang sa paglambo sa industriya kung hingpit nga wagtangon ang mga patigayon nga nagbaligya ug nagprodyus ug mga pinirata nga mga plaka nga maoy nagpugong sa katawhan pag-adto sa mga sinehan.

Kini atol sa gipahigayon nga tigum sa konseho alang sa paghisgot sa ipatuman nga pagpaubos sa amusment tax gikan sa 30 porsiyento ngadto sa 15 porsiyento.

Nipaabot usab ang mga negosyante sa ilang pagpasalamat ngadto sa tabang gobyerno pagpaubos sa ilang bayranan nga buhis.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

===========

MCWD nagplanong magpatukod ug septage tank ngadto sa NRA

CEBU CITY May 15 (PIA) --- Ang Metropolitan Cebu Water District nagplanong magpatukod ug usa ka Septage Treatment Plant ngadto sa North Reclamation Area (NRA) isip pagpatuman sa gimando sa Clean Water Act.

Ang MCWD mopalit ug pwesto sa NRA sa siyudad sa Sugbo alang usab sa maong katuyoan.

Ang Siyudad sa Sugbo usa sa mga lugar nga gipili sa ahensya nga mamahimong kabutangan sa usa sa tulo ka mga treatment plants nga ilang planong ipatukod ubos sa mga lugar nga ilang giserbisyohan.

Matud pa, kining maong tulo ka mga treatment plants gikatakdang moserbisyo sa mga kunsomidor sa MCWD sa upat ka mga municipalidad ug upat ka mga dakbayan sa Rehiyon 7.

Ang pagpatukod niining mga treatment plants sa MCWD kabahin sa Septage Management Program nga gipatuman sa Metro Cebu.

Gipatuman ang SMP isip resulta sa gipahigayon nga feasibility study sa MCWD niadtong 2008 uban ang United State Agents for International Development (USAID).

Gipahibawo sa MCWD ang ilang plano atol sa executive session sa city council niadtong niaging semana. (PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

==========

Nutrition advocacy group, gilunsad

CEBU CITY, May 15 (PIA)--- Ang Media Information Network for Nutrition and Development (Mind-7) opisyal nang gilunsad niadtong niaging adlaw nga adunay tumong sa pagmugna ug usa ka media network nga makatabang sa pagsustiner alang sa pag-adbokasiya ug pagpromot sa nutrisyon.

Ang bag-ohay lang namugna nga grupo naglakip sa mga lehitimong mga media practitioners gikan sa print, television, radio, social media ug sa blogging community nga adunay misyon sa pag-establisar ug regional information ug documentation network aron mamahimong isip usa ka “sakyanan alang sa pagpangusog sa pagpadala sa food and nutrition information” gikan sa National Nutrition Council (NNC), sa mga local government units ug uban nga mga ahensiya sa gobyerno ug sa nutrition network paingon na ngadto sa publiko.

Sa umaabot nga Nutrition Month karong Hulyo, si NNC 7 Director si Parolita Mission niingon nga ang tema sa maong kasaulogan mao ang “Isulong ang breastfeeding. Tama. Sapat. Eksklusibo” o “BF TSEk”.

Atol sa general assembly sa mga membro sa  MIND-7 nga nagagikan sa Sugbo ug ubang mga probinsiya sa Central Visayas, gilunsad usab sa grupo ang mga aktibidades nila nga naglakip sa region-wide information campaign aron pagpromot sa breastfeeding.

Sa laing bahin, gipresentar usab sa maong kalihokan ang mga membro sa MIND- 7 nga nagreprentar sa Sugbo, Bohol ug Negros Oriental.

Ang mga bag-ong membro sa organisasyon nanumpa usab nga motabang sa pagpaimplementar sa mas kusgan ug padayong pagpakalp ug awareness drive kabahin sa breastfeeding, saktong pagpakaon, pagpaimprob sa mga hygienic practices lakip na ang saktong pagpanghugas sa kamot, pagestablisar ug home gardens ug ang Ten Nutritional Guidelines alang sa mga Pilipino. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, Intern-CTU)

===========

Konseho sa probinsya mipahimangno batok sa pagpanigarilyo

CEBU CITY, May 15 (PIA) --- Human sa kamatayon sa ilang presiding officer tungod sa sakit nga lung cancer, ang Provincial Board (PB) sa Cebu mipahibalo sa katawhan sa mga dagkong risgo nga gihatod sa pagpanigarilyo.

Ang PB bag-ohay lang mipirma ug usa ka resolusyon nga naghatag ug pahimangno sa publiko kabahin sa pagpanigarilyo nga gipangunahan nila ni Board Member Arleigh Jay Sitoy ug Sergio Restauro.

Matud ni Sitoy sa iyang resolusyon lakip ang lung cancer sa nag-unang tulo sa tanang kaso sa cancer dinhi sa Metro Cebu.

Ug matud pa, 17, 238 ka mga bag-ong kaso sa lung cancer ang matala matag tuig sa nasug u gang 15, 881 niini ang mamatay.

Kahinumdoman nga si kanhi Gobernador Gregorio Sanchez nahibaw-an nga nag-antos sa balatitan nga cancer niadtong Pebrero ug namatay niadtong Abril sa samang tuig.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

===========

Mokabat sa 280 katuig ang pagpatuman sa  reforestation project, sigun sa DENR

CEBU CITY, May 15 (PIA) --- Usa ka opisyal sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) ang niangkon nga mokabat pa ngadto sa 280 ka tuig usa makompleto ang planong pagbalik sa mga kakayohan sa tibuok nasud.

Si Antonio Manila, ang technical director sa DENR sa National Capital Region (NCR) namahayag nga kung itandi ang gidaghanon sa mga ponuan sa kahoy karon aduna lamang kini lima ka porsiynto sa 17 ka milyon nga ektarya niadtong 1934.

Ang pagpalabi ug pagpamutol sa kahoy maoy gitudlong nag-unang hinungdan sa padayon nga mga landslide ug baha dinhi sa nasud.

Dugang sa mga experto, kini usab ang nag-unang hinungdan sa paglakip sa Pilipinas sa listahan sa most 'severly endangered mammal' sa tibuok kalibutan.

Matag tuig matud pa, mokabat ngadto sa 300 ka ektarya nga kahoy ang nawala sa Cordillera Mountain Range tungod sa illegal nga pagpamutol sa kahoy, land conversion ug kaingin.

Gidugang ni Manila, kung dili palapdan sa kagamhanan ang proyekto sa reforestration mas dakong problema ang sagubangon sa nasud sama sa grabeng landslide ug baha nga mamahimong moresulta pud sa kagutom.

Kahinumdoman nga gideklara sa United Nations General Assembly ang tuig 2011 isip International Year of Forests(IYF) alang sa pag-usbaw sa mga programa alang sa pagprotihir ug pagsulong sa pagpananom ug mga kahoy.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

============

Mayor Rama misuporta sa mando nga pagpatuman sa traysikul ban sa national highways

CEBU CITY May 15, (PIA) --- Gipaabot sa Mayor sa siyudad sa Sugbo Micheal Rama ang iyang pagsuporta sa panawagan nga hugot nga pagpatuman sa pagdili sa mga traysikul ug pedicab sa pagpamasahero sa mga dagkong kadalanan sa siyudad alang paglikay sa mga aksidente sa kadalanan.

Matud ni Rama, ang mga lokal nga mga opisyales sa siyudad dugay nang nakahibaw niining mando  apan kadaghanan wala naghatag ug hugot nga pagpatuman niini sa ilang mga lugar.

Kahinumdoman nga bag-ohay lang mi-isyu si Department of Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo ug usa ka memorandum nga nagmando sa mga lokal nga opisyales ilabi na sa mga mayor tibuok nasud sa hugot nga pagpatuman kabahin sa operasyon niining mga traysikul ug pedicab.

Dinhi sa Cebu, ang mga traysikul nagpadayon pagpamasahero sa mga dagkong kadalanan sama sa mga lugar sa siyudad sa Mandaue, Lapu-Lapu, Consolacion, Cordova, Compostela, Danao, Pardo, Talisay, Minglanilla, Naga, San Fernando ug Carcar.

Matod ni Robredo sa iyang pamahayag alang sa mga mayor, kining maong mando kinahanglan gayud ipatuman alang usab sa kaayuhan sa mga drayber ug sa mga pasahero.

Ang mga bus driver nanawagan usab sa daling pagpatuman niining mando sa pagdili sa mga traysikul ug pedicab sa mga dagkong kadalanan.

“Malangan ang among biyahe kay magbabag man kanang mga traysikul sa highway.” Kini matud sa usa ka bus driver sa siyudad.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

===========

Training alang sa 3 ka Negor LGUs aron makab-ot ang MDG

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Duha ka non-government organizations magpahigayon ug laing capability-building seminar-workshop alang sa tulo ka pangagamhanang lokal sa Negros Oriental aron pagtabang ug kab-ot niining Millenium Development Goals (MDG).

Ang La Liga Policy Institute and Social Watch Philippines nga gipasiugdahan ni Prof. Carlos Magtolis sa Siliman University maoy mangulo sa maong workshop nga apilan sa mga opisyales sa gobyerno gikan sa mga lungsod sa Sibulan, Dauin, ug La Libertad gikan sa Mayo 31 hangtud June 1, 2011 sa El Oriente Beach Resort sa siyudad sa Dumaguete.

Ang duha ka adlaw nga training magtutok sa localizing ug financing sa MDG diin apilan sa mga representante gikan sa European union, ang ahensya nga nagpundo sa duha ka NGO nga nag-organisa, kini matud pa ni Sibulan Information Officer Concepcion Rosales.

Si Rosales misulti nga ang umaabot nga workshop pagpadayun sa nahimong daghan nga MDG trainings nga bag-uhay pa lang sa mga NGOs aron pagtabang sa LGUs sa pagkab-ot niining poverty alleviation goals.

Ang kini nga MDGs naglangkob sa otso (8) ka mga development goals nga labaw sa usa ka gatos nga miyembro sa UN nga mitugot sa pagtuman niini sa tuig 2015, diin apil ang Pilipinas. 

Ang goals naglakip sa pagminus niining nagkagrabeng kapobre, pagpaubos sa kadaghan sa mga nangamatay nga bata, pagsugpo sa mga sakit susama sa AIDS, ug pagpadayung paglihok aron paghiusa sa tibuok kalibutan alang sa kalambuan.

Ang kini nga mga LGUs napili niini nga workshop tungod sa pagpadayong pagkab-ot sa development goals. 

Matud pa ni Rosales, kini nga mga LGU gibuhat ang tanan aron mahimo kining MDG isip tubag sa national goal sa pagpa-uswag sa mga kinabuhi sa gilangkuban niini.

Dugang ni Rosales, kini nga training workshops muhatag ug kalig-on sa mga LGU. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

============

Usa ka MAD-Task Force ang gitukod aron batukan ang mga iligal nga drugas  

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Ang Cebu City Police Office uban ang laing pang walo ka mga ahensya sa gobyerno milunsad sa kasamtangan sa usa ka Multi-agency Anti-illegal Drugs Task Force (MAD-TF) sa tumong sa pagtukod ug pagprotihir sa mga komunidad batok sa mga illegal nga drugas.

Sa pagkatukod sa maong task force, si CCPO Director Melvin Ramon Buenafe namahayag nga sila magpahigayon ug mga sunod-sunod nga mga operasyon batok sa iligal nga drugas dinhi sa dakbayan sa Sugbu.

Misaad usab si Buenafe nga usa nila ipahigayon ang mga operasyon sa mga komunidad sa Sugbu, ilang siguraduhon nga limpyo ang ilang mga miyembro alang usab sa kaayuhan ug kaepektibo sa ilang natukod nga grupo.

Matud pa, bisan sa wala pa matukod ang task force ang ilang grupo nakapahigayon na ug mga operasyon didto sa Calamba diin niresulta sa pag-aresto sa walo ka mga gidudahang mamalitay ug drugas ug duha ka mga babaye nga gituohang mga nag-unang drug pusher diha sa barangay Camputhaw sa siyudad sa Sugbo.

Ang task force naglikip sa CCPO, , Police Coordinating and Advisory Council, Philippine Drug Enforcement Agency, Criminal Investigation and Detection Group, Bureau of Jail Management and Penology, National Bureau of Investigation, Armed Forces of the Philippines, Association of Barangay Captains, ug Bureau of Fire Protection.

Si Buenafe usab nag-awhag sa publiko sa pakigtambayayong sa ilang programa alang usab sa kaayuhan sa tibuok kapupud-an.

Gidugang ni Buenafe nga unang higayon kini nga ang mga ahensya sa seguridad nagkahiusa alang sa usa ka tumong ug mao kini ang pagsumpo sa iligal nga drugas dinhi sa dakbayan sa Sugbu.

Ang mga miyembro usab sa Task Force miawhag sa katawhan paghatag ug impormasyon kabahin sa mga tawo ug lugar nga gituohang adunay mga kaso sa illegal nga drugas pinaagi sa pagtawag ug pagtxt niining mga numero: 232-9370, 232-6705, 233-6795; 09998022999 ug  092661096000. (PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

===========

P-NOy nag-aghat sa katawhan sa pagpananum dili lamang kutob sa Farmville

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Si Presidente Aquino nagdasig sa Pilipino pagtabang sa proyekto sa gobyerno pinaagi sa pagpananum ug mga kahoy sa kalikopan ug dili kutob lamang sa pagduwa diha sa Farmville.

Mao kini ang iyang pamahayag atol sa paglunsad sa National Greening Program (NGP) didto sa buhatan sa Department of Environment and Natural Resources.

Matud sa Presidente, kung ang mga bata pamilyar na sa mga butang kabahin sa pagpananum sama sa pagpang-ani ug pagdaro sa yuta, kini dili tungod kay sila kahibawo mananum kung dili pirme kining nagdula ug Farmville sa Facebook. 

Nahisagmuyo matud pa si Aquino sa padayong pagtutok sa mga Pilipino sa virtual farming.

Giklaro  sa presidente nga usa ka dakong responsibilidad sa katawhan ang pagprotihir sa kalikopan ug pagtubag sa mga problema niini aron malikayan ang mga grabeng panghitabo sama sa nahitabo sa laing mga kanasuran.

Siya usab nagtuo nga ang usa ka nationwide tree-planting program usa sa mga gikinahanglan nga programa alang usab sa kaayuhan sa mga mosunod nga mga henerasyon.

Gidasig ni Aquino ang katawhan sa pagtabang ug pakigtambayayong niining maong programa sa gobyerno ug ipakita nga ang katawhang pilipinhon nagkahiusa alang sa kaayohan.

And DENR migahin ug kantidad nga mokabat sa P1.3 ka bilyon alang niining maong programa karong tuiga.

Tumong sa programa nga makapananum ug hangtod sa 30,000 ngadto sa 100,000 ka ektarya ang giplanohang tamnan ug gibanabana nga makapananum ug mokabat sa 1.5 ka bilyon ka mga punoang kahoy sa dili pa mahuman ang 2011.

Kahinumdoman nga ang presidente mi-isyu sa Execuive Order 26 ug gipili ang DENR isip maoy manguna alang sa pagpatuman sa NGP.

Ang NGP, gihatagan ug unom ka tuig sa gobyerno aron makompleto ang pagpatuman niini.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

===========

DILG midasig sa mga LGU nga walay tugotan nga mga traysikol ug pedicab sa mga nasudnong kadalanan

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Ang Department of Interior and Local Government (DILG) nagdasig sa tanang lokal nga kagamhanan pagpatuman ug hugot sa balaod kalabot sa mga operasyon sa mga traysikul ug mga pedicab lakip na ang pagdili niining mga gagmayng sakyanan sa pagpamasahero sa mga national highways, kini sigun kang DILG Secretary Jesse Robredo sa iyang pamahayag nadtong Miyerkules.

Kining maong pahimangno sa DILG resulta sa daghang taho nga nadawat sa buhatan mahitungod sa padayong pagpadagan sa mga traysikol ug pedicab sa mga national roads bisan pa man sa gi-isyu nga direktiba nga nagdili niini.

Matud ni Robredo, kinahanglan ang hugot nga pagpatuman niini aron usab sa seguridad sa mga drayber ug ingon man sa mga pasahero.

Ang maong direktiba sa DILG gipaabot ngadto sa mga gobernador sa probinsya, mayor sa mga siyudad ug sa mga munisipyo, mga miyembro sa punong barangay, sanggunian presiding officers, ug sa mga gobernador sa mga rehiyon sa ARMM aron maoy mangulo sa pagpatuman niini.

Niadtong 2007, ang ahensya mi-isyu sa Memo Circular 2007-01 aron sa pagdili sa mga traysikol ug pedicab sa pagpadagan ug pagpamasahero sa mga highways nga maoy agianan sa mga dagkong sakyanan sama sa mga PUJ, pribadong mga sakyanan ug mga bus alang usab sa kaayuhan sa mga drayber ug pasahero.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

==========

Green Agriculture pangusgan sa lungsod sa Bilar sa 2011 agenda

                                           

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Bisan pa man dili dali ang pagtuman sa “green” nga pamaagi apan ang lungsod sa Bilar tinguha nga ang plano mabuhat gayud.

Sa paghimamat sa usa ka oportunidad, ang Bilar karong panahuna nakamata na sa kamatuoran ug lig-ong moporma sa pagbuhat niining organic farming aron pagsuporta sa seguridad sa pagkaon sa probinisya sa Bohol.

Ang Bilar Mayor Norman Palacio sa usa ka interbyew nag-ingon nga ang administrasyon niini nakatutok sa pagpatuman niining Bilar Green Agriculture diin gamitan ug organic high value commercial vegetable production program sa tanang lungsod niining disinwebe (19) ka mga barangays.

Nakig-uban ang lungsod sa Bilar sa usa ka non-government organization aron pagsumbalik niining nagkadaiyang karaang upland rice nga naandan alang sa pagsud-ong sa insaktong padulngan niining programa, sulti sa usa ka organic farming advocate.

Ang Bilar anaa sa mabungahong pinakaubos nga dapit sa Raja Sikatuna Protected Landscape diin bulahan usab sa kadaghang presko nga tubig nga kinahanglan sa agrikultura.

Inila sa tanum nga bugas ang Bilar sukad pa sauna ug gikonsidera isip usa ka green nga lungsod tungod sa daghan niiining basakan, mga kabukiran ug labung nga mga kalasangan.

Ang palibut nagsilbing hinungdan usab sa desisyon sa lungsod sa pagbuhat niining Green Agriculture.

Ang programa mipili ug napulo (10) ka mag-uuma gikan sa nagkadaiyang barangay sa lungsod ug ibutang kining mga mag-uuma sa Farmer’s Field School diin tudluan sa organic vegetable farming.

Kini hinlabot sa pakighiusa sa Bohol Island State Unversity ubos ni campus director Dioscoro Avergonzado, diin ang mga agricultural training sa mga teknolohiya nakasentro, matud ni Palacio.

Ang lungsod naggahin ug pundo alang sa FFS nga mikabat sa P45,000 alang sa trainings, integrated pest management ug laing P10,000 alang sa integrated crop protection.

Dugang niini, ang lungsod usab makahatag ug mga seedling alang sa programa aron makab-ot ang pagpatuman sa environment friendly nga pamaagi sa pag-uma apil nausab ang pagpasaka sa kita sa ilang pamilya. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

===========

Army mudiskubre ug mga bag-ong mga ruta sa Mt. Kanla-on

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Mga mountain climbers sa Negros Oriental misuway sa pagdiskubre sa mga bag-ong ruta padulong ngadto sa Mt. Kanla-on aron pagdasig sa industriya niining lokal nga turismo.

Ang pagtungas nga gisugdan kagahapon, Mayo 13, mahuman ugmang adlawa, Mayo 15 diin gipanguluhan sa 11^th Infantry “Lapu-Lapu Battalion of the Philippine Army.

Ang Oplan Bayanihan Lifts Mt. Kanla-on Project (OBLMKP) gipasiugdahan ni Battalion Commander Lt. Col. Ramil Bitong, matud pa sa usa ka saysay gikan sa battalion.

Ang duha ka adlaw nga aktibidades maglangkob sa pagpinirmahay sa giusa nga resolusyon sa pagdiskubre niining ruta ngadto sa kinatumyan sa Mt. Kanla-on isip opisyal nga hulip sa dalan alang sa mga turista.

Si Bitong miingon sa saysay nga dili lang kay mahitungod sa turismo ang maong pagbagtas kundi maglangkob kini sa pagpausbaw niining environmental conservation ug preservation samtang magpanindot usab sa imahe sa Army isip aktibong kauban sa kalinaw, seguridad ug kalamboan.

Dugang ni Bitong, kini nga proyekto sa Oplan Bayanihan of the Armed Forces kalabot na sa sosyal ug environmental nga responsibilidad sa Army.

Ang mga niapil sa pagtungas magtanum usab ug mga kahoy ug ipadayun ang kalimpyo sa agianang ruta.

Ang kini nga kalihukan giapilan sa nagkalain-laing ahensya sa gobyerno, NGOs, Pos, advocates ug uban pang mga mountain trekking enthusiasts. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

===========

Depektosong tunghaan ayuhon sa kagamhanang siyudad

CEBU CITY, May 14 (PIA)---Ang Cebu City Hall moabaga sa galastuhan alang sa pagpuno ug hagdanan ug emergency exits alang sa mga edipisyo sa tunghaan dinhi sa siyudad sa Sugbo, apan kini anam-anam tungod kay ang budget dili pa paigo.

Si Joy Augustus Young, kinsa Bise Mayor sa siyudad nagkanayon nga anaa sa plano sa kagamhanan ang pagpuno ug hagdanan ug emergency exit tungod kay ang mga edipisyo natukod una pa naamendohan ang National Building and Fire Codes.

Siya niingon nga mopatukod sila ug laing mga edipisyo o extension alang sa mga tunghaan.

Usa ka pagtoon sa Department of Education sa Central Visayas (DepEd-7) niila sa pito ka public elementary ug upat ka public high schools nga adunay depiktosong mga bilding.

Ang bise mayor kinsa usab nangulo sa City Council's education committee, nagkanayon nga ang kaluwasan sa mga nagtungha sa pampublikong tunghaan ang ilang gi-una.

Si Assistant Ombudsman-Visayas Virginia Palanca-Santiago nimugna ug usa ka investigation team aron mosusi sa mga depekto sa mga tunghaan.

Si Mayor Michael Rama ug Young nibutyag nga sila mosuporta sa imbestigasyon sa kahimtang sa mga edipisyo sa tunghaan dinhi sa siyudad.

Si Rama nidugang nga siya mohatag ug akses sa mga papeles kalabot sa pagpatukod sa maong mga tunghaan ngadto sa mag-imbestiga niini. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia, Intern-CTU)

==========

 milyones alang sa HIV test ug Counseling

CEBU CITY, May 14 (PIA)---Si Dr. Stella Ygońa, kinsa pangulo sa Cebu City Health Department (CHD), nagkanayon nga ang bulto sa ilang P2 milyones nga programa sa pakigbatok sa HIV-AIDS maadto ngadto sa information drive batok sa di matambalang sakit, counseling sa mga pasyente ug mga testing individuals nga naa sa peligro.  

Si Ygońa niingon nga ang budget maglakip usab sa maintenance sa ilang social hygiene clinic.

Ila na usab nasugdan ang pagpanghatag ug mga flyers kabahin sa pag-ila sa mga mga risky behavior ug pag-awhag sa mga tawo sa pagpaeksamen alang sa HIV.

Ang CHD nagtanyag ug libre nga HIV testing sa ilang hygiene clinic. Sa Disyembre sa niaging tuig, ang konseho sa siyudad nipasaka sa budyet sa CHD ngadto sa P2 milyones.

Siya nidugang na dili na sila mopalit ug mga condom, diin ila gituohan nga maoy mohunong sa pagkatag sa sakit, tungod kay ang Department of Health na ang naghatag niini.

Kutob niadtong Marso niining tuiga, ang CHD nakatala ug 239 ka kaso sa HIV dinhi sa siyudad sukad niadtong tuig 1989.

Ang CHD team nitambag sa katawhan sa pagbisita sa Voluntary Counseling and Testing (VCT) centers alang sa diagnosis ug early treatments. Ang team usab ni-awhag sa mga sexually active young people sa pagpraktis sa “safe sex” pinaagi sa paggamit ug condom.

Ang CHD nitumbok sa mga taw nga adunay HIV nga mamahimo pang makapuyo ug normal nga kinabuhi basta sila ubos lang sa usa ka pag-atiman. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia, Intern-CTU)

===========

 Capitol nigahin P3 milyones alang sa pagpalambo sa mga district hospitals

CEBU CITY, May 14 (PIA)---Ang mga hepe sa 16 ka district hospitals nga gidumala sa probinsya sa Sugbo gimandoan sa pagtaho sa mga pasilidad ug ekipo nga ilang gikinahanglan tungod kay ang kapitolyo mopalambo sa mga ospital sulod niining tuiga.

Si Gobernador Gwen Garcia nakigtagbo sa mga hepe sa ospital ug gihisgotan ang upgrading project tungod kay siya nagtinguha nga anaay secondary hospital sa probinsya sa dili pa mahuman ang iyang termino sa tuig 2013.

Kini nagpasabot nga tanang ospital adunay kinaminosan nga 25-bed nga kapasidad nga adunay ekipo.

Ang district hospital sa Oslob, Daanbantayan ug Pinamungajan na lamang ang nagpabilin nga primary hospitals nga aduna lamang 10-bed nga kapasidad.

Si Garcia usab nimando sa mga hepe sa ospital nga motaho sa mga gikinahanglan nga ipa-angat ug ayuhonon ug pagsumite sa mga plano unsaon sa pag palambo sa kapabilidad sa maong mga ospital.

Gikan sa niining tuig nga budyet, ang kapitolyo nigahin ug P3 milyones alang sa tagsa-tagsa ka district hospital alang sa pagpalambo niini.

Ang Department of Health usab nihatag ug P2 milyones sa tagsa-tagsa aron pagpalambo sa pasilidad hilabi na sa mga birthing centers o sentro alang sa pagpanganak.(PIA-7/mbcn/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)

===========

“Power Supply Options” tubag sa kakuwang sa kuryente

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Usa ka kumpanya sa UK ang motugyan ug “power supply options” diin makatabang sa mga kampanya aron malikayan ang gasto kaayo nga operasyon sa panahon nga makuwangan ug kuryente ang nasud.

Sigon sa saysay nga gipagawas sa British Embassy sa Manila ug UK Trade and Investment (UKTI), mga eksperto gikan sa Aggreko, usa ka global supplier sa power rental, moabot dinhi sa nasud sa dili madugay aron sa pagpahibawo sa mga lokal nga industriya sa ilang produkto ug serbisyo diin makatabang niining dili malikayan nga kakuwang sa kuryente.

Dugang pa, ang British Embassy miingon nga nagkinahanglan gayud ug power supply options tungod sa nagkadakong posibilidad nga mapugngan ang pagsaka sa lokal nga ekonomiya tungod sa kakuwang sa kuryente.

Sa usa ka seminar nga mahitabo karong buwan sa Mayo, ang Aggreko mopresintar ug kaatbang nga solusyon sa mga industriyang moapil. 

Ang mga industriya naglangkob sa agrikultura, konstruksyon, major events, food ug beverage, gobyerno ug institusyon, healthcare, manufacturing, mining ug mineral processing, oil ug gas, refineries, ports, shipping, service industries, telecommunications, semiconductors ug utilities.

Sa mga produkto ug serbisyo sa Aggreko makatabang jud kini sa pagpasaka sa abut sa produkto, maghatag ug oportunidad ug maminusan ang gasto kaayo nga down-time, ug pag-sagubang niining mga kalit nga panghitabo. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

============

“Run for Green Life 2011” ilusad karong Mayo 29 CEBU CITY, May 13 (PIA) --- Mga environmental advocates gikan sa Fair Trade ug Road Revolution Cebu magtigum pag-usab alang sa ikaduhang “Run for Green Life 2011” karong umaabot nga Mayo 29 sa University of Cebu (UC) Banilad campus. Ang kini nga pagdagan nakalinya sa selebrasyon sa World Fair Trade Day, magsilbi usab kini isip pasiugda nga kalihukan alang sa pormal nga paglunsad sa kampanya mahitungod sa Road Revolution alang sa pagtubag sa kakuwang sa daplin nga dalan ug mga agianan alang sa mga biseklita.  Ang opisyal nga paglunsad niining tinu-ig nga aktibidad sa pagdagan giapilan sa Fair Trade southern partners head Geraldine Labradores, Road Revolution representative lawyers Tara Rama, Honeylen Alvarez sa UC ug Annie Neric sa Runcheck didto sa Fair Trade shop sa Osmeña boulevard.  Ang lumba sa dagan magdala ug tulo, unom ug 15- kilometer races.  Miingon si Rama, ang tigpamaba sa grupo,  nga plano nilang mokuha ug usa ka libo nga pirma alang sa kampanya niining iduso nga ordinansa mahitungod sa pagbutang ug mga daplin nga dalan ug agianan alang sa biseklita aron pagtubag aning nagkagrabeng polusyon sa hangin.  Inig human sa maong lumba, ang nag-organisa motudlo sa mga moapil mahitungod niining environmental nga adbokasiya diin ang mga organic nga mag-uuma magbutang usab ug mga lamesa alang sa ilang mga produkto.  Ang mga modagan giawhag sa paggamit ug mga dili malata nga materyales susama sa lata sa gatas, plastik ug mga botilya.  Ang premyo nga kwarta ihatag sa mga modaug sa kada kategorya, apil na usab ang unique nga tropiyo nga gidisenyo sa grupo sa Fair Trade.  Ang bayad sa rehistro sa 15k kay P300 ug P250 alang sa 6k ug 3k nga dagan. Ang rehistro kutob ra sa Mayo 27. Ang mga lugar nga adtuon alang sa rehistro mao ang RUN-NR Ayala center Cebu, Terra Plana Ayala Center Cebu, Fair Trade shop Cebu, UC Banilad Campus ug sa Cebu City Sports Center.(PIA-7/ mbcn/Ailene G. Limutan, Intern-CTU)

============

DOST planong magprodyus ug mga anti-dengue kit alang sa tibuok nasud 

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Ang Department of Science and Technology (DOST) naglaum nga makapang-apod-apod sa mga anti-dengue kits ngadto sa kamerkadohan sa nasud aron makapahimulos ang publiko sa kaayuhan nga mahatag niini batok sa paglikay sa sakit nga dengue.

Kining maong kit nga ginganlan ug Mosquito Ovicidal/Larvicidal (OL) Trap nadebelop sa DOST sa paglaum nga matuldokan ang dugay nang gipangita nga teknolohiya aron sa epektibong pagwagtang ug pagpatay sa mga lamok lakip na ang mga lamok nga nagdala ug dengue.

Atol sa usa ka press conference  si DOST Secretary Mario Montejo namahayag nga dako ang kalipay sa ilang ahensya sa pagpahibalo sa positibo nga resulta sa gihimo nga pilot testing niining anti-dengue kit didto sa mga siyudad sa kaulohan.

Matud pa, human sa tulo hangtod upat ka buwan nga gipahigayon nga testing sa ilang buhatan, ang mga resulta nagpamatuod nga ang maong kit epektibo sa pag-attract sa mga lamok ug moresulta sa pagkapatay sa mga lamok lakip na ang mga itlog niini.

Sigun ni Montejo, ang maong kit niagi ug daghang proseso aron makab-ot ang  kaepektibo alang usab sa dakong ikatabang ngadto sa katawhan ilabi na sa mga kabataan nga maoy daling mataptan ug kasagarang biktima sa dengue.

Sa gipagawas nga resulta sa mga test, upat na ka mga dagkong kompaniya ang nipakita sa ilang interes ngadto sa DOST alang sa pagprodyus sa mga kits ug ang solusyon niini alang sa tibuok nasud.

Ang maong mga kits magkantidad ug P10 pesos lamang ug ang solution niini nga mokabat ngadto sa usa ka semana magkantidad ug P1 sa mga lokal nga merkado.

Atol sa maong forum, gipahibawo usab ni Montejo ngadto sa mga miyembro sa medya ang lima ka mga tumong sa DOST ug uban pang mga proyekto ug mga nakab-ot nga kaayuhan sa ilang buhatan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

============

Landbank mihatag ug P 1.97 B alang sa Food Supply Chain Program

CEBU CITY, May 14 (PIA) --- Ang Land Bank of the Philippines (LBP) nihatag ug kantidad nga 1.97 ka bilyon ka pesos alang sa programa sa gobyerno nga nagtinguha nga patas-an ang suplay sa pagkaon sa nasud pinaagi sa pagpauswag sa teknikal nga kapasidad sa mga gagmayng mag-uuma ug mananagat ngadto sa lokal nga merkado.

Si LBP President ug Chief Executive officer (CEO) Gilda E. Pico usab mibutyag nga tumong sa bangko nga mohatag ug kantidad ngadto sa 7 bilyones ka pesos alang niining Food Supply Chain Program (FSCP) karong tuiga.

Ang LBP, matud pa nagtuo nga ang mas daghan ug dagkong suporta gikan sa mga dagkong kompanya ug ahensya sa nasud makahatag ug dakong posibilidad nga makab-ot sa FSCP ang mga katuyuan niini nga matabangan ang mga gagmayng mag-uuma, mananagat, mga kooperatiba ug uban pang mga gagmay nga mga prodyuser.

Si Pico miingon nga ang nag-unang tumong sa programa mao ang pagpa-usbaw sa kita sa mga mag-uuma pinaagi sa paghatag sa mga gikinahanglang tabang pinansyal ug teknikal alang usab sa kalamboan sa mga nag-unang panginahanglan ug sa industriya.

Sa pagkakaron, ang programa nakakabig na ug atensyon sa 35 ka mga “anchor firms”, 195 ka mga kooperatiba ug mga SME producers tibuok nasud nga pormal na nga nipaabot sa ilang partisipasyon sa programa.

Kining 35 ka mga anchor firms – 21 niini gikan sa Luzon, 4 sa Visayas ug 10 sa Mindanao – misaad nga maoy mopalit sa mga local nga produkto gikan sa mga nalakip nga kooperatiba ug mga gagmayng patigayon, lakip na ang paghatag ug pagtabang kanila aron sa mas mayo ug dali nga produksyon.

Ang LBP usab mipahigayon ug serye sa mga island summit sa mga lugar sa Batangas, Pampanga, Bohol, ug Davao aron sa pag-aghat ug mas daghan pang mga gustong mosalmot sa programa.

Aduna usa’y gipahigayon nga mga “food chain forums” sugod niadtong Pebrero karong tuiga sa matag rehiyon sa nasud sa samang tumong ug kalihokan.

Ang maong mga forum gipahigayon sa 17 ka mga probinsya sa nasud ug naghisgot sa mga kalihokan kabahin sa produksyon, pagproseso ug pagpamaligya sa mga lokal nga produkto sama sa humay ug mais, prutas, utanon, isda, ug mga hayopan. (PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague, Intern-CTU)

===========

CV wage hike petition giduso ngadto sa national board

CEBU CITY, May 14 (PIA)---Ang mga mamumuo sa rehiyon siete mohuwat pa ug dugay alang sa wage hike.

Ang Central Visayas Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB-7) dinhi nakahukom sa boto nga 3-2 nga aduna nay“supervening condition” alang sa usbaw sa suholan dinhi sa rehiyon.

Apan ang board nagkauyon nga iduso ang maong sitwasyon ngadto sa National Wages and Productivity Board.

Si Ernesto Carreon, ang bag-ong nanumpa nga labor representative sa RTWPB-7 nagkanayon nga ang board nikutlo sa pagsaka sa inflation, ang pagpadayon sa pagsaka sa lana ug sa mga nag-unang palaliton isip mga supervening conditions.

Si Carreon niingon nga siya kauban ni Ma. Nita Vintura, labor representative ug ni Regional Director Exequiel Sarcauga sa Department of Labor and Employment niila nga adunay supervening conditions dinhi sa rehiyon.

Apan ang management representative nga si Charles Streegan, kinsa presidente sa Pacific Traders and Manufacturing Corp., ug si Regional Director Asteria Cabarte sa Department of Trade and Industry (DTI-7) sa Central Visayas nagkanayon nga walay sama sa nianang kondisyon.

Si Atty. Glenn Tabon, kinsa RTWPB-7 legal counsel nagkanayon nga upat ka boto ang gikinahanglan usa pa mamahimong balido ang boto.

Duha ka petition na ang kasamtangang pending sa RTWPB-7 alang sa pagtugot-- ang P100 wage hike nga gisang-at sa Alliance of Labor Unions-Trade Union of the Philippines (ALU-TUCP) ug ang P124 nga wage hike nga gisumiti alang sa reconsideration sa Alliance of Progressive Labor (APL).

Si Carreon nibutyag nga magtigom pa sila ug balik sa huwebes aron sa pagsulbad sa mga pangutanan sa supervening conditions.

Si Sarcauga nagkanayon nga si Streegan ug si Cabarte niinsister nga walay supervening condition tungod kay ang inflation rate sa rehiyon anaa pa sa 4.6, sulod sa 3.5 ngadto sa 5 inflation rate nga target alang sa tuig 2011.(PIA-7/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)

==========

CHED niabiso sa dili pagkuha sa mga kurso nga aduna nay daghang gradwado

CEBU CITY, May 14 (PIA)---Ang Commission on Higher Education niabiso sa mga umaabot nga first year nga studyante sa kolehiyo sa sili na pagkuha sa mga kurso nga aduna nay daghang mga gradwado dinhi sa nasud.

Lakip sa mga kurso nga adunay low labor market demand mao ang nursing, information technology, education, hotel and restaurant management (HRM) ug mga business nga kurso.

Si CHED assistant regional director Candelario Aytona nagkanayon atol sa AGIO Forum sa Philippine Information Agency.

“Mao kini ang hinungdan nga temporaryo nga wala gi-offer ug gisira sa ubang mga tunghaan ang maong mga kurso,” si Aytona nagkanyon.

Agriculture ang usa sa mga kurso nga hisgotan ni Aytona nga maoy kuhaon sa mga studyante tungod gamit kini sa panginahanglanon sa kinatibuk-ang ekonomiya.

Siya nipasabot nga sa pagkuha ug Agriculture dili buot pasabot mamahimong mag-uuma inig gradwar, sila mamahimong makatrabaho sa mga research center sama sa International Rice Research Institue (IRRI) o mosulod ngadto sa Agri-business.

Siya nidugang nga ang environment conservation nga kurso wala gi-tanyag sa mga tunghaan sanglit mao man kini ang importante ug gamit nga kurso karon. (PIA-7/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)