Mga presyo sa school supplies gituohang mosaka - DTI

CEBU, May 29 (PIA) --- Samtang kasamtangang ubos ang presyo sa mga school supplies karon ikumpara sa gitakda nga Suggested Retail Price (SRP) sa gobyerno, gituohang mosaka kini pagmaayo sugod karong sunod semana tungod sa nagkaduol na nga pagpang-abli sa klase, kini matud sa Department of Trade and Indutry (DTI) sa usa ka pamahayag.

Gisaad hinuon ni DTI Sesretary Gregory Domingo nga palapdan pa sa ilang ahensya ang kasamtangang subsub nga pagmonitor sa mga presyo sa mga school supply ug pagsegurado nga adunay sakto nga suplay.

Gawas sa mga presyo, ang DTI usab nanginspeksyon sa mga kalidad ug saktong labeling sa mga school supplies nga gibaligya sa mga kamerkadohan sa nasud.

Ubos sa Consumer Act of the Philippines or Republic Act 7394, ang mga tiggama ug tigpamaligya gikinahanglang motuman sa saktong labeling sa mga produkto nga naglakip sa pangalan ug address sa naggama, tipo ug gidak-on sa produkto, brand sa produkto, nasud nga gigikanan, gidaghanon, mga warning ug mga pamaagi sa paggamit.

Ang mga mamaligyaay nga nahinabi sa mga opisyal sa DTI nisaad walay mahitabong pagsaka sa presyo atol sa pagpang-abli sa klase tungod sa kadaghang supply niini.

Gidugang ni DTI Consumer Welfare Undersecretary nga sila nagpamantala sa ilang mga SRP sa mga piniling school supplies ngadto sa mga mantalaan ug DTI Website aron kini makagiya sa mga mamalitay sa ilang pagpamalit ug mga gamit sa eskwelahan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

==========

45 ka mga pampublikong kindergarten nga tunghaan ipatukod

CEBU, May 29 (PIA) --- Mokabat ngadto sa 45 ka mga pampublikong kindergarten ang planong ipatukod sa Department of Education (DepEd) sa mosunod nga duha ka tuig kung diin ang pundo magagikan sa Aboitiz Foundation.

Matud ni Jon Ramon Aboitiz, ang presidente sa Aboitiz Foundation, ang unang hugpong nga naglangkob sa 26 ka mga tunghaan gikatakda nang makompleto karong umaabot nga Hunyo 13 ug ang nahibiling 19 ipatukod sa sunod tuig 2012.

Sa pakigtambayayong sa Aklat, Gabay Aruga Tungo sa Pag-anagt at Pag-asa (AGAPP) Foundation nga gipanguluhan sa igsuon sa presidente sa nasud, Pinky Aquino-Abellada, ang mga bag-ong natapos nga mga building pagahatagan ug mga gikinahanglang libro, school furniture, mga training programs alang sa mga tinun-an, mga magtutudlo ug bisan gani mga school supplies.

Si Education Secretary Armin Luistro, Aboitiz ug Aquino-Abellada mipirma na niadtong Biyernes sa Memorandum of Agreement alang sa pakigtambayayong sa Aboitiz ug AGAPP alang niining dakong proyekto.

Matag usa ka tunghaan gisunod sa modelo sa Silid Pangarap Project sa AGAPP nga naglangkob ug usa ka andana nga adunay duha ka mga lawak tunghaan ug kompleto sa mga pasilidad.

Ang mga building gitukod ngadto sa mga napiling kabos nga mga komunidad kung diin maghatag kini ug dakong tabang ngadto sa mga gagamayng bata nga sila makatagamtam ug maayo ug libreng tunghaan.

Sumala sa Aboitiz, sila naggahin ug kantisad nga dili moubos sa P534M alang sa pagpatukod sa 45 ka mga public kindergarten nga tunghaan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague) 

==========

Coloma ngadto sa mga Pinoy: Pagpalambo sa mas taas nga lebel sa konsumerismo pinaagi sa internet

CEBU CITY, May 29 (PIA)--- Si Presidential Communications Operations Office Secretary Hermino S. Coloma Jr. miawhag sa mga Pilipino sa pagpalambo ug “mas taas nga lebel sa konsumerismo” aron pagpausbaw sa mga katungod sa konsumidor.

Matod ni Coloma nga ang katawhan kinahanglan gamiton ang mga social networking sites nga lugar sa pagpadangat sa ilang mga kabalaka sa presyo ug kalidad sa mga produkto sa merkado.

Dugang pa ni Coloma nga kinahanglan aktibo ug 'proactive' sa paggamit sa mga social media aron magpadayon ang mga establisemento sa pagpromot sa mga katungod sa mga konsumidor.

Kauban ni Coloma si Undersecretary Zenaida Maglaya sa Department of Trade and Industry (DTI) sa usa ka panagtigom nga gipahigayon sa Philippine Information Agency (PIA).

Atol sa panagtigom, ang Department of Trade and Industry miapud-apud ug mga posters, brochures ug mga pamphlets kabahin sa Consumer Rights and Protection.

Matod ni Maglaya nga sila nagtarget sa pagpapilit ug usa ngadto sa duha ka mga posters sa kada tindahan sa tibook nasud aron pagpahibalo sa katawhan kabahin sa ilang mga katungod isip mga konsumidor ug unsaon kini nila ipatigbabaw.

Ang mga katungod nga kinahanglan mahibaw-an sa mga konsumidor mao ang: Surcharge sa Credit Card; No Return No Exchange; Consumer Rights; Two Price Tags; No Repair, Replacement, o Refund; and Problema sa Product Safety and Quality.

Alang sa mga riklamo sa mga konsumidor, ang DTI nagmintinar ug consumer complaint desk nga adunay hotline number nga (02) 751-3330. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, CTU)

=========

DTI mohatag ug mga computers sa mga pampublikong mga sekondaryang tunghaan

CEBU CITY, May 29 (PIA)---Adunay mga 152 ka mga nasyunal nga pampublikong mga sekondaryang tunghaan sa Central Visayas, 46 niini anaa sa Sugbo, ang makadawat ug tagsa-tagsa ka napulo ka mga desktop computers ug mga computer peripherals karong Hunyo gikan sa Department of Trade and Industry.

Si DTI-7 Regional Director Asteria Caberte miingon nga ang Phase 4 sa Personal Computers for Public High Schools program naimplementar na ngadto sa Luzon ug Mindanao ug malaumon kini nga makompleto karong Hunyo dungan sa pag-abli sa klase.

Tungod sa pinansyal nga hinabang gikan sa gobyerno sa Japan nga nagkantidad ug P320M alang sa Luzon ug Visayas Component sa PCPS Phase 4, ang maong proyekto nag-target ug 775 ka mga pampublikong mga sekondaryang tunghaan isip ilang mga benepisyayro.

Atol sa sinemanang Tapok-Tapok sa NS Pensionne media forum, miingon si Caberte nga adunay 152 ka mga nasyunal nga sekondaryong tunghaan sa Central Visayas nga nalakip sa Phase 4 samtang 46 anaa sa Probinsiya ug siyudad sa Sugbo.

Matod ni Caberte nga kini nga mga computers gihatag na ngadto sa Department of Education apan ang DTI kinahanglan magpahigayon gihapon ug kwarter nga pagmonitor aron pagsigurado nga ang programa adunay epekto sa pagtuon sa mga tinun-an.

Tataw pa ni Caberte nga DTI adunay katungod sa pagkuha ug balik sa mga computers kon kini wala gigamit sa tinuod nga tinguha niini sama sa kaso kon kini dad-on sa maestro alang sa personal nga hinungdan.

Ang DTI maoy nanguna sa implementasyon sa maong proyekto sukad pa niadtong tuig 2001 sa panahon ni Secretary Mar Roxas III.

Ang maong proyekto nagtinguha sa paghatag ug kalamboan sa human capital sa natad sa Information Technology pinaagi sa pagpausbaw sa kalidad sa edukasyon sa IT.

Matod sa DTI nga ang pag-aproba sa gobyerno sa Japan sa proyekto, mipakita sa kusganang pagsuporta niini sa edukasyon sa IT dinhi sa Pilipinas ug ang pag-ila sa papel sa IT  sa kinatibok-ang ekonomiya. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

=========

Sec Robredo nidayeg sa mga opisyales sa mga barangays sa CV sa pagpahigayon nila ug mga panagtigom

CEBU CITY, May 29 (PIA)---Si Department of the Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo midayeg sa mga opisyales sa mga barangay sa Central Visayas tungod sa ilang pagpahigayon ug mga panagtigom sa tagsa-tagsa ka mga barangay sa unang kwarter karong tuiga.

Matod ni Robredo nga base sa mga taho nga miabot sa iyang opisaina, 100 ka porsyento sa mga barangay sa Central Visayas nagpahigayon ug Sangguniang Barangay Assembly Day niadtong Marso 26. 

Kini gisundan sa Western Visayas nga adunay 96.7 ka porsyento ug Central Luzon nga nakatala ug 95.9 ka porsyento.

Nagkanayon ni Robredo nga ang Bicol Region, Ilocos Region ug Caraga Region sa Northern Mindanao adunay pinakaubos nga porsyento.

Ang pagkatap sa mga iligal nga drogas ug sugal, huyang nga pagpaimplementar sa solid waste management, pagpatuman sa kalinaw ug kahusay ug ang dili aktibo nga mga opisyales sa Sangguniang Kabataan, maoy sagad nga mga problema nga gisambit sa mga residente atol sa ilang tagsa-tagsa ka panagtigom sa barangay, kini maod pa ni Robredo.

Bisan pa man ang Central Visayas maoy nakakuha sa pinakataas nga porsyento nga nagpahigayon ug mga panagtigum, pipila lang usab ka mga residente ang misalmot niini.

Base sa mga rekord, mipakita kini nga aduna nay mga 34,732 gikan sa 39,535 ka mga barangay sa tibuok nasud ang nagpahigayon sa ilang mga panagtigum sa barangay atol sa unang kwarter sa tuig.

Ang pagpahigayon ug assembly day sa mga barangay buyon sa Proclamation No. 342 ug Local Government Code nga nagmando sa mga barangay sa pagpahigayon ug panagtigom kada kataposang Sabado sa Marso ug ikatulong Sabado sa Oktobre.

Giawhag ni Robredo ang tanang mga opisyales sa barangay sa pagpadayon sa pagkonsulta sa ilang mga katawhan aron padayon nilang mahibaw-an ang mga gikinahanglan niini.(PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

=========

Ambassador sa U.S. midayeg  sa pangagamhanan sa Pilipinas tungod sa pagpadayung pagkontra niining korupsyon ug kakabus.

MANILA, May 29 (PIA) --- Ang United States Ambassador Harry Thomas midayeg sa pangagamahanan sa Pilipinas sa pag-anunsiyo sa Ambassador mahitungod sa entry of force (EIF) sa $434 million compact grant nga motutok sa pagpaubos niining grabeng kapobrehon pinaagi sa pagsaka sa ekonomiya sa Pilipinas sa pakigpares sa pangagamhanan sa Estados Unidos niining Millenium Challenge Corporation (MCC). Ang EIF nagmalampuson sa skedyul paghuman sa paspas nga dagan sa maong preparasyon ug mobilization sa proyekto diin mipakita sa pagsugod sa lima ka tuig nga pagpatuman niining compact. Ang compact napirmahan sa Setyembre 23, 2010 sa New York sa Finance Secretary Cesar V. Purisima ug MCC CEO Daniel Yohannes, diin saksi si Presidente Benigno S. Aquino III ug U.S. Secretary of State Hillary Rodham Clinton. “Our government, through the MCC, is pleased to support the Aquino Administration in its fight against corruption and poverty and looks forward to the continued transparent implementation of the $434 million MCC compact grant that will benefit millions of poor Filipinos. This grant is a testament of the U.S. government’s support for the Philippine government and its reform agenda,” matud sa U.S. Ambassador. (Ang among gobiyerno, tungod sa MCC, malipayon nga mosuporta sa Aquino administrasyon sa iyang pakipag-away batok sa korapsyon ug kapobrehon ug sa makanunayong malinaw nga implementasyon sa $434M nga MCC compact grant nga makhatag ug benepisyo alang sa milyon-milyong kabus nga mga Pilipinos.  Kini nga grant usa ka testamento nga ang gobiyerno sa America suportado ang gobiyerno sa Pilipinas uban ang iyang mga repormang agenda.) Ang kini nga proyekto gibuhat alang sa pagsuporta sa reporma ug investments sa pagpabag-o sa Bureau of Internal Revenue (BIR), pagpahalapad ug pagpa-uswag sa mga community-driven development nga proyekto, Kapit Bisig Laban sa kahirapan- Comprehensive and Integrated delivery of Social Services (Kalahi-CIDSS), ug pagpa-ayo sa ikaduhang nasyonal nga dalan sa probinsiya sa Samar. Ang Kalahi-CIDSS nga proyekto makabenepisyo sa kapin sa 5 million ka mga tawo sa tuig 2030, ug ang Samar road project gilaumang moserbisyo sa 300,00 ka mga tawo. (PIA-7mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)

=========

Ang Fire Bureau alerto gihapon bisan pa man sa pagbiya ni Chedeng

MANILA, May 29 (PIA) --- Bisan pa man ang bagyong ‘Chedeng’ pagawas na sa nasud, ang Bureau of Fire Protection (BFP) anaa gihapon sa taas nga alerto kini matod ni BFP officer-in-charge C/Supt. Samuel R. Perez. Si Parez miingon nga sa instruksyon ni Interior and Local Government Secretary Jesse M. Robredo siya mi-isyu alang sa pagmando sa tanang mga opisyales ug key personnel sa tanang opisina sa Fire Bureau sa tibuok nasud sa pagpangandam sa tawag bisan kanus-a ug paghatag sa tabang kung kinahanglanon ilabi na sa mga kalit ka mga panghitabo. Si Parez mimando usab sa tanang BFP operating units sa pagpatuman sa ilang contingency plans ug undertake proactive steps sa pakig-uban ug pakig-koordinar sa Disaster Risk Reduction and Management Councils, Philippine National Police (PNP), Armed Forces of the Philippines (AFP), ug mga local government units (LGUs) ug uban pang mga ahensya sa pagpangandam sa pagluwas ug mga emergency medical services ug disaster-related nga mga operasyon. Ug gimando usab ni Perez ang tanang BFP units sa pagbalita sa bisan unsa nga mga insidente nga mahitabo ngadto sa Office of the Director for Operations pinaagi sa telefax no. 911-9056. Samtang kini magpadayon, ang PAG-ASA mi-report sa miaging Biyernes diin mideklara nga Signal No.2 sa Batanes group of islands ug diin an mga probinsiya sa Cagayan, Calayan group, Babuyan group, Isabela, Quirino, Aurora, Northern Quezon, ug Polilio Island Signal No.1. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)

=========

9T ka mga Pantawid Pasada cards alang sa CV andam na alang sa pag-apud-apud sunod semana

CEBU, May 29 (PIA) --- Ang 9,000 ka mga Pantawid Pasada cards alang sa Central Visayas andam na alang sa pagpamudpud sunod semana. Kini gibutyag sa Land Transportation Office-7 (LTO-7) Officer-in-Charge Aden Belza sa usa ka interbyew sa Philippine Information Agency (PIA)-Cebu. Si Belza miingon nga ilang ipang-apud-apud ang mga cards sunod semana pinaagi sa nagkadaiyang mga opisina sa distrito sa rehiyon. Mipasabot si Belza nga ang LTO-7 Regional Director Raul Aguilos makigkita kanila ug ang mga opisyales sa Department of Energy (DOE) ug Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) alang sa plano sa pagpanghatag niining mga cards. Iyang gipahimangnuan ang mga tiggunit sa prangkisa sa pagpangandam sa mga kinahanglanong mga dokumento sa Pantawid Pasada cards kay ang kuwangan ug bisan usa sa gipangayo nga mga papeles dili gayud matagaan ug mga cards, kining mga dokumento maglabot sa; orihinal o kopya sa current confirmation certificate, decision/order o Certificate of public converyance gikan sa LTFRB, LTO Official Receipt (diin kinahanglang balido gikan sa Abril 2010 hangtud Marso 2011)/Certificate of Registration, balidong gobyerno nga ID nga anaay litrato, SEC o CDA registrtation, Authorization gikan sa organisasyon o board resolution, ID sa representante, ug lista sa mga ngalan sa mga operator ug plate numbers. Ang DOE-7 misulti nga ang Pantawid Pasada cards libre ug walay mga bayronon ang kolektahon sa pagkuha niini nga mga cards. Ang card balido ra hangtud May 2016. Ang mga tiggunit sa card gipahimangnuan usab nga ang P1,050 nga load mamahimo rang magamit paghuman sa lima ka adlaw gikan sa pagkuha niini ug kinahanglan ra gamiton sa mga gasolinahan o sa diesel nga anaa'y POS machines nga mopakita ug “Pantawid Pasada cards accepted here”. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan)

==========

Grupo sa mga negosyante gihangyo sa pagpalig-on sa ilang seguridad

By: Hazel F. Gloria

CEBU CITY, Mayo 29 (PIA) --- Pulis sa syudad sa Sugbo nihangyo sa grupo sa mga negosyante sa pagbutang ug security measures tungod sa sunod-sunod nga pagpanulis nga nahitabo didto sa Mindanao.

Si Chief Insp. Michael Anthony Bastes sa Fuente Police Station, miawhag sa mga mitambong sa crime prevention seminar nga tag-iya ug mga establesimento sa  pagpalig-on sa seguridad sa ilang trabahoan aron malikayan ang pagpanulis.

Ang maong seminar gitambongan sa trenta (30) ka mga establesimento sa uptown area niining syudad.

Gibutyag usab ni Bastes ang pagpaalerto kanila sa ilang kaatbang nga mga pulis sa Cagayan de Oro human ang sunod-sunod nga pagpanulis nga nahitabo didto sa Mindnao.

Matod ni Baste nga maghimo sila ug mga proactive measures aron ma-unhan ang mga grupo sa tulisan nga nangita lang ug higayon aron manulis.

Ilang gi-awhag sa mga tag-iya sa mga establisemento nga mopahigayon ug 'target hardening'.

Ang  'target hardening' usa ka pamaagi aron maglisod ang mga tulisan pagpadayon sa ilang plano sa pagpanulis. 

Gidasig ni Bastes ang mga pinansiyal nga mga institusyon nga magmatngon sa ilang seguridad karong panahuna.

Matod ni Bastes, daghan gyud ang mahitabong pagpanulis sa buwan sa Mayo ug Hunyo kay tingbayad sa tuition ug ting-enrol.

Gihangyo ni Bastes nga maoy kanhi hepe sa Theft and Robbery Section ang mga establesimento sa  pagtaod ug close circuit cameras.

Mga security officers sa nagkadaiyang banko, pawnshops ug moneychangers nga nahisakop sa Fuente Police Station ang nitambong sa maong seminar. 

Matod ni Bastes nga aduna silay unom (6) ka barangay nga gibantayan duol sa Fuente Osmena Circle nga daghan kaayong mga pinansiyal institusyons.

Gibutyag ni Bastes nga nakadawat sila ug intelligence reports duha na ka semana ang milabay nga ania na karon sa siyudad sa Sugbo ang grupo sa mga  tulisan nga gikan sa Mindanao.

Pero matod niya wala pa gyud sila'y igong kamatuoran sa among taho.

Sa laing bahin, ang Fuente Police Station mophigayon na usab ug laing seminar sunod semana alang sa mga food chain owners.

Cebu City Police Officer director Melvin Buenafe midasig sa ubang mga police stations sa pagpahigayon ug crime prevention seminar sa ilang tagsa-tagsa ka mga lugar.(PIA-7/mbcn/Hazel F. Gloria)

==========

Coast Gurad gibalik pagpatuman ang “Oplan Kahandaan”

CEBU CITY, May 29 (PIA) --- Ang Philippine Coast Guard (PCG) gisugdan kagahapon ang pagpatuman pagbalik sa  “Oplan Kahandaan” tungod sa gituohang pagtaas sa gidaghanon sa mga pasahero tungod sa pagsugod sa klase sunod semana.

Gawas sa pag-abli sa klase, ang maritime agency nangandam usab tungod sa pagdeklara sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) nga natapos na ang ting-init ug nagsugod na ang ting-uwan.

Karon usab panahon sa pagsulod sa mga bagyo dinhi sa Pilipinas kung diin kini bisitahon ug 20 ka mga tropical cyclones matag tuig.

Matud sa PCG Commandant Vice Admiral Ramon Liwag, ilang gibalik ang pagpatuman sa “Oplan Kahandaan” aron sa paglikay ug pagpaubos sa risgo sa mga insidente sa kadagatan.

Gidugang ni Liwag nga lakip sa ilang “Oplan Kahandaan” ang pagbutang ug mga Passenger/Commuter Assistance o Help Desk sa matag pantalan, pagpatuman ug hugot nga pre-departure inspection ug vessels ug pag-deploy ug dugang mga kawani ngadto sa mga dagkong pantalan lukop nasud.

Ila usab matud pa palapdan ang pagpatuman sa seaborne patrol ug kampanya batok sa mga “colorum” vessels.

Andam na usab ang mga Deployable Response Teams (DRTs) nga naglakip sa Special Operation Group (SOG) divers, k9 teams, medical teams, oil spill response teams, sea marshals ug mga coast guard auxiliary volunteers sa pagresponde sa ilang matag government unit.

Lakip sa ilang gipangandaman mao ang daling paghatag ug mga mando ngadto sa mga sakayan base sa mga latest weather forecast nga ipahigayon sa PAG-ASA.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

TESDA ginganlan ang pito ka mga sektor nga andam motabang sa pagpausbaw sa natad sa pagpanarbaho sa nasud

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA) --- Si Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) Director General Joel Villanueva mibutyag sa mga dagkong sektor nga mamahimong makatabang alang sa pagpausbaw sa panarbaho sa nasud atol sa special simulcast edition sa Communication ad News Exchange (CNEX) nga gipahigayon sa DZRB Radyo ng Bayan ug Philippine Information Agency.

Lakip sa mga patigayon nga andam modawat sa mga TESDA Graduates mao ang Agribusiness, Business Process Outsourcing (BPO), Creative, Manufacturing and Infrastructure, Tourism, Mining lakip na ang sektor sa Seafaring.

Ang TESDA nagsaad sa paghatag ug higayon sa mga skilled workers alang sa daling pagsulod sa trabaho ubos niining unom ka sector nga dili na kinahanglan pang moagi sa upat ka tuig nga kurso sa kolehiyo.

Namahayag usab si Villanueva nga dako ang panginahanglan sa mga Filipino work force dili lamang sa nasud lakip na sa daghang kanasuran, gani 30% sa mga seafarers sa kalibutan mga Pilipino.

Sa laing bahin, gibutyag usab sa director general sa TESDA ang kabahin sa kagubot nga nahitabo sa pundo sa ahensiya kung diin ilang nadiskubre nga adunay dakong pundo ang nawala kung diin gitagana alang sa mga TESDA Scholars.

Gipaniguro hinuon ni Villanueva nga ila nang gihangyo ang buhatan sa Commission on Audit alang sa dinaliang pagsusi niini.

Gisaad usab niya nga sila magpahigayon na ug usa ka identification system alang sa matag scholar aron mas daling pagmonitor kanila ug malikayan usab ang mga nahitabong kasaypanan niadtong mga niaging mga tuig.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

===========

Pulis sa probinsiya sa sugbo mitukod sa “Northwest Anti-Robbery Task Force”

CEBU, May 28 (PIA) --- Human sa sunod-sunod nga mga pagtulis sa karsada nga mibiktima sa mga delivery trucks dapit sa northwestern sa mga lungsod sa Sugbo, ang Cebu Provincial Police Office (CPPO) Director Patrocino Comendador mitukod sa 'Northwest Anti-Robbery Task Force" kun NARTF.

Ang task force nga pangulohan ni Supt. Teofilo Siclot, deputy provincial director of operations maglangkub sa mga pulis gikan sa mga pulis istasyons dapit sa northwestern sa sugbo. 

Si Comendador nagduda nga ang mga tawo nga responsable sa mga sunod-sunod nga panulis sa Balamban, Asturias, siyudad sa Toledo, ug bisan ang ubang dapit sa siyudad sa sugbo usa ra kini ka grupo.

Ang pulis direktor sa probinsiya miingon nga anaa na silay leads ug ilang gisundan na ang mga lihok sa mga suspitsado.

Ang mga kapulisan gitambagan sa pagkuyog sa mga traders ug distribyutor kung maghatod ug mga butang.

Kini mao'y usa ka lakang sa pagsuta ug pagmonitor sa mga kalihokan niining mga suspitsadong kawatan. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)

===========

Millenium Challenge grant gisugdan nan'ng ipatuman alang sa pagpakunhod sa kakabus sa nasud

CENTRAL VISAYAS, May 27 (PIA) --- Si Finance Secretary Cesar V. Purisima miingon nga $434-million nga grant gikan sa US nga misuporta sa Millenium Challenge Corp. (MCC) napatuman na dinhi sa Pilipinas diin magsugod sa tulo ka dagkong proyekto aron pagtabang sa pagpamenus niining problema sa kakabus dinhi sa nasud. Si Purisima, usa usab ka vice chairman sa Millenium Challenge Account-Philippines (MCA-P) miingon nga ang pagpatuman niini nga grant naabot sa skedyul. Kini nasundan sa pagkumpleto sa Malacañang niining kondisyones sa kasabutan sa grant kalabot sa pagpangandam niinin nga proyekto ug pagdokumento nga maglabot sa Department of Finance (DoF) ug Department of Justice ug uban pang nagpatumang mga ahensya sa gobiyerno. Ang tahasan nga magpatuman niini nga kasabutan sa grant mao ang Department of Social Welfare and Development, Department of Public Works and Highways, Bureau of Internal Revenue (BIR) ug ang DoF’s Revenue Integrity Protection Service. Si Purisima midugang nga ang MCA-P, ang responsable sa pagdumala sa grant dinhi sa Pilipinas kumpleto na sa pagkakaron ug mga ginsakupan  andam na usab sa pagpatuman sa maong kasabutan nga napirmahan sa miaging Sityembre ug modagan kini sulod sa lima ka tuig. Sigon usab ni Purisima nga kini mipakita nga ang administrasyon ni Aquino lig-ong mihupot sa pagpalihok niining mga proyekto sa mga imprastraktura nga mupasiugda sa usa ka malahutayong pagsaka sa ekonomiya ug pagpakunhod sa kakabos sa tanang rehiyon sa nasud sa labing dali nga panahon. Dugang niya nga kini nga hitabo usa sa unang mga lakang sa pagsagubang sa mga hagit nga moabot apan inig human sa lima ka tuig, masaligon si Purisima nga ang Pilipinas mamahimong modelo alang sa maayong binuhatan niining MCC. Ang katuyuan niini nga grant maglabot sa $54.3-million revenue administration reform project diin gustong motabang sa pagpasaka sa buhis gikan sa mga kinitaan ug pagpakunhod sa tax evasion ug korupsyon pinaagi niining reporma sa BIR ug pagpabag-o sa sistema sa pagpangolekta sa mga buhis. Ang grant usab maghatag ug pundo alang sa $120-million Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan-Comprehensive and Integrated Delivery of Social Services diin mipasabot nga magpalambo sa community-level infrastructure ug social services alang sa mga kabus, ug pagpalig-on sa kapasidad sa mga lokal nga komunidad aron pagsagubang niining kapobrehon. Ang ikatulong bahin mao ang $214.44-million secondary national roads development project diin gituohang mopagamay sa kantidad sa transportasyon pinaagi sa rehabilitasyon sa 220-kilometer road segment sa Samar. (PIA-7/Ailene G. Limutan, CTU)

==========

Eksportasyon sa lana sa lubi sa bulan sa Abril nikunhod ug 22.4%

CENTRAL VISAYAS, May 27 (PIA)---Ang eskportasyon sa lana sa lubi sa bulan sa Abril niubos ug 22.4 porsyento gikan sa niaging tuig tungod kay ang suplay sa copra nagpabiling hagip-ot tungod sa di maayong panahon, apan ang kantidad sa shipments miduble ngadto sa taas nga presyo.

Ang Southeast Asian nga mga nasud, ang labing dako nga tig-suplay sa lana sa lubi sa tibuok nasud, nipalarga ug 101,189 nga tonelada sa lana sa lubi sa niaging bulan ikompara sa 130,402 ka tonelada sa bulan sa Abril sa niaging tuig.

Matud sa taho sa United Coconut Associations of the Philippines (UCAP), ang kinatibuk-ang shipments sa Enero ngadto Abril 2011 nikunhod ug 23.1 porsiyento ngadto sa 373,220 ka tonelada.

Si Yvonne Agustin, kinsa executive director sa UCAP, nagkanayon nga ang pagkunhod gumikan sa El Nińo sa niaging tuig nga niigo sa produksyon sa copra.

Si Agustin usab nidugang nga ang padayong pag-uwan niining tuiga tungod sa La Nińa nga nibalda sa pagpauga sa copra ug sa paghatod sa mga 'raw materials' ngadto sa oil mills.

Ang grupo nitagna sa eksportasyon sa lana sa lubi  nga 900,000 ka tonelada niining tuiga, ubos sa shipment sa niaging tuig nga anaa lamang sa 1.32M ka tonelada.  Ang eksportasyon sa lana sa lubi tusa kini sa mga top dollar earners sa atong nasud.

Ang tala sa UCAP nagpakita nga ang eksportasyon sa lana sa lubi sa bulan sa Abril nakagama ug kinitaan nga $205.87M, hapit modoble sa kinitaan sa niaging tuig nga $106.39M, mao'y hinungdan nga ang presyo niduble usab. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

==========

Presyo sa gas pangluto nikunhod ngadto sa P1 matag kilo

 

CENTRAL VISAYAS, May 27 (PIA)---Ang mga mamaligyaay ug gas sa pangluto nipakunhod sa presyo sa 50 sintimo ngadto sa P1 matag kilo sugod sa Huwebes, aron pagsalamin sa padayong pag-ubos sa kinatibuk-ang presyo sa liquefied petroleum gas.

Ang Petron Corp. ug ang Total Philippines nipatuman ug P1 nga us-os sa presyo matag kilo sa LPG.

Alang sa Petron, ang maong pagkunhod nagpasabot nga ang presyo sa 11-kilogram nga tanke sa Gasul o Fiesta gipaus-osan ug P11.

Ang Petron nipasabot nga kabahin kini sa kakugi sa kompaniya sa pagtabang sa mga Pilipino nga makasugakod sa taas nga presyo sa krudo.

Samtang, ang mga kompaniya nga miyembro usab sa LPG Marketers Association (LPGMA) nipakunhod sa presyo sa gas sa pangluto ug 50 sintimo matag kilo aron pagsubay sa $65-per-metric-ton drop sa international contract price, gibutyag ni LPGA party-list Representative Arnel Ty.

Si Ty nagkanayon nga ang presyo sa 11-kg LPG cylinder gikan sa mga kompaniya miyembro sa nga LPGMA nikunhod ngadto sa P705, o P6 matag tanke.

Ang kompaniya nga miyembro sa LPGMA, kinsa nagsuplay ug LPG nga produkto sa gibana-bana nga 30 porsyento sa merkado sa Luzon nagdala sa brand nga Island Gas, Regasco Gas, Pinnacle Gas, Cat Gas, M-Gas, Omni Gas ug Nation Gas. (PIA 7/mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

============

Mga kabalayan sa Negros makaangkon ug libreng solar energy

CEBU, May 28 (PIA) --- Mokabat sa 451 ka mga pinuy-anan sa Negros Oriental ang makabenipisyo sa bag-ong program sa Department of Energy(DOE) nga gitawag ug Solar Homes Program.

Kining maong mga pinuy-anan nahimutang sa 16 ka mga sitio sa mga lungsod sa Pamplona, Siaton, Santa Catalina ug siyudad sa Tanjay.

Matag usa sa mga naila nga mga solar homes makadawat ug usa ka solar panel, upat ka LED lights ug laing usa ka built-in Am-FM nga radio, kini matud sa usa ka reporter gikan sa Visayan Daily Star.

Matod pa, matag usa ka solar panel adunay load capacity nga 30 watts – mamahimong gamiton sa pagpasiga ug suga apan dili sa pagpaandar ug mga appliances.

Ang mga LED lamps usab nga maghatag ug mas kusog nga siga samtang ubos ang magamit nga kuryente maoy girekomendar nga gamiton sa mga solar homes alang sa pagdaginot ug enerhiya.

Ang mga solar panels gituohang ipang-apod-apod sa ikatulong kwarter karong tuiga human makompleto ang tanang gikinahanglang requirement sa programa.

Matag usa ka solar panel nagkantidad ug P23,000 apan ihatag ug libre ngadto sa mga Solar Home beneficiaries nga nagpuyo sa mga lagyong dapit sa Negros kung diin dili kini maabot sa elektrisidad.

Adunay mga representante sa DOE ang makighinabi kang gobernador Roel Degamo alang sa panagsabot-sabot kabahin sa programa ug sa panahon nga mamahimong ipang-apod-apod ang mga materyales.

Matag usa sa mga solar panel itaod sa DOE technical team sa atop sa matag pinuy-anan aron aduna kini direkta nga exposure sa adlaw.

Magpahigayon usab ug mubong pagbansay-bansay ang DOE ngadto sa mga benepisyaryo aron sila makat-on sa paggamit ug pagmintinar sa mga solar panels.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague)

=========

Bagwis seal: Pagpamatuod sa DTI alang sa kalidad nga mga produkto ug serbisyo

CEBU CITY, May 28 (PIA)---Ang Department of Trade and Industry (DTI) mipahimangno sa mga konsumidor sa pagtan-aw sa Bagwis Seal nga anaa gibutang sa mga tindahan, kon diin kini nagpamatuod nga ang usa ka establisamento padayong naghatag ug consumer-friendly nga mga produkto ug mga serbisyo.

Si DTI consumer welfare undersecretary Zenaida c. Maglaya miingon nga pinaagi sa Bagwis Awards, ang mga establisemento sa negosyo mahatagan ug pasidungog alang sa ilang estriktong pagsunod sa Fair Trade Laws (FTLs) sa ilang pagpadagan ug limpyo ug hapsay nga buhatan, pagpromot ug maayong relasyon sa trabahante ug amo, ug relasyon nini ngadto sa mga konsumidor.

Gitugot sa DTI ang mga Bagwis seals ngadto sa mga bantogan nga mga establisamento nga padayong nagpalambo sa katungod sa mga konsumidor ug ang pagdasig sa padayong pagtuman sa mga ethical business practices pinaagi sa “self-policing mechanism” niini aron makab-ot ang makiangayon ug matinud-anon nga buhatan.

Ang Bagwis seals ihatag sa nagkalain-laing lebel: ang bronze Bagwis seal ihatag ngadto sa establisamento sa negosyo nga nakapasar sa gitakdang mga konsiderasyon nga naglakip sa pagtuman sa FTLs sama sa Consumer Act, Price Act, Price Tag, Product Standards ug ang paglakip sa consumer welfare desk (CWD) aron pagmintinir sa maayong relasyon sa mga konsumidor.

Ang silver Bagwis seal ihatag kon sila nakatuman sa mga requirements alang sa silver nga lebel ug ang pagpaimplemenatr sa 'quality management system' nga adunay pipila ka mga tipik nga buyon sa ISO 9001.

Sa laing bahin, ang gold Bagwis seal ihatag kon nakab-ot sa mga establisemento ang mga requirements alang sa silver nga lebel ug nakaimplementar na kini ug usa ka system nga susama sa ISO 9001, ang internasyunal nga gipasidunggan nga standard alang sa quality management sa mga establisemento.

USec Maglaya nipamatuod sa publiko nga ang Bagwis seal nga anaa sa mga tindahan maoy mogiya sa mga konsumidor sa pagpili ug mga establisemento nga motanyag kanila ug mga kalidad nga mga produkto ug maayong mga serbisyo nga adunay makataronganon nga presyo ug makaproteher usab kanila gikan sa mga dili maki-angayong mga buhat sa pagpatigayon. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

============

Mga yanong konsumidor giabisohan sa DTI sa pagmatngon sa pagpamalit ug mga school supplies

CEBU CITY, May 28 (PIA) --- Uban sa hingpit nang pag-abli sa klase, ang Department of Trade and Industry (DTI) mipahimatngon sa mga konsumidor sa mga school supplies sa pagmatngon ug pagsiguro sa pagbasa sa mga labels niini.

Ang pagsugod sa laing tuig sa klase karong Hunyo timaan usab sa pagpamalit ug mga kabtangan alang sa mga estudyante busa giabisohan sa DTI ang mga mamalitay sa pagsenigurista atol sa pagpamalit sa mga school supplies sama sa krayola nga mamahimong maglangkob ug mga makuyaw ug peligro nga mga kemikal.

Nan matud sa DTI Secretery Zanaida Maglaya atol sa Communication and News Exchange (CNEX) nga gipahigayon sa Philippine Infromation Agency kagahapon.

Ang mga school supplies nga mamahimong maglakip ug mga makuyaw nga mga kemikal mao ang krayola, lapis ug mga kabtangan nga ginama sa plastik.

Tambag ni Malaya ngadto sa mga mamalitay mao ang pagbasa sa mga label ug pagpangita sa “DOH-Tesdted” nga seal alang sa mas segurado nga pagpamalit sa mga produkto.

Ang maong seal maoy magpamatuod nga ang maong produkto miagi sa pagtuon ubos sa Department of Health (DOH) ug mipasar ang kalidad ug siguridad base sa panag-ingnan.

Gidugang sa DTI nga ang mga produkto nga walay seal kinahanglang likayan tungod wala kini mipailawom sa pagtuon ug posibleng makadaot kini sa panglawas ilabi na sa panglawas sa mga kabatan-onan.

Gisaad usab sa DTI nga sila padayong magpahigayon ug mga pakisusi sa mga preyo sa mga school supplies sa mga merkado alang usab sa pagsegurado nga ang mga manindahay mituman sa mga Suggested Retail Price (SRP) sa mga piling produkto ug malikayan ang pagpahimulos sa mga tigbaligya niini.(PIA-7/Maryknoll B. Lague CTU)

==========

Presidente ngadto sa mga espesyalista sa panglawas : Pahalapdan pa ang health care ngadto sa mga lagyo nga mga komunidad

CENTRAL V ISAYAS, May 28 (PIA)---Si Presidente Benigno S. Aquino III mibilib sa mga pagkugi sa mga espesyalista sa panglawas alang sa ilang pagtabang sa pagpakunhod  sa problema ug mga kinahanglan sa panglawas sa nasud ug buyon niini, miawhag kini nga palapdan pa  ang ilang medical care ngadto sa mga lagyo nga mga komunidad kon diin ang akses sa mga serbisyo ug pasilidad sa panglawas padayong dili moabot.

Atol sa iyang pagbisita sa siyudad sa Davao alang sa 104^th Philippine Medical Association (PMA) Convention, si Presidente Aquino miawhag sa mga medical practitioners sa pagpadayon sa pagtrabaho alang sa kaayohan sa panglawas sa katawhan ilabi na kadtong anaa nagpuyo sa mga lagyong lugar sa nasud.

Matod sa Presidente nga siya nisaad sa pagpaminus sa kawad-on sa dili pa matapos ang iyang termino ug usa sa mga tipik niini mao ang paghatag ug mas lapad nga akses sa basic health care.

Dako ang iyang pagtuo nga kini tipik sa iyang katungdanan sa pagpangita ug mga pamaagi aron makapadangat ug tubag sa problema ug ang pagwala niini. 

Upat sa napulo ka mga Pilipno ang dili makakita ug medical professional sa iyang tibook kinahuhi, sigon pa sa Presidente.

Matod niya nga ang gobyerno migahin ug Php7.1B alang sa mga pasilidad sa panglawas aron mapalambo ang mga programa niini ug laing Php5.7B alang sa pagpauswag sa rural units ug mga barangay health centers sa tibuok nasud.

Dugang pa ni Presidente nga sila milunsad ug Iligtas sa Tigdas ang Pinas campaign nga nagtinguha sa pagbakuna sa 18 ka milyon nga mga bata sa Pilipinas.

Iyang gitataw nga ang gobyerno nakapabakuna na ug 11.8 ka milyon nga mga kabataan sa kasamtangan.

Dul-an sa 10 mil ka mga nars ang gi-deploy sa mga gi-target nga mga kabus nga mga komunidad isip tipik sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program sa gobyerno.

Ang mga komunidad nga adunay gamay nga tinubdan sa panginabuhian sa nasud gisuta usab aron paghimo ug mga programa sa panglawas nga daling maduolan ug magamit sa katawhan. 

Ang PMA usa ka oragnisasyon sa mga doktor gikan sa publiko ug pribadong practices, mga espesyalista nga nagtrabaho sa siyudad, ug mga doktor nga nagtrabaho sa bukirang bahin sa nasud.

Ang maong panagtigum nagsilbing lugar sa mga epesyalista sa panglawas sa nasud nga magkahiusa aron hisgotan ang ilang mga tinguha kon unsang mga pamaagi nga mapalambo pa ang mga serbisyo ug mga teknolohiya sa panglawas sa nasud. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas)

===========

Foreign direct investment sa nasud nikunhod ug 52.8% sa unang  kwarter

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA)---Ang interes sa mga langyaw sa pag-bubo ug negosyo dinhi sa Pilipinas nikunhod sa unang tulo ka bulan sa tuig, kini sumala pa sa datos nga girilis sa kagamhanan kagahapon.

Ang National Statistical Coordination Board (NSCB) nagkanayon nga ang tibuok foreign direct investments (FDI) nga gi-aprobahan sa unang kwarter sa upat  ka mayorya nga investment promotion agencies (IPAs) nikabat lang ug P22B, 52.8 porsyento ug ubos ikumpara sa FDI nga  gi-aprobahan sa samang panahon sa niaging tuig.

Ang NSCB nibutyag nga gawas sa Board of Investments (BOI), ang uban nga IPAs sama sa Clark Development Corp. (CDC), Philippine Economic Zone Authority (PEZA) ug ang Subic Bay Metropolitan Authority (SBMA) nag-antos sa pagbalibad sa FDI.

Ang SBMA ug CDC nirehistro sa labing taas nga pagkunhod nga 93.7 ka porsyento sa SBMA ug 92 ka porsyento sa CDC.

Ginangulohan sa US ang ubang mga nasud nga adunay investment pledges sa Pilipinas nga P6.7B o 30.6 ka porsyento sa tibuok FDI nga gi-aprobahan atol sa susamang panahon.

Ang US gisundan sa Japan nga adunay P4.7B ug Korea nga P3.8B nga mga pledges.

Bisan pa sa pagkunhod sa na-aprobahan nga FDI, ang NSCB nagkanayon nga ang giipon nga gi-aprobahan nga investment sa mga langyaw ug Filipino nationals niabot ug P161.9B sa maong kwarter, 76.5 ka porsyento nga pagsaka gikan sa P91.8B sa niaging tuig.

Ang langyaw ug Pilipino nga invetsments nga gi-aprobahan sa unang kwarter gituhoan nga mohatag ug 41,205 nga trabaho dinhi sa nasud. (PIA 7/mbcn/ Angie P. Amodia)

 ==========

Mayor Rama niila sa seguridad sa mga tinun-an sa pagbukas sa klase nga prayoridad sa siyudad

CEBU CITY, May 28 (PIA)---Si Cebu City Mayor Michael Rama niawhag sa Cebu City Police Office (CCPO) nga makigtambayayong sa City Traffic Operations and Management (Citom), mga tunghaan ug mga opisyales sa barangay isip pagpangandam sa pag-abli sa klase sunod bulan.

Ang mayor gusto ug hiniusang kusog sa pasiguro sa seguridad alang sa tanang tinun-an sa siyudad.

Si Rama nagkanayon nga ang seguridad sa mga tinun-an kinahanglan nga unahon sa awtoridad sanglit ang klase magsugod na sa Hunyo 6.

Ang siyudad sa Sugbo adunay 147, 739 nga mga tinun-an-- 99, 231 sa publikong elementarya ug 48,508 sa publikong high school sa niaging tuig.

Si City Schools Division Planning Officer Fe Catingub nagtuo nga adunay dos porsyento nga pagsaka sa populasyon sa pampubliko nga elementarya ug high schools sa umaabot nga tingklase. 

Ang mga tinun-an nagkinahanglan sa mga pulis, traffic enforcers ug barangay tanod aron pagtabang kanila sa paglabang sa mga kadalanan sa ilang mga tunghaan.

Pagpangawat, pagpanulis ug ubang mga krimen lakip na ang problema nga adunay kalabotan sa mga fraternity ug gang maoy angayan'g bantayan sa mga awtoridad, ni Rama pa (PIA 7/mbcn/ Angie P. Amodia)

==========

Kongreso nagmando ug usa ka pagtuon alang sa rehabilitasyon sa Camotes airstrip

CEBU, May 28 (PIA) --- Ang airstrip sa isla sa Camotes sa San Francisco, Cebu pagaayohon ug himuon'g moderno aron moabi-abi sa mga commercial flights nga makadani ug daghang mga turista.

Si representate Ramon “Red” Durano VI sa singko distrito sa Sugbo nagkanayon nga ang kongreso nimando sa Department of Transportation and Communication(DOTC) ug Department of Public Works and Highways (DPWH) sa pagpahigayon ug pagtuon ug pagmugna sa detalyado nga engineering plan kabahin unya sa airport rehabilitation sa Camotes airstrip.

Ang isla sa Camotes nga gilangkoban sa munisipyo sa Pilar, San Francisco, Poro ug Tudela giila sa Department of Tourism (DOT)  nga “new tourist destinations in the Visayas” tungod sa mga puting balas sa kabay-bayonan niini nga ikasarang sa kadtong makita sa Dos Palmas sa Palawan ug Boracay.

Ang airstrip gipatukod nidtong 1980s sa kagamhanan sa probinsya sa Sugbo aron pagdani ug mga investments wala kaayo nagamit sanglit wala kini giatiman sulod sa hataas na nga panahon.

Ang airstrip gigamit lamang sa flying schools. Nagkinahanglan kini ug bag-ong runway ug terminal building aron ilisan ang shed nga karon gigamit isip terminal building.

Si Durano nagkanayon nga ang iyang balaodnon nga gi-aprobahan sa transportation committee sa konseho niadtong 2010 pending na sa appropriations committee aron sutaon kung pila ang kinahanglanon base sa pagtuon sa DPWH ug DOTC.

Iyang gidugang nga ang Camotes airstrip rehabilitation project subay sa nasyonal  thrust sa kagamhanan sa pagpakatap ug kalamboan sa mga komunidad sa mga isla. (PIA 7mbcn/ Angie P. Amodia)

 ===========

Kongreso mipasidunog sa San Francisco, Cebu sa pag-angkon niining UN award

CEBU, May 28 (PIA) --- Ang Ubos Bay Balaoranan (Congress) mipasar ug usa ka resolusyon nga nagdayeg sa munisipyo sa San Francisco Camotes sa Sugbu tungod sa pagka-angkon niini sa 2011 United Nations Sasakawa Award alang sa Disaster Risk Reduction.

Si Fifth District Representative Ramon “Red” Durano VI ang mipaila sa House Resolution-1321 ug miiningon nga ang maong ganti nga nadawat sa San Francisco wala lamang naghatag ug dungog ngadto sa ilang lungsod kundili lakip na sa kinatibuk-ang probinsya sa Sugbu ug lakip na matud pa ang tibuok nasud sa Pilipinas.

"Tungod kay kini usa ka internasyunal nga kompetesyon nga gilangkoban ug mga inila ug walay gidapigan nga mga hurado," si Durano miingon. 

Nakuha sa lungsod ang maong kadungganan tungod usab sa ilang pagpaningkamot sa pagpahigayon ug mga pagbansay-bansay sa ilang mga katawhan kalabot sa disaster risk reduction.

Nanawagan usab si Durano ngadto sa Department of Interior and Local Government (DILG) ug sa lain pang mga ahensya sa gobyerno sa pagpadayon sa pagpahibalo sa katawhan kabahin sa Disaster Risk Reduction Program dili lamang alang sa pagkab-ot ug laing ganti kundili alang sa kaayuhan sa tanan.

Human nakaangkon sa maong award, ang San Francisco makadawat usab ug kantidad nga $50,000 o P2.2M nga planong gamiton sa lungsod isip dugang pondo alang sa ilang Two Million Trees Project.

Ang Sasakawa Award gihulagway sa usa ka kawani sa UN isip usa ka simbolo sa kaayo ug kadungganan alang sa kalamposan sa paghatag ug inspirasyon ug aksyon alang sa kalikopan.

Kahinumdoman nga niadtong  2009 ug 2010 nakadawat usab ang maong lungsod ug laing gani tungod sa maayong pagpatuman sa ilang solid waste management.

Gawas sa World Health Organization Sasakawa Health Prize ug sa UNEP Sasakawa Environment Prize, Ang United Nations Sasakawa Award for Disaster Risk Reduction usa sa nag-unang tulo ka labing dagkong ganti nga natukod niadtong tuig 1986.(PIA-7/mbcn/Maryknoll Lague)

===========

Conditional cash transfer program sa gobyerno mas sayo naimplementar

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA)--- Si Social Welfare Secretary Corazon “Dinky” Soliman malaumon nga adunay 2.33M ka mga kabus nga mga pamilya ang makabenispyo sa conditional cash transfer program sa gobyerno sa dili pa matapos ang tuig.

Sa usa ka taho niadtong Mayo 24 nga gipadala ngadto kang Presidente Benigno Aquino III, miingon si Soliman nga adunay 1.91M nga mga panimalay ang rehistrado na alang sa anti-poverty program sa gobyerno, ug kon diin nagrepresentar kini sa 81.7 ka porsyento sa ilang target.

Ang nahibiling 428,795 mil nga mga pamilya gila-uman'g makaparehistro sa kataposan sa Hunyo ug kini nagpasabot nga ang Deprtment of Social Welfare and Development (DSWD) adunay nahibilin pang mga buwan aron pagpadayon ug pagkompleto sa ilang pagpang-apud-apud sa cash transfers ngadto sa mga rehistradong mga benepisyaryo.

Sa laing bahin, adunay namugnang 4,155 ka mga trabaho gikan sa maong programa, kini matod pa ni Soliman. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, CTU)

==========

Gobyerno nitanyag ug proyekto sa panginabuhian alang sa mga trabahanteng Pinay nga nauli gikan gawas sa nasud

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA)---Ang mga trabahanteng Pinay kinsa bag-ohay lang nakauli gikan sa gawas sa nasud, mamahimong nang makapahimulos sa gitanyag nga hinabang sa panginabuhian sa gobyerno.

Ang Department of Labor and Employment (DOLE-7), kauban ang Overseas Workers and Welfare Administration (OWWA-7), milunsad ug “Balik_Pinay, Balik-Hanapbuhay Project” kon diin unahon ang mga trabahanteng Pinay nga nahiagom sa kaugobt, ilabi na sa Middle East.

Si DOLE 7 Director Exequiel Sarcauga miingon nga adunay gigahin nga pondo alang sa proyekto kon diin gilunsad kini dinhi sa Sugbo kagahapong adlawa.

Pipila sa mga gitanyag nga mga serbisyo sa DOLE-7 ug OWWA-7 ngadto sa mga trabahnateng Pinay mao ang hinabang pinansyal ug programa alang sa pagbansaybansay sa kahanas aron makatabang sa ilang alternatibong panginabuhian.

Si OWWA-7 Director Wilfreda Misterio nagkanayon nga ang programa makatabang sa mga Pinay sa pagpalambo pinaagi sa paghatag kanila ug saktong pagbansaybansay ug alamag.

Matod niya nga sila nagtanyag ug daghang mga proyekto sa panginabuhian aron ang mga residenete adunay kahigayonan sa pagpalambo sa ilang mga kinabuhi nga dili lang sa pamaagi sa paglarga gawas sa nasud.

Pipila sa mga gitanyag nga mga alternatibong pagbansaybansay sa panginabuhian mao ang spa ug reflexology, pagbuhat ug mga aksesoris, paghimo ug mga alahas, handicraft-making, pagproseso ug lumad nga mga delikase ug pagpang-ayo sa kuryente sa balay ug guba nga tubo sa tubig. 

Aron pagpakita sa ilang suporta alang sa programa, mitambong atol sa paglunsad ang mga representante gikan sa Department of Trade and Industry 9DTI), gobyerno sa siyudad sa Sugbo, Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) ug pipila ka mga non-government organizations.

Ang maong proyekto ipaimplementar sa tibook nasud. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, CTU)

==========

PNoy gidayeg sa pag-apil sa climate change isip usa sa iyang mga prayoridad

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA) --- Si Senate President Juan Ponce Enrile mibilib sa aksyon ni Presidente Benigno Aquino III sa pag-apil niining climate change isip usa sa lima ka dagkong isyu nga e-prayoridad nga gikinahanglan ug panaghiusa ug budgetary intervention gikan sa palasyo. Laing mga prayoridad nga mga dagkong isyu nga ginganlan sa EO mao ang anti-corruption, peace, economic development ug poverty reduction. Si Enrile miingon sa usa ka saysay nga ang presidente mipakita sa iyang responsable nga paghupot sa administrasyon pinaagi sa paglambigit sa climate change isip usa sa mga prayoridad. Kinahanglan pa hinuon ug mas igong sabot sa maong plano. Ang krisis usab niining klima manginahanglan ug lig-ong aksyon aron panalipdan ang mga Pilipino niining mga grabeng epekto sa climate change. Ang Malacañang mianunsiyo sa Mayo 16 sa pagpagawas niining Executive Order-43, diin mi-organisa ug pagbalik sa mga cabinet clusters base sa mga prayoridad nga mga isyu nga nag-auna sa gitawag sa administrasyon ni Aquino nga “social contract with the Filipino peope”. Si Enrile ang awtor sa Senate Bill 2558, diin kini gustong makahimo sa People’s Survival Fund o PSF alang sa mga lokal nga mga pangagamhanan ug mga komunidad. Ang PSF maghatag ug mga insentibo alang sa mga nag-unang aksyon sa mga lokalidad diin mokatap sa pundo alang sa pagsuporta niining local climate adaptation nga mga plano, vulnerability assessments ug mga parehong inisyatibo. Ang PSF mamahimong gamiton sa mga lokalidad nga maapektuhan sa mga padayung pagbaha; mga komunidad duol sa dagat diin misaka na ang sea level; o LGUs diin gustong magpromot sa mga agricultural programs alang sa pagsagubang niiing grabeng temperatura ug mga kausaban sa uwan-wan. (PIA-7mbcn//Ailene G. Limutan, CTU)

===========

DTI- Mga mamalitay kinahanglang tan-awon usa ang label usa mupalit ug mga gamit sa eskwela CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA) --- Ang ting-abli sa klase duol na mao nga ang Department of Trade and Industry (DTI) mipahimangno sa mga mamalitay sa pagtan-aw usa ug tarung sa mga labels usa mopalit ug mga gamit pang-eskwela. Ang laing pagsugod na usab sa klase karong umaabot nga Hunyo nagmarka sa daghang mamalitay ug mga gamit sa eskwela ug ang DTI mipahimangno nga magbantay gayud ang mga mamalitay susama sa krayola kay basin anaay mga toxic o hazardous nga mga components. Mao kini ang gisulti ni DTI Undersecretary Zenaida Maglaya atol sa Communication and News Exchange (CNEX) nga nahitabo sa Philippine Information Agency sa dili pa lang dugay. Ang mga gamit sa eskwela nga kadudahang anaay mga heavy substances mao ang crayola, mga lapis, ug uban pang mga plastik nga produkto. Kung kini makaon, kining mga butanga kuyaw kaayo sa mga bata bisan pa gani sa mga dagko. Mao kini ang hinungdan nga kinahanglang magbantay ang mga mamalitay sa kung unsa ang ilang paliton pinaagi sa pagtan-aw sa mga labels ug pagpangita sa “DOH-tested” nga marka, dugan ni Malaya. Ang maong ilhanan nagpasabot nga ang maong produkto natan-aw pagmaayo sa Department of Health (DOH) ug mipasar kini sa kalidad ug safety nga istandard. Ang DTI nagpadayon sa pagtan-aw sa mga kalidad ug ensaktong paglabel sa mga gamit sa eskwela. Ang buhatan ug mga tigbaligya ubos sa Republic Act 7394 o Consumer Act of the Philippines nga naglabot nila sa pagbutang ug pahimangno kalabot niining toxic warning kauban sa ngalan ug lugar sa tigbuhat, trade o ngalan sa brand, type o size sa produkto, nasud sa buhatan, kantidad ug instruction sa paggamit. Sa kasamtangan, ang DTI mipadayun sa pagbantay niining mga presyo ug suplay sa mga gamit sa eskwela sa merkado. Kini pagsiguro sa mga mamaligyaay nga misunod kini sa suggested retail prices (SRPs) sa mga piniling gamit matud ni Usec. Maglaya. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)

===========

FDA misusi sa mga duwaan kon luwas ba kini sa mga makahilong kemikals

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA)---Ang Food and Drug Administration (FDA) mipamatuod sa publiko kagahapon nga sila 'randomly' nagkolekta ug nageksamen sa mga galamiton sa skwelahan ug mga duwaan aron susihon kon adun ba kini mga peligrosong sagol. 

Sa usa ka pahimangno, si FDA director Dr. Suzette Lazo miingon nga ang ahensiya nagpahigayon na ug pag-monitor sa mga   establisamento ug mga merkado aron pagpaniid sa mga produktong duwaan.

Matod niya nga ang FDA mipalit usab ug mga duwaan gikan sa mga tindahan nga namaligya niini nga mga produkto aron eksamenon sa mga eksperto sa FDA.

Ang mga duwaan nga natigom ug gisusi niadtong Desyembre sa miaging tuig, nakapasar na sa safety standards sa ahensiya.

Sa tibook kalibotan, ang mga kanasuran adunay pagpangusog sa ilang pagsigurado sa kaluwasan sa mga duwaan gikan sa mga makahilong mga kemikals sama sa phthalates, bisphenol A (BPA), polyvinyl chloride (PVC) ug lead nga mamahimong hinungdan sa mga nagkalailn-laing komplikasyon sama sa kanser ug mga balatian sa neurological ug immune system.

Aron pagsigurado sa kaluwasan sa mga kabataan, ang FDA mipahimangbo sa mga ginikanan sa pagmatkon kon kini mamalit ug mga duwaan nga kinahanglan tan-awon nila ang mga labels sa sudlanan o mga pagpasidaan niini.

Dugang pa niya nga kinahanglan siguradoon nga ang duwaan sa bata angayan na sa iyang pangidaron ug ubos sa pagbantay sa mas maguwang sa bata.

Alang sa mga bata nga nag-edad tres anyos paubos, miabiso ang ahensiya sa mga ginikanan sa dili pagpalit ug mga duwaan nga dali ra mabuak sa gagmay nga bahin; nga adunay mga hait nga kilid ug adunay mga daling matangtang nga parte. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas, CTU)

===========

Pangagamhanan gidani sa pagdakop niining mga dagkong criminal sa kalikupan

CENTRAL VISAYAS, May 28 (PIA) --- Pagkahuman sa Bureau of Customs nakuha ang mga kagatusang mga corals gikan sa mga kawatan diin basin mipahimos sa 7,000 ka ektarya nga coral reefs o basin pa gani doble sa kaulohan, ang Makabayan coalition miawhag ni Presidente Benigno Aquino III sa usa ka tulin nga pagpahunong niining pagguba sa kalikupan. Si Makabayan bise-presidente Liza Maza miingon sa usa ka saysay nga ang mga kriminal sa kalikupan dili lang mga kawatan niining mga coral reefs ug marine life. Anaa usab mga dagkong commercial mining ug logging companies ug power plants ang migamit ug fossil fuels nga miguba sa atong kalikupan. Matud pa sa datos sa pangagamhanan, singko porsiyento ra sa 27,000 square kilometers sa coral reefs sa nasud ang anaa sa maayong kondisyon. Ang mga eksperto miingon nga ang Pilipinas ug ang coral triangle nga rehiyon ang “sentro sa world marine diversity”- usa ka lugar diin ang single square kilometer makapadayon ug hatag kapin sa 40 metric tons nga seafood kada tuig diin makapakaon sa bilyones ka mga tawo. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)

===========

DTI mopakatag ug mga 'diskwento caravan' isip tabang sa mga mamalitay

CEBU CITY, May 28 (PIA) --- Sa mga naapikihan nga gustong mopalit ug mga materyales alang sa eskwela apan gamay ra ug kwarta, atangi ang Diskwento Caravan sa DTI. Ang Department of Trade and Industry mopakatap ug nga Diskwento Caravan sa mga siyudad ug sa mga munisipyo aron matabangan ang mga mamalitay nga gamay ra ang badyet. Sa dili pa mahuman ang Mayo, kining mga Diskwento Caravan mobisita sa Manila, pateros, Malabon, Capiz, Cebu, Davao ug South Cotabato. Ang mamalitay maglaum nga ang mga presyo sa produkto kapin sa kwarenta porsiyento ang kabaratohon ikumpara sa mga gipangbaligya sa mga dagkong tindahan ug mga merkado. Ang ubang mga gikinahanglang produkto, si DTI Undersecretary Zeny Maglaya mipasalig nga ang mga presyo sa baboy, isda, ug mga utan nagpabiling susama ra bisan pa man sa milabay nga Typhoon Chedeng. Usec. Maglaya mipahimangno sa mga abusadong nga manindahay nga ang DTI magbantay sa mga dagkong tindahan ug mga groserihan aron pagsiguro sa proteksyon sa mga mamalitay. Giawhag usab niya ang mga mamalitay sa pagpangayo ug resibo kung sila anaa sa mga dagkong tindahan, mga groseri o Dibisorya. Alang sa mga katungod sa pagsumbong ug laing mga pangutana sa mga mamalitay mahitungod niining skedyul sa Diskwento Caravan, Usec Maglaya miawhag sa pagtawag sa DTI hotline 751-3330. Si Secretary Coloma sa Presidential Communication Operations Office miingon nga ang mga mamalitay kinahanglang aktibo ug mamahimo nilang gamiton ang Facebook aron mapakita ang mga abusadong binuhatan sa mga negosyante ug mamaligyaay. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan, CTU)  ========== PRO-7 may website ug Facebook na! By: Juju Manubag    CEBU CITY, May 28 (PIA) - Ang Police Regional (PRO)-7 adunay website na ug mao angwww.pnp-pro7.org . Mao kiniy gipahibalo ni Senior Superintendent Mariano Natuel Jr., Hepe sa Regional Police Community Relations Division (RPCRD)/ Regional Police Information Office (RPIO) sa bag-ong gipahigayon nga Talakayan sa Isyung Pulis (TSIP) forum. Si Natuel nagkanayon nga ang maong website gipanday sa tinguha nila nga dali silang makab-ot sa mga tao sa rehiyon. Gipahibalo ni Natuel nga makita sa website sa PRO-7 ang mga impormasyon nga mahimong kinahanglanon sa katawhan sama sa mga address, numero sa telepono ug cellphone sa mgapolice stations, directory sa mga opisyal sa PRO-7 ug uban pang mga opisina nga nahisakop nila, tala sa mga aktibidades, programa, wanted nga kriminal, krimen, balita, hulagway ug uban pa nga mahimong ika-interest ug masayran sa publiko. Si Senior Superintendent Josephus Angan, ang hepe sa directorial staff sa PRO-7 miingon nga ang ilang pagmintinar sa PRO-7 website maoy himan nga ang maduol ang kapulisan sa katawhan nga makab-ot ang kalinaw ug hapsay sa rehiyon. Si Natuel mipahibalo usab nga ang PRO-7 anaa usab sa Facebook ug ang ilang account kay Police Regional Office 7.(PIA-Cebu/jsm) =========== Nuybe mil Pantawid Pasada cards alang sa CV andam na maapod-apod sunod semana By: Juju Manubag CEBU CITY, Mayo 28 (PIA) -  Ang Pantawid Pasada cards alang sa Central Visayas nga nuybe mil (9,000) ka buok anaa na sa kamot ni Land Transportation Office (LTO)-7 Regional Director Raul Aguilos ug maapo-apod na sunod semana. Mao kini ang gipahibalo ni Officer-in-Charge Aden Belza sa usa ka interbyu sa Philippine Information Agency (PIA). Si Belza misulti nga ang nuybe mil ka mga Pantawid Pasada cards maapod-apod na sunod semana pinaagi sa mga district offices sa LTO sa rehiyon. Gipahibalo usab ni Belza nga si Director Aguilos mohimong pagtigum kanila ug sa mga opisyales sa Department of Energy (DOE) ug Land Transportation Franchising and Regulatory Board(LTFRB) alang sa pagahimoon nga paagi sa pag-apod-apod. Sumala pa ni Belza, sa iyang nasayran kang Aguilos nga ang numero sa plaka sa sakyanan mao ang basehan sa pag-apod-apod sa Pantawid Pasada cards ug ngadto kini ihatag sa duol nga district office nga nahimutangan sa LTO. Si Belza mi-abiso ngadto sa mga naggunit sa mga prangkisa nga andamon ang mosunod nga dokumento inig kuha sa mga Pantawid Pasada cards kay ug dili kini kumplete mamahimong hinungdan nga dili makuha ang ilang cards: orihinal ug xerox sa current confirmation certificate, decision/ order o Certificate of public conveyance gikan sa LTFRB, LTO Official Receipt (balido gikan Abril 2010 hangtod Maso 2011)/Certificate sa rehistro sa sakyanan, ID nga dunay litrato ug inisyu sa gobyerno, SEC o CDA nga rehistro, authorization gikan sa organisasyon o board resolution, ID sa representante,  lista sa naglan sa operator ug ang numero sa plaka sa sakyanan. Ang DOE miluwat sa sayo pa nga ang Pantawid Pasada cards libre kini ug walay bayad o charge o kaha fees nga pagakolektahon niini inig kuha ug balido kini hangtod Mayo 2016. Ang mga manag-iya sa mga Pantawid Pasad cards gipahinumodoman nga ang P1,050 nga load sa card mahimong gamiton 5 ka adlaw gikan sa pagdawat ug adto lamang mapalit ang krudo sa mga gasolinahan nga nag-display ug “Pantawid Pasada cards accepted here”. (PIA-Cebu/jsm) =========== Wage board mohuwat sa resulta sa konsultasyon sa mga probinsya By Eli C. Dalumpines CEBU CITY, May 28 (PIA) – Huwaton sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB) dinhi sa Tunga-Tungang Kabisay-an ang resulta sa ipahigayong konsultasyon sa mga probinsya usa nila tukion kung kinahanglan na ba gyu’ng umentohan ang suhulan sa mga mamumuo dinhi sa rehiyon. Matud ni Atty. Glenn Tabon, Legal Counsel sa RTWPB-7, atol sa pakighinabi sa PIA, nagkanayun nga gikasabutan sa mga miyemro sa wage board nga dili una sila mo-hisgot kung duna ba’y supervening condition hangtud nga dili nila makuha ang pulso sa katawhan sa nagkalain-laing probinsya. Gipahibawo ni Tabon nga mopahigayon ang board ug konsultasyon karong moabot Hunyo 2 didto sa Dakbayan sa Dumaguete ug sa moabot Hunyo 8 sa Dakbayan sa Tagbilaran aron makuha usab ang panahom sa katawhan ning maong mga dapit. Nakab-ot ang maong kasabutan human ma-dunggi sa board ang mga komento sa nagkadaiyang mga sektor dinhi sa Sugbu atol sa konsultasyon nga gipahigayon kagahapon bahin sa kahimtang ekonomikanhon sa Tunga-Tungang Kabisay-an. Atol sa maong konsultasyon, gipahibawo sa Department of Energy (DOE) nga duna nay pagkunhod sa presyo sa lana human sa taas nga pagsaka niini sa milabay’ng buwan. Suma pa sa DOE, mi-usos na sa P55.00 matag-litro ang presyo sa gasolina gikan sa P57.00 matag-litro nga presyo niini sa buwan sa Abril, samtang mi-ubos ang presyo sa krudo ngadto sa P44.60 matag-litro gikan sa P49.45 matag-litro nga presyo niini sa Marso ug Abril. Samtang mitaho usab ang Department of Trade and Industry (DTI) nga sa luyo sa pagsaka sa presyo sa lana sa miaging buwan, wa’y nakit-an ang ahensya nga paglihok sa presyo sa nanag-unang nga palaliton tungod sa hugot nga kumpetisyon sa merkado. Si DTI-7 Director Asteria Caberte mi-klaro nga wala gyu’y daku’ng pagsaka sa presyo sa mga palaliton dinhi sa rehiyon gawas sa harina diin misaka kini ug tag-usa ka gatos matag sako gikan sa daang presyo niini nga P820.00 matag-sako ngadto sa kasamtangang presyo niini nga P920.00 matag-sako. Sa laing bahin, mipadayag sa iyang ka-andam paghatag ug umento sa suhulan si Fred Escalona sa Cebu Chamber of Commerce and Industry (CCCI) apan kinahanglan nga dili kini daku nga kantidad aron dili kini mohatag ug kadaot sa ilang sektor. Iya hinoong gidugang nga basi’g wala pa sa tukmang higayon ang pagtuki sa umento sa suholan tungod kay wa pa man makabawi ang industriya sa export labi na gyud sa natad sa panggama ug mga furniture. Sa sayo pa, Si Director Exequiel Sarcauga sa Department of Labor and Employment (DOLE), nga maoy kasamtangangan usab nga Chairman sa RTWPB-7, miingon nga ang pagpaminaw sa mga huna-huna sa nagkalain-laing sektor bahin niini nga isyu makatabang kanila pagtan-aw kung kinahanglan na ba gyud ang papalabang ug kamandu-an pagpa-umento sa suhulan. (PIA-7/ECD)

===========

NegOr mohisgot sa kahimsog sa panlawas sa kababayenhan sa Summit

DUMAGUETE CITY, May 27 (PIA) --- Mga 250 women’s advocates sa Negros Oriental ang gituohang moapil sa Women’s Summit karong adlawa sa Cong Lamberto Macias Sports & Cultural Center isip pagsaulog sa International Day of Action for Women’s Health. Matod ni Assistant Provincial Administrator Josie Columna ang kalihukan maghiusa sa tanang mga nagkalain-laing grupo nga mitabang sa kauswagan ug kaayohan sa mga kababayenhan sa komunidad. Usa sa mga tigsulti, si Provincial Board Member Liland Estacion, usa ka doctor naghisgut mahitungod sa “Adavancing Women’s Health for a Productive Citizentry.” Kini gipangulohan sa pangagamhanan sa probinsiya, si Columna mimando sa Municipal Social Welfare & Development Officers (MSWDOs), Municipal Health Officers, incharge sa Women’s Desk sa lungsod, Association of Barangay Captains Federation presidents, Barangay Health Workers, representante sa mga senior citizen, committee chairs on health sa siyudad ug konseho sa munisipyo, ug uban pang laing organisasyon sa mga kababayenhan sa pag-apil sa maong summit. Isip chair sa Provincial Commission of Women (PCW), si Governor Roel Degamo ang mopasidungog sa maong okasyon. Si Governor Degamo miingon nga ang grupo sa mga kababayenhan kauban sa pangagamhanan sa probinsiya sa kaayohan ug pag-promot sa ilang kaayohan mao'y usa sa prayoridad sa administrasyon. (PIA-7/Ailene G. Limutan, CTU)

==========

Senadora nanawagan ug kampanya batok sa pagpangguba sa mga coral reefs ilawom sa kadagatan

CENTRAL VISAYAS, May 27 (PIA) --- Tungod sa grabe nga mga kaso sa illegal nga pagpanguha ug papangguba ug mga coral reefs sa mga kadagatan sa nasud, ilabi na sa mga kadagatan palibot sa Moro Gulf ug Sulu, si Senadora Loren Legarda kagahapon nanawagan ngadto sa ahensya sa gobyerno aron sa hugot nga pagpatuman sa Republic Act 8550 o mas naila isip Fisheries Code of the Philippines.

Matud sa mga taho, ang mga napukan nga mga marine life misukod ug kaduha sa gidak-on sa Manila ug ang mga illegal nga nanguha niini nakakuha na ug dili muobos sa 21,000 ka mga black coral nga miresulta sa pagkamatay sa gatosan ka mga marine species nga naglakip sa 161 ka mga endangered turtles nga adunay market value nga mokabat ngadto sa P35 ka milyon ka pesos.

Matud ni Legarda, kining maong nga pagpanguba sa kalikopan lakip sa kadagatan gidili sulod sa 13 ka mga tuig human gipasar sa kongreso ang Fisheries Code of the Philippines ug midugang nga nalikayan unta kining maong grabeng problema kung hugot pa untang gipatuman ang maong balaod.

Tungod niini, nanawagan si Legarda ngadto sa mga lokal nga law enforcement agencies sa pagpatuman ug hugot nga pagbantay sa mga kadagatan ubos sa ilang mga kagamhanan.

Gipasabot usab sa senadora nga ang mga corals nga gipanguha dili mahibalik silod lamang sa usa ka gabei apan human sa dugay pa nga panahon busa kinahanglan kini nga ampingan.

Human sa iyang panawagan, si Legarda mipasang-at ug usa ka resolusyon ngadto sa Senate Committee on Environment and Natural Resources ug sa Committee on Climate Change alang sa pag-imbistigar sa maong insidente.(PIA-7/Maryknoll B. Lague CTU)