Lungsod sa Isla sa Camotes misakmit sa 2011 UN Sasakawa Award
By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY, May 23 (PIA) – Gisikmit sa lungsod sa San Francisco, Isla sa Camotes ang dungganon nga 2011 United Nations Sasakawa Award for Disaster Risk Reduction nga gihatag sa Geneva, Switzerland di pa lang gyud dugay.

Matud sa Department of Foreign Affairs (DFA) ang Sasakawa Award, nga miila sa kabililhon sa paghimo’g mga lakang aron ma-minosan ang epekto sa mga kalamidad, gidawat ni Mayor Alfredo Arquillano sa San Francisco.

Si Arquillano, atol sa iyang pagdawat sa maong pasidungog, nagkanayon nga ang lokal nga pangagamhanan sa iyang lungsod nalipay sa dungog nga ilang nadawat.

Ang mga mananaog gipili gikan sa mga tinuboy nga mga lugar sa tibook kalibutan pinaagi sa usa ka higpit kaayo nga proseso pagtan-aw sa ilang tagsa-tagsa ka mga programa ug pamaagi kabahin sa risk management.

Ang mga nominadong mga lugar gikan sa Pilipinas naglangkob sa Dakbayan sa 
Makati, Lungsod sa Saint Bernard, Southern Leyte ug Lalawigan sa Albay.

Kini sila dunay mga aksyon nga gihimo nga nakatampo sa tumong ug prioridad saHyogo Framework for Action 2005-2015.

Ang Hyogo Framework for Action 2005-2015 usa ka halapad nga plano alang sa 
pagpa-kunhod sa epekto sa mga katalagman sa mosunod nga dekada. Tuyo niini mao ang pagpanalipud sa kinabuhi sa tawo ug sa mga sosyal ug ekonomikanhong mga kabtangan.

Nahimong sentro karong tuiga ang aksyon sa lokal nga pangagamhanan subay sa kampanya nga “Making Cities Resilient” sa UN.

Ang Lungsod sa San Francisco, matud pa, naggamit sa “purok system” pagduso sa ilang programa sa risk management. 

Gigamit sa lungsod ang mga lokal nga mga pamaagi pagpasamwak sa mga 
mahinungdanong impormasyon ug risk assessment, waste segregation, pagpadangat sa mga serbisyo sa panglawas ug uban pang mga kalihukan diha sa lebel sa matag-panimalay.

Matud sa mga tigpasiugda nga ang stratehiya nga gigamit sa San Francisco mitukma gyud sa mga kriterya sa maong award nga mihatag ug gibuag-aton 
sa ka-sustenable sa mga proyekto taliwa sa kakuwang sa puhonan ug sa pagbutang gyud ug una sa katawhan. (PIA-7/ECD)

===========

DILG Secretary Robredo nia sa Sugbo ugma alang sa ‘Tapatan Roadshow’

By Juju S. Manubag

CEBU CITY, May 23 (PIA) - Si Department of Interior and Local Government (DILG) Secretary, Jesse M. Robredo ania sa Sugbo ugma adlawa (Mayo 24) alang sa “Tapatan Roadshow” nga ipahigayon sa DILG-7 sa alas 2 hangtod alas 4 sa hapon didto sa Radisson Blu Hotel, ning dakbayan.

Si Robredo ang manguna sa  “Tapatan Roadshow” ug pagahisgutan niya ang DILG’s ‘Full Disclosure Policy’ ug sa pag-suhid suta sa mga sagad nga kalabutan ug sangputanan niini.

Hibalagon ni Robredo sila Gov. Gwendolyn Garcia, mga mayores sa siyudad ug sa mga lungsod, mga media ug uban pa nga mga stakeholders sa kagamhanan diri sa rehiyon.

Mao kini ang gipahibalo sa DILG-7 Information Officer Willie Jean Cabanag sa Philippine Information Agency (PIA).

                          

Sa samang adlaw, ilusad usab ang website sa DILG-7 isip tubag sa departamento sa ’Full Disclosure Policy’.

Makita sa website ang estado sa pagtuman sa mga local government units (LGUs) sa Central Visayas kabahin sa pagtug-an sa publiko sa ilang budget, finance, biddings ug public offerings.

Ugma usab adlawa, may pirmahanay ug Memorandum of Agreement (MOA) nga pagahimoon tali ni Robredo ug sa Cebu Provincial Government ug Ramon Aboitiz Foundation, Incorporated (RAFI) kabahin sa GREENIN Philippines ug ang Bilyong Kahoy nga Programa sa DILG.

Ang GREENIN Philippines usa ka programa sa RAFI nga gi-tapon ilawom sa DILG’s Billion Trees Program buyon sa nasyonal nga pangagamhan nga National Greening Program (NGP) nga mitino ug tanom ug uno punto singko bilyones (1.5B) nga mga kahoy nga molukop sa uno punto singko milyones (1.5M) nga ektaryang sulod sa unom ka tuig gikan 2011 hnagtod 2016. (JSM/PIA -7 Cebu)

==========

DepEd nagkinahanglan ug 4,205 nga mga magtutudlo alang sa Rehiyon 7

By Eli C. Dalumpines

CEBU CITY, May 23 (PIA) – Ang Department of Education (DepEd) dinhi sa 
Tunga-Tungang Kabisay-an nagkinahanglan ug 4,205 ka mga magtutudlo sa pag-abli sa klase karong sunod buwan, matud ni Dr. Rebecca Falconi, Education Supervisor II ug Information Officer sa DepEd-7 sa bag-o pa lang gipahigayon nga forum.

Kini atol sa unang tuig sa pagpatuman sa K+12 program niini nga school year, 
2011-2012, diin magsugod una ang departamento sa mas halapad nga implementasyon sa Kindergarten. 

Kasumpay niini, magkinahanglan usab ang buhatan ug sama ka daghan nga mga lawak-tunghaan aron kasudlan sa mga bata nga gikatakdang mosulod sa Kindergarten karong tuiga.

Gitataw ni Falconi nga magkinahanglan gyud ug mga P2.8 bilyones nga salapi aron gamiton pagtindog niini nga mga lawak ug lain pang P210 milyones alang sa mga lamesa, lingkuranan ug uban pang galamiton.

Sa pagka-karon duna la’y 2,929 ka mga lawak alang sa preschool dinhi sa 
Tunga-Tungang Kabisay-an.

Suma pa niya, ang rehiyon sa kinatibuk-an nagkinahanglan ug 1,950 ka mga lawak alang sa elementarya, 2,336 ka mga lawak alang sa high school, 258,967 nga mga lingkuranan ug 15,831 ka mga pansayan.

Apan matud ni Falconi, opisyales sa departamento dinhi sa rehiyon naninguha nga masulbad ang mga suliran kabahin sa isyu sa edukasyon sa dili pa magsugod ang klase sunod buwan.

Siya usab mipahibawo nga ang nasyonal nga pangagamhanan migahin ug P833 milyones alang sa kapatukuran sa mga lawak-tunghaan ug ang pagpamalit ug uban pang mga galamiton sa eskwelahan u gang pag-ayo sa mga guba-on nga mga lawak. (ECD/PIA 7-Cebu)

==========

Konseho sa Dumaguete niaprobar sa budget alang sa pito ka kabarangayan

CENTRAL VISAYAS, May 23 (PIA)---Ang konseho sa siyudad sa Dumaguete niaprobar sa P16.8 nga 2011 budget alang sa pito ka kabarangayan sa siyudad.

Ang maong kantidad buak-buakon sa pito ka barangay, ang Candau-ay (P2,855,898.33), Bunao (P1,726,888.39), Cadawinonan (P2,182,179.25), Looc (P2,499,405.25), Piapi (P3,096,286.43), Daro (P3,249,327.49) ug Poblacion 6 (P1,231,964.60)

Matud ni Rodolfo Merced, kinsa kanhi barangay chief sa Poblacion 2 ug karon nagtrabaho sa buhatan sa Mayor, ang pundo kuhaon gikan sa generated income sa barangay sa niaging tuig nga gikan sa property taxes, barangay permits ug clearances, internal revenue allotment, ug tabang gikan sa siyudad o sa probinsya.

Si Merced nidugang nga ang pundo gamiton alang sa lain-laing operational expenses ug development programs sa barangay lakip na ang risk reduction preparedness.

Matud ni Syril Repe, ang City Community Affairs Officer, ang hangyo alang sa pag-aprobar sa 2011 budget sa laing barangay pending pa sa konseho sa siyudad alang sa dugang nga pagtuon.

Ang siyudad sa Dumaguete adunay kinatibuk-an nga 30 ka barangay.

Ang konseho sa siyudad nihatag usab ug P10,000 nga financial assistance sa Barangay Bajumpandan alang sa pagpalit ug mga tambal alang sa benepesaryo sa ilang umaabot nga “Operation Tuli”. Gi-aprobaran usab ang hangyo sa Barangay Balugo sa pagpalit ug mga tambal nga gamiton sa health center nga mokantidad ug P20,000. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

===========

CCMC hatagan ug duha ka yunit nga dialysis machines

CEBU CITY, May 23 (PIA)---Ang konseho sa siyudad sa Sugbo nitugot kang Mayor Michael Rama sa pagdawat sa duha ka yunit nga dialysis machines nga idonar sa grupo sa mga joggers sa Cebu City Sports Complex aron magamit sa Cebu City Medical Center (CCMC).

Si Rama ug Ramon Dakay, ang presidente sa Walk and Talk Friendship Club, gituhoan nga mopirma niining semanahona sa deed of donation alang sa duha ka dialysis machines human ang tigbabalaod sa siyudad nihatag ug pagtugot ni Rama sa niaging Miyerkules.

Si Konsehal Edgardo Labella, kinsa miyembro usab sa Walk and Talk Friendship Club, nipatin-aw nga sila nakadesisyon nga modonar ug duha ka medikal nga ekipo isip timaan sa ilang social responsibility ug concern alang sa mga kabos nga mga lumolupyo sa siyudad nga nag-antos sa renal disease.

Si Labella niasoy nga ang ilang grupo nagkauyon sa pagtino ug mga proyekto nga makatabang sa mga kabos nga katawhan ug sila nagmalampuson tungod nakakuha sila ug donasyon gikan sa ilang mga kontak sa United States kinsa nagdonar sa duha ka yunit nga dialysis machines.

Ang Walk and Talk Friendship Club mao ang nibayad sa duties ug taxes ngadto sa Bureau of Customs alang sa mga gidonar na mga ekipo nga anaa na sa siyudad sa Sugbo ug andam na nga iturn-over ngadto sa city-run hospital.

Si Labella nibutyag nga sila nakamatikod nga ang dialysis machines gamitonon kaayo sa CCMC aron magamit sa mga kidney patients.

Ang dialysis mogasto ug P5,000 matag sesyon ug ang ubnag pasyente nagkinahanglan ug walo ka sesyon matag bulan.(PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU) 

===========

LGU sa Santander, Cebu nagpadayun sa naandang pananum ug kahoy kada tuig

CEBU CITY, May 23 (PIA) --- Alang sa mas maayong kaugmaon, ang lokal nga pangagamhanan sa Santander, Cebu uban ang Dranix Distributors bag-ohay pa lang nananum ug 300 ka mga Molave nga kahoy dapit sa agianan sa Barangay Looc sa Santander. Ang presidente sa Dranix nga si Antonion Yap, bise-presidente Rizel Co ug ang ginsakupan niini ang maoy nangunay ug pananum kuyog si Sen. Miguel Zubiri, ang chairman of the committee sa cooperatives ug environment. Ang mga kahoy nga gipangtanum gikan sa nursery sa lungsod. Ang Santander Bise-Mayor Wilson Wenceslao miingon nga ang pag-gam niining kalikupan usa sa prayoridad sa iyang administrasyon niadtong siya pa ang mayor. Dugang usab ni Wenceslao nga nangayo siya ug suporta sa mga pribadong indibidwal, diin gusto usab moprotihirr sa kalikupan. Pagkahuman sa pagpananom ug kahoy, gisundan kini ug misa nga giapilan sa 1,500 ka mga kabus nga mga bata kuyog ang ilang mga ginikanan. Nasundan dayun kini ug gift-giving sa tugkaran sa Santander Central School. Sigon ni Wenceslao nga anaa na sila sa ika-tulo nga tuig niining panananom ug kahoy ug gift-giving nga mga aktibidades. Kada tuig, mopili siya ug usa ka barangay aron modawat niini nga programa. Sa sunod nga tuig, intensyon ni Wenceslao nga mapasaka ang gidaghanon sa mga benepisyaryo sa gift-giving ngadto sa 2,500. Ang Dranix usab miapud-apud ug mga bagtingan sa nagkalain-laing publikong eskwelahan sa Santander. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

===========

Tesda: Labaw sa 19T ka mga estudyante ang nakakumpleto sa tech-voc courses sa tibuok nasud

CEBU CITY, May 23 (PIA) --- Ang Technical Education Skills and Development Authority (Tesda) mianunsyo kagahapon nga 19,893 ka mga estudyante ang nakahuman sa nagkadaiyang technical-vocational (tech-voc) training courses sa unang bahin sa tuig sa tibuok nasud. Si Tesda Director General Joel Villanueva miingon nga ang gidaghanon sa nakahuman niining tech-voc courses nagpasabot lang sa taas nga gikinahanglan niini sa nasud. Si Villanueva miingon nga ang mga ginikanan ug estudyante gikinahanglang ikonsidera ang mga tech-voc nga edukasyon isip usa sa pilianan diin mas daghan sa mga nakahuman niini nga kurso nakakita dayon ug trabaho kumpara sa mga white collar degree. Aron pagdani sa mas daghan nga magpa-enrol, ang Tesda chief midugang nga ang mga estudyante maka-enrol alang sa free training sa nagkadaiyang kurso nga gitanyag sa ahensya aron pagbaid sa ilang abilidad alang sa umaabot nga mga oportunidad. Kining technical and vocation training, dugang pa ni Villanueva naghatag ug solusyon sa mga skills ug job mismatch sa mga migradwar.   Dugang ni Villanueva nga ang mga ginikanan mamahimong ipa-enrol ang ilang mga anak sa bisan asa nga 125 training institutes (TTI) sa tibuok nasud diin planong mukab-ot ug dili mugamay sa usa ka libo (1,000) nga mogradwar sa kada TTI o 125,000 nga mogradwar kada tuig. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

==========

Pag-IBIG mideklara ug P7.8B nga dibidendo

CENTRAL VISAYAS, May 22 (PIA) --- Ang Home Development Mutual Fund (Pag-IBIG Fund) bag-uhay pa lang miaproba ug mideklara sa P7.882B isip dibidendo alang sa tuig 2010 nga mubenepisyo sa siyam (9) ka milyon ka mga miyembro sa tibuok kalibutan. Si bise-presidente Jejomar C. Binay, concurrent Chairperson of the Housing and Urban Development Coordinating Council (HUDCC) ug Board of Trustees sa Pag-IBIg Fund, miingon nga ang kini nga kantidad naglangkob sa syetentay-uno (71) ka porsiyento nga net income sa country’s provident fund alang sa mga trabahanteng Pinoy sa miaging tuig. Ang mga dibidendo gideklara pagkahuman sa pagkonsidera sa mga kausaban tungod niining bag-ong palisiya base sa bag-ong accounting standards ilabi na ang risk adjustments alang sa major balance sheet accounts, matud pa ni Binay. Pag-IBIG Fund CEO, Atty. Dalene Marie B. Berberabe midugang nga ubos niining Implementing Rules and Regulations of R.A. 9679 o ang HMDF Law of 2009, ang Board of Trustees gimando sa paggahin kada tuig, nga dili moubos ug setentay (70) porsiyento sa annual net income sa ahensya nga kinahanglang ibayad pinaagi sa dibidendo sa mga miyembro ug ihapak ngadto sa ilang Total Accumulated Value o tinigum sa Pag-IBIG Fund. Tanang nga mga dibidendo walay buhis nga kuhaon. Dugang ni Bernabe nga ang tanang kinitaan sa Pag-IBIG diretsong makabenepisyo sa mga miyembro niini, ang mga trabahanteng Pinoy, tungod sa kada dugang nga kita sa Fund muadto sa mas daghan nga dibidendo ug mas dakong tinigum alang sa mga miyembro niini sa kada human sa tuig. Si Bernabe mipalaum sa tanang miyembro nga ang Pag-IBIG fund magpabilin sa mga tinigum niini nga mahimutang sa ensaktong lugar. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

========== 

Uwan- uwan sa siyudad sa Sugbo matagamtaman karong semanahuna

CEBU CITY, May 22 (PIA) --- Si Pag-asa weather analyst Ella Comahig miingon nga ang Visayas makabatun ug dag-um nga panganud nga giubanan ug mga katag-katag nga mga uwan karong semanahuna. Ang labing una nga tropical depression misulod sa teritoryo sa Pilipinas sugod sa alas dos kagahapon sa hapon ug anaa na sa 1,220 ka kilometro sa timog Mindanao. Ang panahon sa ting-init opisyal nga natapus sa miaging semana diin uwan-uwan na ang masinati sa umaabot nga mga adlaw sa dili pa ang Hunyo. Ang kining uwan-uwan nga natagamtaman sa Visayas hinungdan sa inter-tropical convergence zone, matud pa sa bureau sa Pag-asa. Dugang ni Comahig nga ila pang gibantayan kung kini mamahimo ba ug bagyo. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

============

Bag-ong nangulo sa Bantay Dagat sa CV niabiso sa mga negosyante ug isda

CENTRAL VISAYAS, May 22 (PIA)--- Ang bag-ong nangulo sa Bantay Dagat Task Force sa Central Visayas niabiso sa mga negosyante sa isda sa pagdili pagdala ug mga isda nga nakuha sa ilegal nga pamaagi dinhi sa siyudad sa Sugbo aron dili maghiagom sa dakong pinansyal nga kawad-an kon kini maimbargo nila isip tipik sa market denial. 

Si Ranulfo Sebusa, kinsa kaniadto ang regional director sa PNP Marin Police District, maoy gitudlo ni Mayor Michael Rama nga mangulo sa Bantay Dagat task force nga gitugonan sa pagpangusog sa kampanya batok sa ilegal nga pagpangisda ug ang pagpabuhi pagbalik sa market denial sa mga isdang nakuha sa iligal nga pamaagi.

Nagkanayon si Sebusa nga dul-an sa duha ka tonelada nga mga produkto sa isdang binuthan ang nasakmit sa iyang mga tawo human gidala sa siyudad niadtong Huwebes sa gabii gikan sa siyudad sa Zamboanga.

Walay niangkon sa mga produkto nga mga isda nga gibutang sa dako nga mga kahon kon diin naimbargo sa mga operatiba sa Bantay Dagat human gidiskarga gikan sa M/V Zamboanga Ferry.

Sigon pa ni Sebusa nga ang mga eksaminer sa mga isda gikan sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) maoy nisusi sa mga produkto sa dagat ug mikompirma nga kini mga binuthan nga mga isda.

Gibanabana ni Sebusa nga ang mga nasakmit nga mga isda nagkantidad ug dili mominus sa P150mil apan base sa mga nakakita, mas taas pa kini ug kantidad.

Ang mga nasakmit nga mga produkto gidonar na ngadto sa mga nagkalin-laing mga institusyon kagahapon nga naglakip sa Parian Drop-in Center, Cebu Cuty Jail ug uban pa.

Nagkanayon ni Sebusa nga iyang awhagon ang mga negosyante og isda nga dili gayud motumod og mga binuthan og ubang isda nga kuha sa ilegal nga paagi kay sigurado kini nga ilang sakmiton kon masakpan. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

==========

BFAR nanghatag ug patrol boats sa mga probinsiya sa Central Visayas, pito alang sa Bohol

Tagbilaran City, Bohol, May 22 (PIA)--- Ang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources mihatag ngadto sa lokal nga pangagamhanan sa Bohol ug pito (7) ka mga patrol boats niadtong unang semana nga gipahigayon didto sa buhatan sa Philippine Ports Authority ug gitambongan sa mga mayor gikan sa mga nagkalain-laing lungsod nga nalakip sa makabenispisyo sa mga patrol boats. 

Kini human ang Central Visayas nagbaton ug 20 ka mga patrol boats gikan sa kinatibuk-ang 43 ka mga patrol boats nga naangkon sa nasud alang sa pagpausbaw sa pagmintinar sa seguridad sa kadagatan.

Kining maong 20 ka mga patrol boats nga gihatag matud pa sa Food for Peace Act sa gobyerno sa Estados Unidos nga gamiton alang sa pagbantay sa kadagatan sa tibuok Central Visayas.

Sigun sa gobyerno, ang Sugbu ug Bohol nakaangkon matag usa ug pito ka mga patrol boats nga nagkantidad ug P1.7M ug adunay sukod nga 24 ft.

 Ang maong mga sakayan kompleto sa mga ekipo, accessories, communication equipment ug lakip na ang Global Positioning System (GPS).

Lima sa mga sakayan adto ibutang sa Negros Oriental ug ang laing usa ngadto sa probinsya sa Siquijor.

Malipayong gipahibalo ni BFAR Director Andres Bojos ngadto sa mga Boholano nga naangkon sa probinsya ang maong mga patrol boats nga walay sagol politika.

Si Bojos personal nga miadto sa Bohol atol sa pagpanghatag aron personal ipahibalo nga kining maong mga patrol boats kabahin sa Public Law 480 nga proyekto sa gobyerno subay sa pakigtamabayayong sa US Department of Agriculture ug sa gobyerno sa Republika sa Pilipinas.

Lakip sa mga nitambong sa seremonya mao ang mga local nga mga opisyales lakip na ang mga mananagat sa probinsya.

Giklaro hinuon ni BFAR Officer Cresencio Pahamutang atol sa iyang pamahayag nga ang mga lungsod nga nakaangkon sa mga patrol boats niagi sa hugot nga screening ug evaluation alang sa maong proyekto.

Isip hinapos nga pamahayag, gipaabot sa Gobernador sa Bohol Edgar Chatto ang dakong pagpasalamat sa probinsya alang niining mga dagkong sakayan tungod sa dugang serbisyo nga madalit niini ngadto sa kadagatan sa ilang lugar.(PIA-7)

=========

MSQRT gilunsad sa Bohol nga mo-pukos sa mga 'human rights violations' sa probinsiya

Tagbilaran, Bohol, May 22 (PIA) --- Usa ka Multi-Sectoral Quick Reaction Team (QRT) ang gilunsad sa Bohol sa kasamtangan aron sa pagpalapad sa kapabilidad sa usa ka monitoring group sa probinsiya nga nagpukos sa mga kaso kalabot sa tawhanong katungod.

Ang QRT gilusad atol sa Bohol Peace Forum (LPF) uban ang Ateneo law School-Human Rights Center (ALS-HRC) ug ang Asia Foundation.

Si ALS-HRC executive director Ray Paolo Santiago namahayag nga ang probinsya sa Bohol maoy ika-unom nga probinsya nga ilang gitabangan pagtukod sa Multi-Sectoral Quick Reaction Team (MSQRT) alang sa pagsanta sa mga kaso sa Extra Judicial Killings (EJK) ug Enforced Disappearances (ED) bisan pa man gidiklara ang Bohol isip usa ka malinawon nga probinsya.

Atol sa seremonya nga gipahigayon sa Immaculate Heart of Mary Seminary niadtong Mayo 19, si Santiago namahayag nga ang paglunsad ug mga proyeko kabahin sa peace building ug public and private partnership usa ka kritikal nga kalihokan apan dako ug matabang sa seguridad sa katawhan.

Usa ka abogado gikan sa Ateneo ang misuporta sa pamahayag ug midugang nga nagsugod ang MSQRT human mibisita sa nasud ang special rapporteur sa United Nations nga si Phillip Alston.

Matud sa natala ni Alston, ang Bohol usa sa mga probinsya nga nagtala ug labing taas nga kaso sa EJK ug ED lukop nasud.

Tungod niini, napili sa ALS HRC ang Bohol isip usa sa mga probinsya nga tukoran sa ilang mga quick reaction team.

Ang mga Boholano sa ilang bahin, gihimakak ang report gikan ni Alston ug namahayag nga ang maong mga natala pulos lamang mga alegasyon ug walay kamatuoran.

Gisuportahan usab sa LPF ang pamahayag sa atong mga bul-anong igsuon human sila mipahigayon ug usa ka fact finding mission.

Sa wala pa ang MSQRT, ang Bohol aduna nay gitukod nga LPF Quick Reaction Team nga adunay tumong pag-imbestigar sa mga kaso ug sumbong kalabot sa mga kalapasan sa tawhanong katungod.

Gihangop pag-ayo sa LPF chairman ug Bohol Bishop Leonardo Medroso ang maong proyekto tungod kay kini maghatag ug mas hugot nga pagpatuman sa balaod ug mas maayong serbisyo ngadto sa katawhan.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

=========

G-Hernandez banhawon ang Sinugbuan festival atol sa ilang 157^th founding anniversary

Aron sa pagkab-ot sa kaugalingong personalidad ug paghandum sa ilang kaagi sa kasaysayan, ang mga lokal nga opisyales sa lungsod sa Garcie Hernandez naghandum sa pagbanhaw sa ilang Sinugbuan Festival ug paghimo niini ug usa usa ka  tinuig nga kalihokan isip timaan sa ilang tinuig nga selebrasyon sa Foundation Day sa ilang lugar.

Matud ni Lindsey Marie Vismanos, information officer sa lugar,  kining maong plano sa lungsod halad ngadto sa mga kabatan-onan aron ilang makit-an ug mahibaw-an ang mga kaagi sa ilang mga katigulangan.

“This is something they can own, and be proud of” matud pa ni Visamanos atol sa usa ka pakighinabi.

Ang Sinugbuan sigun ni Vismanos naggikan sa ilang lokal nga pamulong nga nagpasabot ug “tunaan” nga abunda sa ilang lugar ug gani, hangtod karon anaa gihapon.

Base sa nalagda sa kasaysayan, ang Garcia-Hernandez natukod niadtong Mayo 27,1854 pinaagi sa duha ka espanyol nga pari nga nahigugma sa katawhan sa dapit.

Sila si Fr. Victor Garcia ang pari sa lungsod sa Loay ug Fr. Narcisco Hernandez pari sa Guindulman ang nagsilbi ug naghatag ug kaayuhan sa katawhan sa lugar.

Gipanganlan ang lungsod isip respeto ug pasalamat sa kaayo sa maong mga pari ug ang ilang pagtabang pagkab-ot sa mga damgo sa mga tawo sa maong dapit.

Plano sa lungsod nga ipatuman ang selebrasyon sulod sa duha ka adlaw matag tuig nga magpakita sa kasaysayan, tradisyon, mg pagtuo ug uban pang kalihokan sa lungsod.

Napili sa lungsod ang petsa Mayo 26-27 alang sa pagpahigayon sa maong selebrasyon.(PIA-7/mbcn/Maryknoll Lague)

===========

Yanong mga mamumuo naghangyo sa hugot nga pagpatuman sa minimum nga suholan

Tagbilaran City, Bohol May 21 (PIA)---Tungod sa kasamtangang sitwasyon sa ekonomiya sa nasud nga miapekto sa tanang sektor ilabi na sa natad sa panarbaho, ang mga trabahante sa probinsya sa Bohol konteto na lamang sa pagdawat ug minimum nga suhulan basta hugot kining ipatuman sa ilang lokal nga kagamhanan.

Kining maong pamahayag gipaambit ni Regional Director Astria Caberte sa Department of Trade and Industry (DTI) taliwala sa daghang mga balita nga ang mga trabahante padayong naghangyo sa Regional Tripartite Wage ang Productivity Board (RTWPB) para sa laing serye nga pag-usbaw human ang unom (6) ka buwan sukad gipatuman ang uwahing pag-pausbaw sa minimum nga suhulan.

Si Caberte nga nagsilbi usab isip vice chair sa RTWPB midugang nga ang ilang mga kawani susama ug pagtuo sa uban pang kasikbit nga rehiyon nga dli tukma ang desisyon nga pagpausbaw kung kadaghanan sa mga kompaniya wala nagpatuman ug minimum nga suhulan.

Giangkon usab ni Caberte atol sa usa ka interbyu sa radyo nga nagkinahanglan pa ug dugang kakugi aron kompletong mapatuman sa kagamhanan ang hugot nga nga pagpatuman niining maong kamaduan.

Ang RTWPB mao ang nagtakda sa kantidad nga ihatag isip minimum nga suhulan ngadto sa katawhan samtang and DOLE mao ang adunay tahas sa pagpatuman sa saktong suhulan nga gitakda sa mga kawani sa RTWPB.

Base sa mga gipahigayon nga konsultasyon sa DTI, huyang ang pagpatuman sa kitakda nga suhulan base usab sa daghang reklamo nga gipasaka sa ilang buhatan gikan mism sa mga yanong trabahante sa probinsya.

Sa laing bahin, nakita sa DTI nga dako ang nahitabong pag-usbaw sa mga presyo sa mga nag-unang pamaliton human sa tulo ka bulan nga pagpatuman ug seryeng mga monitoring.

Tungod niini, naglaum ang mga gagmayng mamumuo nga kini ang himuong basehan sa RTWPB alang sa pagpatuman ug dugang suhulan sa ilang probinsya. (PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

===========

DPWH gisugdan na ang pagbuhat sa mga pasilidad sa pagkolekta sa tubig sa ulan

CEBU CITY, May 21 (PIA) ---  Ang Department of Public Works and Highways migahin ug P38 million alang sa pagpagam niining mga pasilidad alang sa pagkolekta sa tubig sa ulan (rainwater collection) sa mga lagyong lugar nga mga barangay sa tibuok nasud. Ubos sa Republic Act no. 6716, ang DPWH maoy responsable sa pag-gama niining pasilidad sa pagkolekta sa tubig ulan aron paghatag ug igong suplay sa tubig mainom sa kada barangay. Si Public Works Secretary Rogelio L. Singson nag-ingon nga ang paggama niiining mga pasilidad kalabot usab sa government’s climate change adaptation program pinaagi sa pag-promot niining water conservation aron paglimita sa nagkawagtang nga mga suplay sa preskong tubig tungod niining pagkuha gikan sa kina-ilagman'g tubig (ground water), kahugaw usab sa tubig, dili ensaktong mga infrastructure sa tubig ug ang El Niño phenomenon. Aron pagsiguro ang ka-epektibo sa pagpatuman niini nga programa, ang DPWH mipirma ug Memorandum of Agreement sa Department of Interior and Local Government. Ang paunang pundo nga nagkantidad ug P38M ipang-apud-apud ngadto sa 190 ka mga district engineering offices aron pagbutang ug mga pasilidad sa mga edipisyo sa mga publikong eskwelahan nga walay tubig nga mainum (potable water) nga pasilidad. Sa miaging Marso 2011, ang 68 DPWH engineering district offices ug tulo (3) ka regional offices nakabutang nga ug 96 ka rainwater collection facilities sa ilang nagkadaiyang opisina. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan CTU)

===========

Pagpahalapad sa protected areas mas pangusgan

CEBU CITY, May 21 (PIA) ---  Ang Department of Environment and Natural  Resources (DENR) molunsad karong Lunes, Mayo 23 ug bag-ong proyekto nga magpalapad sa terrestial protected areas sa nasud. Kini nga paglimbasog usa ka pamaagi sa pagpauswag sa national protected areas system aron usab masagubang kining problema sa biodiversity loss. Si DENR Secretary Ramon J.P. Paje ang magpasiugda sa paglunsad niini nga proyekto nga ipahigayun sa Bulwagan Ninoy (formerly Visitor’s Center) sa Ninoy Aquino Parks ug Wilflife Center sa siyudad sa Quezon. Ang bag-ong proyekto nga gitawag ug New Conversation Areas in the Philippines Project (NewCAPP) dili lamang planong padaghanon ang mga terrestrial protected areas sa nasud kundi aron usab hatagaan ug kapasidad ang DENR, local government units, civil society groups, ug local communities sa epektibong pagdumala niining mga protected areas. Matud ni Paje, siyam ka mga biodiversity areas ang napili isip pasiugdang mga lugar alang niini nga proyekto, kini mao ang; Balbalan-Balbalasang National Park in the Cordillera Region, Zambales Mountains in Regions 1 and 3, Mts. Irid Angelo and Binuang in Region 4A, Polilio Group of Islands, also in Region 4A, Mts. Iglit Baco National Park in Region 4B, Nug as Lantoy in Region 7, Mt. Nacolod in Region 8, Mt. Hilong-hilong in Region 13, and Tawi-tawi Island in the Autonomous Region of Muslim Mindanao (ARMM). Ang kini nga proyekto magpadayun sulod sa lima ka tuig nga huptan sa DENR pinaagi sa PAWB nga suportaan sa UNDP ug ang Global Environmental Facility. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

==========

Bise Presidente Binay nidayeg sa business community sa Sugbo

CEBU CITY, May 21 (PIA)---Ang Sugbo ang nagpadayong “model of modernization” sa Pilipinas, mao kini ang gibutyag sa ikaduhang opisyal sa nasud.

Si Bise Presidente Jejomar Binay nihatag niining pagdayeg atol sa iyang pamahayag kagabii sa General Membership Meeting and Induction of Officers sa Cebu Chamber of Commerce and Industry (CCCI).

Si Binay, kinsa guest of honor, niila sa Sugbo isip nag-unang business process and outsourcing (BPO) nga industriya nga nag-una gikan sa mga silingang probinsya.

Iyang gidayeg ang business community sa Sugbo sa pagtabang sa pagpalambo sa probinsya.

Siya ni-awhag sa mga kompaniya sa pagbuhat sa ilang corporate social responsibility (CSR), ug nagkanayon nga kini sukdanan sa kagamhanan aron mopromot ug pampubliko ug pribadong pakigtambayayong. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

=========

DSWD mopahigayon ug enrollment forum alang sa poverty-reduction program

CEBU CITY, May 21 (PIA)---Ang Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan-Comprehensive and Integrated Delivery of Social Services (Kalahi-CIDSS) nga programa sa Department of Social Welfare and Development mopahigayon ug enrollment forum alang sa local government units gikan sa Mayo 23 ngadto sa Mayo 27 sa GV hotel sa siyudad sa Sugbo.

Gipanganlan ug “Building Communities of practice on community-driven development (CDD) for good local governance”, ang forum pagasalmotan sa mga opisyal ug department heads gikan sa gi-tumbok nga mga munisipyo sa Central Visayas ug ubang magpapatigayon.

Kini maghisgot sa kondisyon ug kinahanglanon alang sa mga munisipyo nga makasalmot sa maong programa.

Sukad sa ilang pagpatuman niadtong tuig 2003, ang Kalahi-CIDSS nakaserbisyo na ug 4,583 nga barangay sa 200 ka munisipyo nga audnay lebel sa kakabos nga di mominos 33 ka porsiyento sa tibuok nasud.

Sa Rehiyon 7, ang mga nakapahimulos sa maong programa mao ang Danao, Bien Unido, Buenavista, Getafe, Talibon, Ubay, San Miguel, Carmen, Pilar, Mabini, Carlos P. Garcia, Trinidad sa Bohol, Siquijor, ug Enrique Villanueva sa Siquijor.

Ang Kalahi-CIDSS adunay tumong sa pagpaubos sa kakabos pinaagi sa CDD diin nga mga komunidad tudloan unsaon sa pagpili, paggama ug pagpatuman ug mga sub-projects.

Ang mga sub-projects mao ang farm-to-market-roads, edipisyo sa mga tunghaan, potable waterworks systems, electrification ug mga day care centers. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

 ===========

Debeloper nidonar ug P20M sa siyudad sa Lapu-Lapu 

CEBU CITY, May 21 (PIA)---Ang Camella Homes Communities nitabang sa kagamhanan sa siyudad sa Lapu-Lapu sa comprehensive drainage plan sa siyudad.

CHC, ang debeloper sa Camella homes, nidonar ug P20 ka milyon alang sa City's Camella drainage project.

Matud ni Myra Gilig sa CHC, ang panagkuyog sa tali sa CHC ug sa siyudad moresulta sa pagkamugna sa 4.5 nga kilometro sa drainage system nga mosubay sa Pajac-Maribago road, gikan sa General Aviation Road paingon sa Mactan Circumferential road.

Si Gilig nibutyag nga ang Drainage system mapahimuslan sa daghang lumolupyo sa barangay Pajac, Maribago, Mactan, Basak, Cagodoy, Bankal ug Buaya. 

Siya nidugang nga sa higayon nga mahuman na ang drainage system, kini mopugong sa pagbaha sa lugar ug mokontrolar sa water outflow sa siyudad. (PIA-7/mbcn/Angie P. Amodia-CTU)

===========

One Million Trees Program sa Iloilo gisugdan na

ILOILO CITY, May 21 (PIA)---Ang kagamhanan sa probinsya sa Iloilo kagahapon niabli sa One Million Trees Program didto sa lungsod sa Alimodian, usa ka action for re-greening and transformation (ART).

Si Gobernador Arthur Defensor, Sr. nangulo sa launching rites sa programa, diin nagdesinyo sa pagtanom ug usa ka milyon nga kahoy sa usa ka tuig sa tibuok probinsya.

Lakip sa maong programa ang pagbutang ug lima ka district tree nurseries sa probinsya gawas sa provincial nurseries sa Maasin Watershed ug sa Calinog, Iloilo.

Si Defensor nagkanayon nga siya nigahin ug dakong budyet alang sa reforestation program niing tuiga.

Siya nidugang nga importante ang pagbalik sa pasalig sa pagre-forest sa probinsya sa Iloilo. 

Gawas sa One Million Trees Program: Acion for Regreening and Transformation, ang kagamhanan sa probinsya nihatag usab ug dakong pagtagad sa reforestation sa mga watershed nga mga lugar.

Kini subay sa program sa DENR ubos sa Project Greening sa nasyonal nga kagamhanan. (PIA-7/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)

==========

Debeloper nidonar ug P20 ka milyon sa siyudad sa Lapu-Lapu 

CEBU CITY, May 21 (PIA)---Ang Camella Homes Communities nitabang sa kagamhanan sa siyudad sa Lapu-Lapu sa comprehensive drainage plan sa siyudad.

CHC, ang debeloper sa Camella homes, nidonar ug P20 ka milyon alang sa City's Camella drainage project.

Matud ni Myra Gilig sa CHC, ang panagkuyog sa tali sa CHC ug sa siyudad moresulta sa pagkamugna sa 4.5 nga kilometro sa drainage system nga mosubay sa Pajac-Maribago road, gikan sa General Aviation Road paingon sa Mactan Circumferential road.

Si Gilig nibutyag nga ang Drainage system mapahimuslan sa daghang lumolupyo sa barangay Pajac, Maribago, Mactan, Basak, Cagodoy, Bankal ug Buaya. 

Siya nidugang nga sa higayon nga mahuman na ang drainage system, kini mopugong sa pagbaha sa lugar ug mokontrolar sa water outflow sa siyudad. (PIA-7/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)

===========

DOLE miabiso sa mga lisensyadong mga recruiters kabahin sa pagpatrabaho sa mga minor de edad

DUMAGUETE CITY, May 21 (PIA)--- Ang Department of Labor and Empolyment nagpadayon sa pag-abiso sa siyam ka mga lisensyado nga mga recruiters sa Negros Oriental kabahin sa pagrecruit sa mga minor de edad nga patrabahoon isip mga domestic helpers.

Si Labor and employment Officer Sandra Delfin sa DOLE miingon nga ang mga rehistradong mga recruiters padayon nga gi-orient kabahin sa balaod sa pagpatrabaho sa mga tawo aron mapugngan ang mga kaso sa trafficking sa mga kabataan ug mga kababayen-an ug aron na usab pagwagtang sa child labor.

Gitawag usab ni Delfin ang mga lisensyadong mga recruiters sa pagsumiter sa mga authenticated birth certificates sa ilang mga trabahante aron siguradohon nga walay mga minor de edad ang mabiktima.

Nagkanayon si Delfin nga ang birth certificates kinahanglan sa pagpanarbaho alang sa mga nag-edad bayinte anyos paubos.

Ang DOLE modawat ra ug birth certificates nga authenticated gikan sa National Statistics Office (NSO).

Aron malikayan sa publiko nga mabiktima sa mga illegal recruiters ilabi na kadtong anaa nagpuyo sa mga kailayahan nga mga barangays, dapat nila sigurohon nga ang mga recruiters adunay lisensya, job order ug authorized nga mag-recruit ug mga trabahante.

Matod sa DOLE nga ang mga ahensiya o mga recruiters nga masakpan nga molapas sa maong balaod mag-atubang ug mga silot.

Ang siyam ka mga lisensyadong mga recruiters sa Negros Oriental naglakip ni Elen Reyes sa Lumbangan, Mabinay sa Banal Employment Agency; Gemma Libetario sa Jantianon, Amlan; Leonardo Fausto, Tamo, Tayasan, nga anaa ubos sa El Bethel Manpower Services; Eleuterio Gualberto ug Flora Gualberto sa Piapi sa siyudad sa Dumaguete ubos sa E. G. Ramon Employment Agency;

Ubos sa Nilo Manpower Services mao silang Elmo Mendoza sa Angatan sa siyudad sa Dumaguete; Nehru Dipaling, Cangmating, Sibulan; ug Tranquilina Gonido gikan sa Bagacay, Dumaguete City; and Lancita Balasabas sa Matuog, Tayasan sa Village Employment Agency. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

==========

Administrasyon ni Aquino malampuson sa pagkab-ot sa ilang mga tinguha ubos sa CCT program- Malacanang

CEBU CITY, May 20 (PIA)--- Ang administrasyon ni Aquno malampuson sa pagkab-ot sa ilang mga katayuan sa paghatag ug hinabang ngadto sa mga kabus nga mga Pilipino kini ubos sa Conditional Cash Transfer (CCT) program nga nakabenepisyaryo na sa kapin sa tunga sa ilang target karong tuiga.

Si Presidential Spokesperson Edwin Lacierda nagkanayon nga ang  gobyerno anaa sa saktong agianan sa pagpaimplementar sa CCT program nga ginatawag usab ug Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps).

Dugang pa niya nga sa Mayo karong tuiga, di mominus sa 1.4 ka milyon ka mga tawo ang nakabenepisyo na sa maong proyekto.

Matod pa ni Lacierda nga adunay pagsaka sa mga gitumbok nga benepisyaryo sunod tuig ug ang gobyerno nagtutok sa pagkab-ot sa kinatibuk-ang coverage sa mga rehistradong mga benepisyaryo karong Disyembre.

  

Baynte uno (P21) ka bilyon ang badyet sa 4Ps program nga nalakip sa General Appropriations Act (GAA) nga matod pa ni Lacierda mosaka pa ang badyet niini aron makahatag ug dugang nga hinabang ngadto sa mga benepisyaryo.

Ang CCT o ang 4Ps usa ka programa sa gobyerno nga nagtinguha maminusan ang kawad-on ug makahatag ug katilingbanon nga kalamboan pinaagi sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) nga naghatag ug conditional cash grants ngadto sa mga pinaka-kabus nga mga panimalay. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

==========

Duha ka dagkong imprastraktura giaprobahan sa NEDA nga nagkantidad ug P23B

CEBU CITY, May 20 (PIA) --- Duha ka mga dagkong infra projects nga nagkantidad ug P23B ang ipatukod sugod karong tuiga.

Kini matud sa National Economic and Development Authority (NEDA) niadtong Huwebes human ilang gipasar ang gikinahanglang foreign loan alang sa maong mge proyekto.

Ang mga proyekto naglabot sa wastewater management nga mahuman sa tuig 2015 ug mga road development programs kutob 2013.

Mokabat sa P17B nga kantidad ang gikinahanglan alang sa pagpatuman sa Metro Manila Waste Water Project kung diin ang Land Bank of the Philippines maoy mokuha sa kantidad nga P11.9B gikan sa World Bank.

Human makuha ang gihulamang kantidad gikan sa World Bank, ang kinatibuk-ang kantidad ihatag sa Land Bank ngadto sa Manila Water Company Inc. ug Maynilad Water Services, Inc. nga maoy naghatag ug serbisyo sa tubig sa tibuok National Capital Region (NCR) ug sa mga silingang probinsya.

Ang Manila Water ug Maynilad sa ilang bahin maghatag ug kantidad nga P5B isip ilang kabahin sa proyekto nga naglaom sa mas halapad ug mas epektibong pagdumala sa tubig ug lakip na sa koleksyon niini.

Sa laing bahin, lakip sa kinatibuk-ang P23B ang P6.2B nga kantidad nga gitagana ngadto sa Road Sector Institutional Development and Investment Program alang sa pagpausab ug pagpanindot sa 340 ka kilometro nga national roads sa nasud.

Matud sa NEDA, ang Department of Public Works and Highways mao ang mopahigayon sa proyekto diin ang gobyerno naghatag ug P1.8B nga kabahin sa kinatibuk-ang kantidad.

Si Presidente Benigno Aquino III ang kasamtangang nangulo sa NEDA samtang si Director General Cayetano Paderanga Jr. naglingkod isip co-chair.(PIA-7/Maryknoll B. Lague Intern-CTU)

==========

Malacanang nanawagan sa mga kolumnista sa pagsuwat ug tukma nga mga impormasyon

CEBU CITY, May 20 (PIA) --- Ang Malacanang kagahapon nanawagan sa mga magbabalita ilabi na sa mga kolumnista pagsuwat ug mga tukmang impormasyon kabahin sa mga kalihokan ni Presidente Aquino tungod kay bisan ang mga sayop nga mga balita dako ug epekto sa pag-ubos sa approval rating sa kasamtangang administrasyon, kini matud sa tigpamaba sa pangulo Edwin Lacierda.

Gihimakak ni Lacierda ang bahin sa namantala sa usa ka column nga gisuwat sa usa ka writer sa The Star nga nagbutyag nga pirmeng  malangay ug usa ka oras ang matag byahe sa airport kung anaa si Aquino ug miingon nga sigun sa pamahayag sa General Manager sa Manila International Airport Authority (MIAA) molanat lamang ang kalangay gikan sa lima hangtod sa 15 ka minutos.

Laing panghitabo usab ang gisuwat s laing kolumnista kung diin matud niini gipahuwat sa presidente ang mga heneral sa military atol sa ilang pagpanumpa.

Tungod niini, gibasol ni Lacierda ang mga kolumnista sa dakong pag-os-os sa approval rating sa presidente.

Matud ni Lacierda, plano niya nga tigumon ang tanang opinion writers aron sa pagpahibalo kanila kabahin sa mga laraw, programa ug plano sa administrasyon ni Aquino.

Dugang ni Lacierda, gisudyaan ni Aquino ang Communication Group sa palasyo sa pakigbulig sa tanang cabinet secretary aron masigurado nga ang tanang maayong panghitabo sa gobyerno mahibaw-an sa katawhan.

Isip panapos ni Lacierda, iyang gisaad nga isip kabahin sa Communication Group iilang paningkamotan nga maghatod ug maayong balita sa katawhan matag karon ug unya base sa mga resulta sa report sa matag cabinet secretary.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

=========== 

Ang RTWPB nibasura sa duha ka petisyon sa usbaw sa suholan

CEBU CITY, May 20 (PIA)---Ang Regional Tripartite Wages and Productivity Board dili na moabi-abi sa duha ka wage hike petitions nga gisang-at sa duha ka labor unions human ang mga miyembro sa board pakyas sa pagresulba sa presensya sa gitawag nga “supervening conditions” nga mahatagan ug usbaw ang suholan dinhi sa Central Visayas.

Si Ernesto Carreon, ang bag-ong gitudlo nga labor representative sa wage board, nagkanayon nga ang bag-ong botasyon gihimo kagahapon human ang National Wage and Productivity Board (NWPB) nihimo ug legal nga opinyon nga ang botasyon nga gihimo sa niaging semana dili balido.

Sa botasyon nga gihimo sa niaging semana, si Carreon ug laing labor representative nga si Marianito Ventura, nibotar nga adunay supervening condition nga mohatag sa usbaw sa suholan sama sa nagpadayong saka sa presyo sa krudo.

Apan ang Regional Director sa Departmant of Trade and Industry nga si Asteria Caberte ug ang management representative ngadto sa wage board nga si Charles Streegan nibotar nga walay supervening conditions.

Aron sa pagbu-ak sa tabla, si RTWPB chairman Exequiel Sarcauga nibotar dapig sa labor sector.

Si Glen Tabon, ang RTWPB legal counsel, nikwestyon sa proseso sa botasyon nga nagkanayon nga kini iregular tungod pagahimoon kini sa upat ka miyembro sa board—duha gikan tagsa-tagsa nga management ug sa labor sectors.

Tungod kay ang pagsupak sa RTWPB legal counsel gisustener sa NWPB, usa ka botasyon ang gihimo pagbalik atol sa panagtigom sa mga board kagahapon.

Atol sa gihimong botasyon, si Carreon, Ventura ug sa Sarcauga nibotar nga adunay supervening ccondition samtang sa si Caberte, Efren Carreon (ang assistant regional director sa NEDA) ug si Streegan nibotar nga walay supervening condition.

Si Carreon nagkanayon nga ang iyang mosyon nga nagdeklara nga adunay presensya sa supervening conditions gibasura, maong ang duha ka wage hike petitions dili na abi-abihon.

Si Carreon hinuon nibutyag nga ang board niuyon nga mopahigayon ug public consultation sugod sa Mayo 28 ngadto sa 30 sa siyudad sa Sugbo ug laing bahin sa rehiyon aron pagkuha sa pulso sa ubang sektor kung aduna bay katakos ang usbaw sa suholan niining panahona.

Ang RTWPB-7 niaproba sa usbaw sa suholan sa Sityembre 2010 ug ubos sa maong lagda, ang wage boards dili mamahimong makausab sa suholan sa mga trabahante sa usa ka tuig human sa ulahing usbaw gawas kon ilang makita nga adunay presensya sa supervening conditions nga mamahimong momerito sa usbaw sa suholan.

Ang ALU-TUCP bag-ohay lang nisang-at ug P100 sa board nga usbaw sa inadlawng suholan alang sa trabahante sa Central Visayas nga nagkanayon nga gikinahanglan ang usbaw sa suholan aron matabangan ang mga trabahante sa pagsagubang sa pagsaka sa presyo sa krudo, pletehan ug nag-unang palaliton.

Ang petisyon sa usbaw sa suholan kinahanglan across-the-board ug dili lamang sa mga nagdawat ug minimum nga sweldo tungod kay ang tanan nakatagamtam sa pagsaka sa presyo sa nag-unang palaliton ug sa krudo.

Ang Alliance of Progressive Labor usab nisang-at ug lahi nga petisyon nga nangayo ug P120 nga across the board nga usbaw sa inadlawng suholan.(PIA-7/ Angie P. Amodia, Intern-CTU)

===========

Sobra 3000 nga mga residente sa Consolacion, Cebu nakadawat ug PhilHealth cards

CEBU CITY, May 20 (PIA)---Nikabat ug 3,137 nga kabos nga pamilya sa lungsod sa Consolacion, amihanang bahin sa Sugbo, ang makapahimulos sa libreng health insurance karong tuiga tungod kay ang lokal nga kagamhanan sa Consolacion ug ang probinsya sa Sugbo nisubli pagbalik sa ilang coverage ubos sa programa nga gi esponsor sa ahensya.

Sa 3,137 nga cards nga gi endorso sa PhilHealth ngadto sa lokal nga kagamhanan sa Consolacion, niabot ug 800 ang narilis.

Ang Mayor sa Consolacion nga si Teresa “Nene” Pepito-Alegado ang nangulo sa pagapod-apod sa mga cards niadtong Mayo 12 sa mga residente sa mga barangay sa Lamac, Nangka, Pitogo, Poblacion Occidental ug Tugbunungan.

Ang ubang miyembro nga gi-esponsoran sa lungsod makadawat sa ilang PhilHealth cards gikan sa ilang barangay sa umaabot nga mga adlaw.

Ang libreng health insurance maglakip usab sa mga barangay health workers, day care workers, ug barangay tanod sa Consolacion nga nalista ubos sa Greater Welfare for the Needy (GWEN) nga programa sa kagamhanan sa probinsya.

Ang munisipyo sa Consolacion nag-aplay alang sa akreditasyon sa ilang rural health unit, partikular na ang lying-in nga pasilidad, diin pagahimoon ang normal ug dayon-dayon nga panganak sa unang upat nga himugso.

Kung mahatagan sa maong akreditasyon, ang gi-esponsor ug ubang miyembro nga nagdawat ug medikal nga serbisyo alang sa normal deliveries sa maong pasilidad makapahimulos sa PhilHealth maternity care benefit package nga mobalor ug P6,500. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU) 

============

Programang “Balik-Pinay, Balik-Hanapbuhay!” tabang sa mga OFWs ilabi na sa mga kababayen-an     CEBU CITY, May 20 (PIA) --- Ang “Balik Pinay, Balik Hanapbuhay!” usa ka programa sa gobyerno nga maghatag ug mga skills training alang sa planong pagpausbaw sa socio-economic ug well-being sa mga mobalik nga mga OFWs ilabi na gayud ang mga kababayen-an Si Labor and Employment Secretary Rosalinda Dimapilis-Baldoz miawhag sa mga kababayen-an nga mga OFWs gikan sa mga nagkalain-laing nasud sa pagpahimos niining mga entrepreneurial nga mga oportunidad sa ilang pagbalik sa ilang yutang natawhan. Si Baldoz midugang nga buot sa gobyerno nga ang mga kababayen-ang OFW magmalambuon dayon sa pagbalik nila ug pinaagi usab niini nga proyekto, maghinaot nga makabarog sila sa ilang kaugalingon pinaagi sa self-employment. Sa mahitabong paglunsad niiini nga programa, treynta (30) ka mga kababayen-an ang permanenteng nakabalik sa nasud ang i-train ug reflexology/massage, hair cutting, fashion accessory making, ug manicure/pedicure.  Hatagan usab sila ug mga business starter-kits aron pagsugod sa ilang negosyo inig ka human sa training. Ang Balik Pinay, Balik-Hanapbuhay! nga proyekto nabuhat pinaagi sa DOLE Administrative Order No. 77 Series of 2011, usa ka panaghiusa sa DOLE-NCR ug National Reintegration Center for OFWs, ang institusyon sa gobyerno nga nagdumala sa P1 billion sa reintegration fund nga gilahi sa miaging tuig ni Presidente Benigno S. Aquino III. Uban pang mga kauban niini nga programa mao ang Bureau of Workers with Special Corncerns, Overseas Workers Welfare Administration, Technical Education and Skills Development Authority, Department of Social Welfare sa siyudad sa Manila ug ang office ni Rep. Ocampo. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

==========

VECO gidayeg sa pagsuporta niining pagsalbar sa Buhisan watershed

CEBU CITY, May 20 (PIA) --- Ang Philippine Business for Social Progress – Visayas miila sa Visayan Electric Company (VECO) sa pagsuporta niining Save the Buhisan Watershed Project diin mihatag ang VECO ug donasyon nga nagkantidad ug P19.4M.    Ang VECO ang nag-inusarang pinakadako ug nahatag nga donasyon alang niining pundo sa reforestation park project sa Central Cebu Protected Landscape (CCPL) diin nahimutang ang Buhisan dam. Bag-uhay pa lang nga ang PBSP ug VECO misulod ug kasabutan alang sa “rehabilitation, protection ug conservation” sa CCPL o Cebu hilly lands ug Mactan Island. PBSP mihatag sa VECO pinaagi ni corporate communication chief Ethel Natera ug usa ka seedling nga gitawag ug “Banilad tree”. Ang Buhisan Watershed ug Forest Reserve usa sa mga lima ka lugar nga giprotektahan sulod sa 29,062 nga ektarya sa CCPL. Usa kini ka pasilidad sa MCWD sa Barangay Buhisan nga maghatag ug limpyong mainom nga tubig sa mga komunidad sa Sugbo. Ang ubang upat ka mga lugar nga giprotektahan usab, ang Mananga ug Kotkot-Lusaran Watershed ug Forest Reserves ug Central Cebu ug Sudlon National Parks diin ang mga empleyado sa VECO nagtanum ug mga Cebu’s native trees nga mga seedlings sukad pa sa tuig 2009. Ang Save the Buhisan Water Project naghinaut nga makadugang sa usa ka malahutayon nga water supply alang sa Metro Cebu, pagpausbaw sa kalidad sa kinabuhi sa mga pobreng mga pamilya pinaagi sa pagpadayun sa mga environment-friendly nga mga kalihokan ug pagpromot sa Buhisan watershed isip usa ka maayong destinasyon nga eco-tourism. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

==========

PPOC, Gov sa Bohol nidayeg sa PNP ug Military tungod sa pagkunhod sa mga kaso sa kriminalidad

CENTRAL VISAYAS, May 22 (PIA) --- Si Governor Edgar Chatto ug ang Peace and Order Council (PPOC) nidayeg sa anti-crime and security officers sa Bohol tungod sa dakong pagminus sa mga krimen sa probinsya sa mga nilabay nga bulan base sa natala sa kapolisan..

Atol sa regular nga PPOC meeting didto sa People’s Mansion sa bag-ohay pa lamang, ang gobernador nga naglingkod usab isip pangulo sa Peace Council midayeg sa hugot nga pakiglimbasog sa mga autoridad batok sa padayong kriminalidad sa probinsya.

Kahinumdoman nga nauyonan sa mga police ug internal forces sa Bohol nga magtukod ug usa ka joint Peace and Security Coordinating Council aron sa pagtambayayong sa pakigbatok sa kriminalidad.

Sigun ni PSSupt. Constantino Barot, ang Camp Dagohoy ang adunay tahas sa paglista sa mga gikataho nga mga dagko ug gamyang krimen sa tibuok probinsya.

Ug base sa record, ang krimen sa lugar mi-us-us ngadto sa unom ka porsyento ang crime rate sulod sa usa ka bulan kung ikompara sa average crime rate sa mga nangagi pang mga buwan.

Makita matud pa sa datos ang dakong pag-ubos gikan sa 193 niadtong Marso nahimo kining 181 sa buwan sa Abril.

Ang statistics nga gibasehan gikan sa petsa onse sa Marso hangtod petsa onse usab sa Abril.

Dugang ni Barot, siya nagtuo nga kining pagkunhod sa kaso sa kriminalidad resulta sa ilang malampuson nga pagpatuman sa Police Integrated Patrol Systam (PIPS).(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

==========

DOLE Inspection Team nagpahigayon ug mga pakisusi sa mga establisamento sa Bohol

Tagbilaran City, Bohol, Mayo 21, (PIA) ---  Ang mga trabahante sa probinsya sa Bohol nga mipasaka sa ilang reklamo kabahin sa pagdawat sa dili saktong suhulan base sa gimando sa balaod, kinahanglan pang maghuwat ug pipila ka mga adlaw una mahibaw-an sa Regional Inspection Team ang kamatuoran sa ilang mga alegasyon.

Si Department of Labor and Employment (DOLE) chief sa Bohol Wilson Cenas namahayag nga ang grupo kasamtangan nang nagpahigayon ug mga pakisusi sa mga establisamento kabahin sa pagsunod sa gitakda nga P255.00 nga minimum daily wage base sa rekomendasyon sa Regional Tripartite Wage and Productivity Board (RTWPB).

 Matud ni Cenas, human makahimo ug report ang inspection team sa rehiyon plano nila nga mopahigayon ug tigum ug sabot-sabot tali sa mga tagdumala aron sa husayon ang sitwasyon ug makakita ug maayong solusyon.

Usa sa mga solusyon nga gihunahuna sa grupo mao ang pagsugyot ngadto sa mga tagdumala sa mga negosyo sa pagpatuman sa saktong suhulan ngadto sa ilang mga trabahante.

Taliwala sa padayong panawagan sa pag-umento sa suholan tungod sa padayong pag-usbaw sa presyo sa mga palaliton sama sa petrolyo, ang DOLE nagtuo nga ang inspection team sa rehiyon dako ug matabang sa ilang buhatan pinaagi sa pagpahigayon ug mga pakisusi sa tanang mga buhatan sa probinsya sa Bohol.

Gituohan sa DOLE nga sa dili pa matapos ang buwan sa Mayo, isumiti sa grupo ngadto kanila ang ilang gikinahanglang report aron masugdan na ang gikatakdang harong tali sa duha ka sektor.

Atol sa iyang pamahayag sa gipahigayon nga senimanang Kapihan sa PIA, giangkon ni Cenas nga daghang mga negosyante ang nag-ila sa DOLE isip ilang kaaway tungod sa pagdapig sa mga empleyado samtang kadaghanan sa mga trabahante nagtuo nga giprotektahan sa DOLE ang ubang mga establisamento.

Tungod niini, gipaningkamotan matud pa sa DOLE ang pagpatuman ug hugot nga labor dispute mediation kung diin sila ang magsilbi isip mediator sa duha ka kampo alang usab sa paghatag ug balanse nga solusyon.

Isip panapos nga pamahayag, gi-awhag sa DOLE chief ang mga trabahante nga wala nagdawat ug saktong suhulan sa pagpasaka sa ilang reklamo ngadto sa ilang buhatan nga nahimutang sa 2^nd floor sa Cloribel Building, siyudad sa Tagbilaran.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

===========

“Purok System” sa Liloan tabang sa pagsagubang sa problema sa kalikupan

CEBU CITY, May 20 (PIA) --- Ang Purok System nga gipangusgan sa munisipyo sa Liloan usa ka pamaagi aron makab-ot ang mga katuyuan sa pagsagubang niining nagkagrabeng problema sa kalikupan. Ang mga “purok” officers manumpa atubangan sa libuan ka mga residente sa 14 ka mga barangays sa munisipyo sa Liloan diin kini nga mga kawani ang maoy motabang sa munisipyo sa pagpalig-on niini nga programa. Si Liloan Mayor Vincent Franco “Duke” nag-ingon sa The Freeman nga iyang gituohan nga ang kalamposan niini nga programa sa pag-atubang sa problema sa kakilkupan ug ang kalimpyu magdepende sa suporta ug kooperasyon sa mga katawhan.  Ang mga opisyales sa Department of Interior and Local Government (DILG) sa probinsiya sa Sugbo nakaplanong moapil usab karon aron pagsulti sa mga residente sa importansiya niining “purok system”. Si bise-mayor Merelito Surita miingon nga ang mga miyembro sa sangguniang bayan suportado si Frasco sa niini nga kalihokan. Si Leo Salundaguti usab, barangay captain sa Yati ug presidente sa Association of Barangay councils (ABC) suportado usab ang administrasyon ni Frasco. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)