DA Secretary mipasalig nga adunay igong produksyon sa bugas sa nasud

CENTRAL VISAYAS, May 23 (PIA) --- Gituohang ang nasud adunay igong pundo ug produksyon sa humay hangtod sa tuig 2014 tungod sa maayong ani nga miresulta sa pagkunhod sa gi-import nga mga bugas gikan sa laing nasud, kini matud ni Agriculture Secretary Proceso Alcala atol sa iyang pagbisita sa Sta. Fe, Nueva Viscaya sa niaging semana.

Matud pa, ang nasud nag-import lamang ug 86,000 metric tons o 214,000 MT nga bugas karong tuiga ikumpara sa 300,000 MT nga maoy unang gituohang gidaghanon sa mga mapalit nga bugas gikan sa laing nasud.

Malipayong gipahibalo ni Alcala nga tungod sa maayong produksyon sa humay gikan sa lain-laing basakan sa nasud, ubos nga kantidad lamang ang gigahin sa pagpamalit ug mga imported nga bugas.

Target sa gobyerno nga mokabat ngadto sa 500 metric tons nga bugas na lamang ang i-import sunod tuig kung magpadayon ang maayong produksyon sa humay sa nasud.

Ug sa tuig 2013, gipaningkamotan sa kagamhanan nga aduna na unyay igong produksyon sa humay aron dili na kinahanglang mamalit pa gikan sa laing nasud.

Gibutyag usab ni Alcala nga kung kini magpadayon, mamahimo na silang mangita ug mga maayong mga oportunidad sa pagprodyus ug sobrang gidaghanon sa bugas nga mamahimong ipamaligya sa laing mga nasud.

Kahinumdoman nga uwahing nakab-ot sa nasud ang igong produksyon sa bugas niadtong tuig 1970 sa panahon sa kanhi Presidente Ferdinand Marcos.(PIA-7/mbcn/Maryknoll B. Lague-CTU)

==========

“Brigada Eskwela” sa Rehiyon 7 gilusad sa Talibon Bohol

CENTRAL VISAYAS, May 23 (PIA)---Ang National Schools Maintenance Week (NSMW) o mas giila nga “Brigada Eskwela Week” sa Rehiyon 7 nanukad sa Ubujan Elementary School sa Talibon Bohol nga gipasiugdahan ni Assistant Regional Director Carmelita Dulangon pinaagi sa usa ka caravan nga gitambongan sa tanang opisyales sa Department of Education (DepEd). 

Ang Brigada Eskwela usa ka maintenance program sa DepEd nga nag-engganyo sa tanang magpapatigayon sa edukasyon sa pagtampo sa ilang oras, kakugi ug sa ilang kabtangan aron pagsiguro nga ang pasilidad sa pampublikong tunghaan andam sa pagsugod sa klase.

Kini nga kalihokan kabahin sa programa nga gilusad sa tibuok nasud sa lain-laing rehiyon ug probinsya kauban sa ilang tagsa-tagsa ka mga DepEd regional directors.

Sumala ni Dr. Clara Rebecca Falconi, ang DepEd-7 Regional Information Officer, ang departamento sa edukasyon nanghinaut ang Brigada Eskwela sa Central Visayas niining tuiga makadani ug daghang mga boluntaryo ug makagenerate ug daghang pundo.

Samtang walay cash donations ang gidawat, ang lokal nga mga negosyante ug ubang civic groups gi-awhag sa pagdonar sa ubang gikinahanglan nga mga materyales sama sa pintal, kahoy, lansang, garaba, balas ug uban pa. (PIA-7/ mbcn/Angie P. Amodia-CTU) 

==========

Ang Pilipinas nagtan-aw sa mais isip puli sa humay

CENTR May AL VISAYAS, May 23 (PIA)---Aron pakonhuran ang sobrang pag-agad sa humay, ang kagamhanan sa Pilipinas nilusad sa seed production program alang sa low glycemic nga puti nga mais. Kini mao ang gibutyag sa Department of Agriculture (DA) kagahapon.

Ang departamento nagkanayon nga ang puti nga mais makatabang sa pagkunhod sa kaso sa diabetes.

Di pareha sa humay, ang puti nga mais ubos ug glycemic index (GI). Tungod sa ubos nga GI niini, hinay nga mahilis ang puti nga mais ug tungod niana hinay ang pagrilis ug glucose ngadto sa agianan sa dugo, sa ingon maubsan ang risgo sa diabetes.

Ang DA ang namuhonan sa seed production sa puti nga mais sa Los Bańos, Laguna ug nagplano nga sustentuhan kini matag tuig.

Sa unang hugna, ang DA nirilis ug P15M alang sa seed production program diin 10,000 ka mga bags (18 ka kilo matag bag) ang naprudyos.

Ubos sa gisugyot nga programa alang sa padayong seed production, ang DA morilis ug P7M matag tuig sa sunod nga lima ka tuig.

Ang Pilipinas ang giila nga nag-unang importer sa humay sa tibuok kalibotan kutob sa niaging tuig.

Apan niining tuiga, si Agriculture Secretary Proceso Alcala nagkanayon nga ang nasud dili na ang labing dakong importer sanglit sa administrasyong Aquino nagtinguha nga self-sufficient sa humay ang atong nasud hangtud 2013. (PIA-7/mbcn/ Angie P. Amodia-CTU)

===========

Rama miaprobar sa P3.4M alang sa communication’s equipment sa CITOM

CEBU CITY, May 23 (PIA) --- Cebu City Mayor Michael Rama mitugot na sa hangyo nga P3.4M nga igahin alang sa pagkuha niining communication equipment alang sa pagpalambo sa buhat sa traffic enforcer sa siyudad. Ang konseho sa siyudad sa Sugbo bag-ohay pa lang mipasa ug resolusyon nga gipasiugdahan ni Konsehal Richard “Ritchie” Osmeña, chairperson sa Committee on Traffic Management aron pagpalit niining bag-ong UHF-FM repeater system, 200 UHF handheld radio sets ug 200 spared batteries alang sa City Traffic Operations Management (CITOM). Si Osmeña, miyembro sa CITOM Board miingon nga ang problema sa kakuwang sa kalidad sa communication gadgets sa mga traffic enforcers nahisgutan sa usa sa ilang mga panagtigum diin naghatag niya ug laraw nga moduso ug resolusyon alang sa pagkuha niining mga kinahanglanong mga butang. Ang CITOM board chairman nga si Sylvan “Jack” Jakosalem miingon nga bisan anaay 350 nga sakop sa CITOM, 280 ra niini ang anaay kaalam sa mga agianan sa siyudad sa pagpatuman niining traffic laws. Dugang pa ni Jakosalem nga ang kakuwang sa komunikasyon ang usa sa dakong problema sa atong traffic management ug ang pagresponde niining mga kinalitang panghitabo ug pag-atubang niining mga daghang balita sa trapiko. Sigon usab ni Jakosalem nga dako ug ikatabang ang kining communication equipment sa mga balita susama sa krimen, sunog ug laing walay kalabutan sa trapiko. (PIA-7/mbcn/Ailene G. Limutan-CTU)

===========

DOH misuporta sa regulasyon kabahin sa water vending machines

CEBU CITY, May 23 (PIA)--- Ang mga opisyales sa Cebu City Health kusganong mosuporta sa lakang sa mga magbabalaod sa siyudad kabahin sa pagkontrolar sa operasyon sa gatosan ka mga coin-operated water vending machines nga nagkatag-katag sa mga kilid sa mga kadalanan aron masigurado ang kalimpyo sa tubig.

Si Cebu City Health Officer Stella Ygoña miingon nga ang mga tigpadagan niining mga water vending machines kinahanglan tudloan sa pagmintinar sa kalimpyo sa suplay sa tubig. 

Ang committee on laws sa konseho sa siyudad sa Sugbo nga gipangulohan ni Councilor Egardo Labella gitahasang mo-rebisa ug mohatag ug komento kabahin sa gitanyag nga ordinansa nga gipasiugdahan ni Councilor Michael Ralota kabahin sa pagkontrolar sa operasyon niining mga coin-operated water vending machines.

Samtang ang publiko dako ang pagsalig sa kalimpyo sa  tubig gikan sa coin-operated vending machines, nagkanayon si Ygoña nga ang tubig mamahimong makontaminado tungod ang gawasanan sa tubig sa vending machine mamahimong mahikapan sa bisan kinsa.

Dugang pa niya nga ang tigpadagan sa mga water dispensers ibutang lang ang mga libreng plastik sa abyerto nga lugar kon diin dali ra maabugan ug ang tubig gikan niining mga dispensers mamahimong dili na luwas imnon.

Ang mga dili limpyo nga pagkaon ug imnunon mamahimong hinungdan nga ang usa tawo  makahi-agom ug Hepatitis-A, kalibanga ug uban pang mga water-borne diseases.

Si Ralota, kinsa ex-officio member sa konseho sa Sugbo ug mao'y  presidente sa Association of Barangay Councils (ABC), nipadayag sa iyang kabalaka sa panglawas sa publiko.

Matod niya nga kinahanglan adunay pagpugong niini pinaagi sa pagkontrolar sa pagbaligya, pagtago ug paghatag sa mga binotelyang tubig.

Iyang gitanyag nga ang mga coin-operated water vending machines dili sa publikong lugar ibutang kon walay insaktong clearance ug pagtugot.

Kon kini nga gitanyag nga ordinansa ni Ralota maaprobahan ug mapaimplementar, kadtong gusto mopadagan ug water bending machines kinahanglan mokuha ug clearance ngadto sa barangay kon asa kini mopadagan ug kinahanglang mokuha ug business permit gikan sa City Treasurer’s Office ug kon dili, sila makamulta ug P5mil.

Aduna usa'y mga taho nga pipila sa mga tigpadagan sa vending machines mogamit ug tap water ug ipagawas nga ang maong suplay gikan sa water refilling stations. (PIA-7/mbcn/Chrisley Ann C. Hinayas-CTU)

==========

DOLE nilusad ug bag-ong programa alang sa mga Pinays

CENTRAL VISAYAS, May 23 (PIA) --- Ang Department of Labor and Employment (DOLE) nilusad ug usa ka programang gitawag nga “Balik Pinay, Balik Hanapbuhay” niadtong miaging Sabado nga gipangunahan kini ni Labor secretary Rosalinda Baldoz.

 Ang tumong ug tinguha sa maong programa mao ang pagtabang sa mga overseas Filipino workers (OFW) nga apektado sa walay pahulay ug pag maltrato sa ilang mga agalon didto sa Middle East .

Si Baldoz miingon nga ang proggrama inubanan sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA), ang ahensiya  nga maoy responsable sa pagtudlo sa mga nagkalain-laing kahibalo alang sa OFWs aron magamit sa gikinahanglang trabaho sa ubang nasud.

           

Ang DOLE sa laing bahin motabang usab sa mga OFWs sa pag butang ug ilang kaugalingong negosyo dinhi sa Pilipinas.

           

Sumala ni Baldoz, ang pangagamhanang Aquino nag gahin ug P24M balor nga tabang alang sa mga OFWs ilabina kadtong nawad-an sa trabaho didto sa Middle East. (PIA-7/mbcn/Jessie G. Ugay)