Cebuano News: Hingtungdan ahensya ug ubang pundok naghiusa alang sa kalambuan sa Cebu Port area 

By Amorganda A. Saludar

CEBU CITY February 9 (PIA) -- Ang Cebu Port Authority (CPA), Land Transportation Office (LTO), CITOM, Maritime ug PNP nakamugna na sa ilang tagsa tagsa ka mga paagi ug plano alang sa kalambuan sa aspeto sa seguridad ug kahamugaway sulod sa hurisdiksyon sa Cebu Port alang saekenomikanhong kalihukan dinhi sa tunga- tungang kabisay-an.

Atol sa usa ka Kapihan sa PIA gitataw ni Cebu Port Security and Safety Environmental and Management Department Manager Dir. Oscar Lopez nga sa kasamtangan ang CPA aduna na’y giandam nga mga roadmaps nga gitumong aron mapalambo ang mga port services lakip na usab ang turismo dinhi sa Sugbo.

Matud pa ni Lopez nga ang bag-ong pamunoan karon sa CPA nagtinguha gayod nga makab-ot ang dakong kausaban sa imahe sa pantalan alang sa seguridad sa mga pasahero ug turista nga mosulod ug gawas sa Sugbo.

Gipadayag usab niya ang uban sa mga dagkong plano sa CPA nga ipatuman karong tuiga sama sa pagpatunhay sa trapiko ug katakos sa Cebu Port alang sa kalibutanon kompetisyon; improvement sa mga kagamitan ug pasilidad ug kakugi ug kamabungahon sa mga trabahante sa pantalan ingon man pagpakunhod sa takna diin maghuwat ang mga kliyente kun ugaling adunay pagahimoon nga transaksyon tali sa pantalan.

Dugang pa ni Lopez nga ang uban sa ilang mga plano nasugdan na sama sa pag papahawa sa mga squatters nga nanimuyo sa dapit sa sakop pa pantalan lakip na usab ang pagdili sa mga traysikad nga moparking sa mga lugar nga wala itugot sulod sa pantalan.

Sa habig usab sa Maritime Unit dinhi sa rehiyon gibutyag ni Maritime Unit-7, Regional Chief P/SSUPT Eduardo Serapio Garado nga ila gayod siguroon nga aduna’y presensya sa kapulisan ug passenger assistance pinaagi sa pakigtambayayong Philippine Coastguard (PCG), pribado nga mga security ug kaadtong mga security nga kawani ubos sa CPA. Aduna usab sila’y gipahigayon nga regular joint monitoring uban ang PCG.

Matud pa ni Garado hangtod na sa sulod sa mga barko ug uban pang sakyanang pangdagat aduna’y mga sea marshal nga gipangulohan sa PCG, Navy ug Maritime Police Group.

Dugang pa usab niya sa mga kaso nga may kalambigitan sa human trafficking ang CPA aduna na’y giumol nga task force nga gilangkoban sa BID, DSWD, CPA, PCG ug sa uban pang hingtungdan kalabot sa kampanya sa human trafficking.

Samtang nagkanayon si Cebu City Police Office Director, P/SSUPT Melvin Ramon Buenafe nga ilang himoon ang ilang obligasyon aron mapatuman ang seguridad sa pantalan gani aduna silay gidestino nga police patrol gawas ug sulod sa pantalan.

Subay niini matud pa ni Buenafe nga hugtanon na nilang gipatuman ang city ordinance on Anti-Dispatching aron pagsumpo niadtong mga illegal dispatching sa pantalan.

Dugang pa niya nga panahon sa mga special occasions nakigtambayayong usab sila sa lain pang hingtungdan sa pagpahimutang og assistance desk uban sa Cebu Port Police ug Marina.

Ang Land Transportation Office (LTO-7), CITOM nipasalig nga motampo ug ilang kaugalingon nga lakang aron mapalambo ang imahen ug estado sa Cebu Port area, pinaagi sa pagpahimangno sa mga drivers sa pagtuman kanunay sa balaod trapiko ingon man pagsagop ug mga lakang alang sa seguridad sa mga pasahero sakay sa pampublikong sakyanan nga mohatod ug mokuha kanila sa pantalan.

Ang mga representante ug operator gikan sa CITRASCO ug ANDAR duha sa mga transport groups dinhi sa Sugbo nipasalig usab sa ilang kooperasyon kalabot niini. (mbcn/as/PIA-Cebu)

=========== 

Cebuano News: PNoy nipasalig sa mga biktima sa linog og dinalian nga aksyon gikan sa hintungdan ahensya sa gobyerno 

By Amorganda A. Saludar 

CEBU CITY February 10 (PIA) --- Atol sa iyang pagbisita sa siyudad sa Dumaguete ug Guihulngan sa Negros Oriental niadtong Pebrero 8, si Presidente Benigno Aquino III nimando gilayon  sa tanan nga mga hintungdan ahensya sa gobyerno sa paghimo og dinalian nga aksyon sa pagtubag sa mga  panginahanglanon sa mga biktima sa  6.9 magnitude nga linog hilabi na didto sa mga lugar nga grabeng naapektuhan niini.

Ang mga dapit nga nakaangkon og grabeng kadaot  gumikan sa linog ug sa nahitabong landslide human sa linog naglakip sa Jimalalud, La Libertad, Bindoy, Tayasan, Mabinay, Ayungon, Planas ug Guihulngan City sa Negros Oriental.

Base sa taho gikan sa buhatan sa Regional Disaster Risk Reduction and Management Council (RDRRMC-7), si Presidente Aquino direktang nihatag sa iyang kamanduan ngadto sa mga hintungdan ahensya sama sa DPWH 7, Department of Trade and Industry (DTI), PHIVOLCS, AFP  ug PNP ingon man sa mga local chief executives ug lain pa’ng hintungdan unit sa paghimo gilayon sa responsibilidad ug obligasyon sa tuyo nga matubag gilayon ang mga panginahanglanon ug mahatagan ug ayuda ang mga biktima sa linog.

Subay gihapon sa maong report ang Presidente nimando sa DPWH -7 nga paspasan ang pag-ayo sa mga nangaguba nga dalan ug taytayan sa mga dapit nga gihapak sa linog ug mohimo usab og inbentaryo sa publiko ug pribado nga inprastraktura pinasubay sa national building code sa Negros Oriental.

Iya usab nga gimanduan ang tanan nga mga local executives dinhi niining mga lugara nga mohatag og ayuda sa mga kawani sa PHIVOLCS sa pagpakatap og mga kasayuran kalabot sa linog ngadto sa publiko.

Nakadawat usab og kamanduan ang AFP ug PNP gikan sa Presidente nga nag-aghat kanila sa pagpatunhay sa kahapsay ug kalinaw sa pagpang-apod-apod ug paghatod niini sa mga pagkaon ug uban pa nga gikinahanglan sa mga apektadong dapit. Nakadawat usab og kamanduan ang DTI nga kinahanglang ilang siguroon nga magpabiling anaa sa normal nga presyo ang mga nag-unang palaliton.

Sa iyang habig sa Presidente Aquino nipasalig sa mga biktima sa linog dinalian unya nga pagbalik sa suplay sa kuryente ug tubig sulod lamang sa usa ka semana giluwatan usab sa Presidente nga siguradong panubag gayod ang si bisan kinsa nga magpataka lamang og sayop nga impormasyon nga makahatag lamang og kabalaka og kakulba sa publiko.

Isip tubag, ang mga local chief executives sa mga apektadong lugar ug ang local electric cooperative sa Negros Oriental dali dali gilayon nihimo og panagtagbo ug nakasabotan sa maong meeting nga ang elektrisidad mahibalik na sa nahisgutang mga lugar  usa ka semana gikan sa maong panagtagbo.

Ug sa paghimo ning balita nihatag na og kasayuran ang NGCP nga mga 9:00 sa buntag  niadtong Pebrero 9 aduna na’y kuryente ang uban nga parte sa La Libertad ug Jimalalud gumikan sa NGCP's Bindoy substation ug nga ang mga line crew padayon gihapon sa ilang pagpanghakot og mga lightweight steel towers didto sa lugar nga dali ra unya nga maabot sa helicopter.

Ang uban nga ahensya nga  nisanong usab sa panginahanglanon sa mga apektadong pamilya sa mga dapit sa Negros Oreintal nga giigo sa linog naglakip sa DSWD, DILG,NEDA, PNP, Central Command, PMS, PCG ug PIA.

Nagtambayayong usab ang PDRRMC-Negros Oriental, DOH-7 ug DSWD-7 sa paghatag og mga pagkaon, mga tambal ingon man mga medical personnel, samtang nihatag usab og water purified systems ang MMDA.

Naghiusa usab ang Philippine Army, 703^rd CDC, 7^th RCDG, ARESCOM, PCG, Philippine Air Force  gikan sa Western ug Eastern Command sa pagpahigayon og search, rescue and relief operation,samtang PNP PRO-7 ug NAVFORCEN maoy nagdala sa tanan nga mga relief goods padulong sa Negros Oriental.

Aduna usa’y gidestino nga mga kawani sa PNP sa maong mga dapit aron masiguro ang kahapsay ug kalinaw. (mbcn/AS/PIA-CEBU)

=========== 

Cebuano News: PHILVOCS nipasabot wala’y mahitabong tsunami dinhi sa CV 

By Rey Anthony H. Chiu

TAGBILARAN CITY, Bohol, Pebrero 10 (PIA)  -- Ang Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PhiVolcs) nipasabot nga  bisan kon maka-lapas sa magnitude 7.5 ang linog nga mahitabo dinhi sa kabisay-an, wala’y tsunami nga mamugna niini kay halos usa ka metros lang ang bawod nga mahimong mahitabo.

Si Engr. Nola Evangelista, usa ka research analyst sa PhilVocs-Bohol miingon atul sa usa ka pagpakighinabi sa radio nga sahi sa unang gipatoo, ang nakapasugod sa linog niadtong Pebrero 6 wala magsukad sa kamad-an kon dili gikan sa pipila ka kilometros gikan sa baybayon sa Tayasan. 

Si Evangelista midugang nga kadto lamang mga linog nga magsugod sa ilawom sa dagat ang maka-pasugod sa dagkong bawon nga mobanlas sa yuta ug mas nailhan sa ngalan nga tsunami.   

Gawas sa labing bag-ong paglihok sa yuta sa Tanon Strait sa Negros, wala magtoo ang PhiVolcs nga may faulting dinhing dapita, gawas sa una na nga nasayrang fault sa kasadpang Negros. 

Segun sa Philvocs, ang tsunami makapadala ug bawod nga mobanlas sa gikusgong 500 milyas matag takna. 

Evangelista miingon nga tungod kay ang fault sa kasubangang Negros nga naa sa kadagatan sa Tayasan ug Guihulngan duol sa laing mga isla, gilantaw sa mga tinugyanan nga dili makahunat ang bawod ug hayan dyutay lang nga paglihok sa tubig ang mahitabo.  

Si Evangelista miingon nga ipagawas pa gihapon sa PhiVolcs ang tsunami alert No. 2, nga ang ipasabot: may pagbawod ug mapaabot ang dyutay nga pagtaas sa banlas sa dagat mga moabot sa usa ka metros ang gitas-on. 

Niini usab nga warning, gipahimangno-an ang mga residente sa daplin sa dagat sa paghikling ngadto na sa mga lugar nga nasulod sa 20 metros gikan sa kinatas-ang maabot sa taub aron mahalikay sa kadaut. 

Si Evangelista miingon nga tungod kay ang Bohol nasalipdan sa isla sa Sugbo, hayan ang mga maapektohang lugar nga maigo sa tagsa ka metros nga bawod  mao ang western side sa Bohol lakip na ang mga isla sa Balicasag ug Pamilacan, “kon ang Tanon Strait nga fault ang mahugmak.” 

============