DSWD-7, LGU'S uyon sa programa batok sa kawad-on

By Hazel F. Gloria

CEBU CITY, April 20 (PIA) -- Bag-ohay lang ni perma ang ahensya sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) sa Central Visayas sa Memorandum of Agreement (MOA) uban sa Local Government Units sa Negros Oriental kabahin sa anti-poverty program sa siyudad sa Dumaguete. 

Ang onse ka mayor sa Negros Oriental nakadawat sa ilang tagsa-tagsa ka sirtipiko sa Notice to Proceed para maimplementar ang KALAHI-CIDSS programa batok sa kawad-on. 

Ang natinong mga munisipalidad nga adunay kabos nga panghitabo dili mo minus sa 33 porsyento gikan sa Negros Oriental mao ang Ayungon, Bindoy, Mabinay, Jimalalud, Manjuyod, Vallehermoso, Basay, Pamplona, Dauin, Sta. Catalina ug Zamboanguita. 

KALAHI-CIDSS o ang Kapit Bisig laban sa Kahirapan-Comprehensive and Integrated Delivery of Social Services usa sa medyor nga anti-poverty programa nga plano para pagahom sa mga lokal nga kabanay gikan sa natinong kabaranggayan nga mo suta sa mga prayoridad nga kinahanglanon sa ilang komunidad, pag-apil sa giingog implementasyon ug pagpalambo sa mga estratihiya nga mo sustener sa kita ug mga nakat-onang tulun-an sa pagsalmot sa paglambo ug sa maayong pamaagi sa lokal na gobyerno. 

Sa Rehiyon VII lang, ang DSWD's KALAHI-CIDSS ni tabon ug 349 ka mga barangay sa 14 nga munisipalidad sa Bohol ug Siquijor ug mo serbisyo nga mo kabat sa 80,000 ka panimaly pinaagi sa 454 sub-projects nga nagkantidad sa 350 milyones sa unang pagpatuman gikan sa tuig 2003 hangtod 2010. 

Ang pasilidad sa imprastraktura nga kasagarang konsider mao ang farm-to-market roads, pagtukod ug eskoylahan, potable water works system, electrification projects, day care centers, solar dryers nga giingong naimplementar gamit ang diwa sa mga Pilipino nga "Bayanihan". 

Si Ma. Evelyn Macapobre Regional Director sa DSWD nibutyag sa malamposong resulta sa unang duha ka probinsiya nga nagsilbing maayong ehemplo para sa 11 ka bag-ong munisipalidad sa Negros Oriental. 

Dugang pa ni Macapobre nga ang KALAHI-CIDSS sagubang sa kolaborasyon tunga sa natinong komunidad ug sa LGU gamit ang mga laraw ingon man nga aduna'y dakong panginahanglan para sa mga partido nga mo sabot sa implementasyon sa panaglibot sa wala pa ang pagsugod. 

Mao sad kini'y hinungdan kung ngano ang LGU Enrolment Forum nga gipahigayon sa miaging tuig nga aduna'y lain-laing hingtungdan kauban ang mga mayor nga ni pangulo sa mga partisipante. 

Ang maong panagpulong mi hatag ug benyu sa tagsa-tagsa ka onse ka lugar mga mo kompleto uban sa mga kinahanglanon sa enrolment ug mo kompleto sa lokal nga kontribusyon. 

Si Macapobre usab ni hatag ug credit sa mga ni salmot sa tri-media nga ni tungha sa okasyon ug balik-balik nga kinahanglan sa pagbantay sa pag-implementa ilabi na sa umaabot nga mid term eleksyon karong Mayo 2013. 

Sa dili mahilayo,siya usab ni awhag nga pagpakabinantayon ug sa pagsiguro nga ang programa batok sa kalisod sa DSWD dili magamit sa kampanya sa mga pulitiko. 

Ang progarama nga KALAHI-CIDSS mo implementa pinaagi sa DSWD ug ang Millenium Challenge Corporation (MCC), usa ka foreign aid agency sa kongreso sa Estados Unidos para mo kontra sa kawad-on sa global nga sukdanan. (Shiela Fe Delos Reyes / CNU COMM Intern)

============

Lygaeid bug, hulga sa produksyon sa humay sa Central Visayas

CEBU CITY, April 20 (PIA) -- Bag-ohay lang gi anunsyo sa Department of Agriculture (DA-7 ) nga ang mga peste maoy naghulga karon sa kamarin sa humay dinhi sa Centrla Visayas. 

Ang ordinaryong lygaeid bug nga nag-abud sa mga lagutmon gituohan karon nga maoy kinaulihang mananap nga nagdala ug dangan nga naggikan sa tubig sa kanal. 

Giingong katunga sa gidak-on ang rice bug, taason kini ug lawas, anaa'y lain ug talagsaong baho, mas dako ang tiil sa atubangan ug gitataw nga mas mo kamang ni kaysa mo lupad. 

Kini mao'y naghimong bahad sa halapad nga erya sa Bohol nga mo suyop sa lugas, mo kaon ug mo atake sa panicles sa ang-ang sa produksyon sa humay, aduna ni sad siya'y dirty brown nga kolor nga hinungdan nga makadaot sa humay. 

Si Bert Barrion Doctor of Entomology of the International Rice Research Institute (IRRI) nibutyag nga ang gituohang peste maoy gitawag ug rice grain bug diin dili lang kini bag-o. 

Samtang si Bert Castillo Chief of the Regional Crop Ecological Management wala pa gi obserbahan. 

Ang D.A karon nakigtakdo sa mga may kalabutan sa local government unit para sa pagpalambo sa biological protocol sa pagpugong nga makatap ang peste ug pag-implementar ang daling tubag niining laraw. 

Sa pagkakaron, gibalita nga aduna'y 16 hektarya ang ni apektar sa mga munisipalidad sa Valencia, Dimiao, Garcia- Hernandez ug Batuan. 

33 ka porsyento ang mga gitahong lugar sa tibuok patubigan ug rain-fed rice sa Bohol. 

Butyag pa ni Castillo,daliang kaayuhan ug remedyo sa sama sa pagsablig sa mga tanom uban pa sa angay nga paggamit sa pagpatay sa gagmay'ng mananap ug sa pagpadayong pagdumala sa mga peste sa lugar nga naapektuhan niini. 

Ang gibalitang bug nagdala ug kadaotan sa umahan sa humay sama sa Camarines Sur, Masbate, Southern Leyte, Zamboanga Sur, Surigao Norte ug Agusan Nortenga nitabon dul-an sa 200 ka hektarya. (translated by Shiela Fe Delos Reyes / CNU COMM Intern)