Sibulan nakadawat ug  ayuda  gikan sa probinisya sa Sugbu

DUMAGUETE CITY, Jan. 13 (PIA) – Nakadawat gikan sa lalawigan sa Sugbu ang kagamhanan sa Sibulan ug hinabang pinansyal nga nagkantidad ug P570,000 alang sa mga biktima katalagman.

Si Cebu Governor Gwen Garcia mitunol mismo sa hinabang ngadto kang Bise Mayor Antonio Renacia ug Municipal Disaster Risk and Reduction Management Operations Head Concepcion Rosales niadtong Enero 10, 2012.

Ang gobernador mibisita sa maong lungsod ug uban pang lokal nga kagamhanan sa Negros Oriental nga naigo sa kalamidad uban sa pipila ka mga mayores sa lalawigan sa Sugbu.

Si Bise Mayor Renacia mipasalamat kang Gov. Garcia sa iyang donasyon nga makatabang alang sa mga bitima sa Bagyong Sendong sa Sibulan ingon man alang sa pag-ayo sa mga nagubang imprasraktura sa maong lungsod.

Sumala ni Rosales, ang lungsod ubos pa gihapon sa “state of calamity” ug magpadayon kini hangtod nga mahiluna kadtong mga pamilyang nawad-an ug panimalay.

Ang kagamhanan kasamtangang nag-atiman sa pito ka mga pamilyang nawad-an ug panimalay ug kapanginabuhian.

Dili pa lamang dugay, mipasa ang Sibulan Municipal Disaster Risk Reduction Management Council (MDRRMC) ug resolusyon paghangyo sa Sangguniang Bayan sa pagbalaod sa ordinansa nga nagdili pagtukod ug kabalayan sulod sa 20 ka metros gikan sa tampi kon ‘riverbanks.’

 “Kini usab subay sa probisyon sa Water Code of the Philippines,” matud pa ni Rosales.

Sa kasamtangan, ang konseho mitala ug 12 ka mga patay gumikan sa bagyo ug 280 ka kabalayan nga hilabihang nagun-ob kon ‘totally damaged’  ug 322 ka mga kabalayan nga ‘partially damaged ‘.

Gibanabana ni Rosales nga ang kadaut usab sa mga imprastratura sa gobyerno mikabat sa P10 million.

Ang labing naigong barangay mao ang Tubtubon.

Uban pang mga barangay nga naapektohan usab mao ang: Looc, Poblacion, Ajong, Bolocboloc, Cangmating, Maslog, Magatas, Maningcao, San Antonio, Tubigon, Balugo, Calabnugan ug Agan-an.

“Ang konseho padayon pa sa ilang buluhaton pag-ayo sa mga nagubang dapit, pag monitor sa kondisyon sa panahon, ingon man maghimo ug mga plano alang sa dinalang tubag sa kalamidad kon ‘quick disaster response,” dugang pa ni Rosales. (translated into Cebuano by Rizalie Anding Calibo/PIA Siquijor)

===========

Cebuano News: Militar midonar ug  mga bisti sa mga nabiktima sa Sendong sa Tanjay

DUMAGUETE CITY, Jan. 13 (PIA) – Labaw sa 5,000 ka pamilya nga naigo sa bagyong Sendong sa Tanjay City ang nakadawat ug mga sapot hinabang gikan sa 302 Brigade, Philippine Army.

Sumala ni Public Information Officer, Captain Anacito Naz, ang Brigada midonar ug unom ka sakong mga sapot alang sa siyudad sa Tanjay.

Ang maong mga bisti gitunol ngadto kang Mayor Lawrence Teves uban sa City Social Welfare and Development Officer sa City Hall.

Misuma sa 5,293 ka mga pamilya gikan sa 18 ka mga barangay sa  Tanjay ang naapektohan sa Sendong nga sumala pa mihatag ug kadaot sa 380 ka ektaryang fishponds, 381 ka kaumahan, 280 ka ektarayang kahumayan ug 18 ka ektaryang kamaisan.

Matud  ni Brigade Commander Col. Francisco Patrimonio ang 302 Brigade ug ang mga sakop niini padayong nangita ug paagi sa pagtabang sa mga apektadong pamilya.

Siya miingon nga ang mga army troopers, CAFGUs ug reservists personnel mihatag sa ilang kusog ug ayuda sa transportasyon ngadto sa mga ahensiya sa gobyerno, non-government organizations, local chief executives ug uban pang nalambigit sa relief operations ngadto sa mga biktima sa Sendong.

Kanhi, labaw sa 50 ka military personnel, CAFGUs ug reservists mitabang pagputos sa mga nagkalain-laing relief goods sa ABS-CBN Cebu didto sa Silliman University Gymnasium sa Dumaguete City. (translated  into Cebuano by Rizalie Anding Calibo/PIA-Siquijor)

==========

Leptospirosis natala sa siyudad sa Dumaguete

DUMAGUETE CITY, Jan. 13 (PIA) – Tulo ka mga kaso sa Leptospirosis gumikan sa baha nga gidala sa bagyong Sendong ang natala sa siyudad sa Sumaguete, Negros Oriental.

Kini gikumpirmar ni City Health Officer Dr. Ma. Sarah Talla ug miingon nga ang mga biktima naggikan sa mga lugar nga labing apektado sa bagyo niadtong Disyembre 17, 2011.

Sa usa ka pamahayag nga giluwatan sa Information Office sa siyudad, ang tulo ka mga pasyente nga karon kasamtangan pang gipaubos sa pag-atiman sa ospital, mga residente sa Poblacion 8, Barangay. Cadawinonan ug Barangay Taclobo.

Ang Leptospirosis usa ka sakit nga makuha gikan sa Leptospirosis bacteria nga makuha gikan sa mga ihi o hugaw sa ilaga.

Ang mga sintomas niining maong sakit naglangkob sa taas nga hilanat, labad sa ulo, pagpamuwa sa mata, pagpanakit sa kalawasan ug pagpangyellow sa mga panit sa tibuok kalawasan.

Uban pang mga sintomas mao ang low blood pressure o hypotension, mabugnaw nga pamanit, kalisod sa pagginhawa, ubos nga gidaghanon sa ihi ug mga pagdugo o bleeding.

Ang kagamhanan sa siyudadsa Dumaguete karon kasamtangang nagpahigayon ug mga information campaign kalabot sa paglikay, pagtambal ug pagkontrolar sa sakit nga leptospirosis aron paglikay sa pagsaka sa gidaghanon sa mga kaso niini sa probinsya, matud pa ni City Information Officer Stevel Gabriel.

Giabisohan usab ni Talla ang publiko nga dili angayang pasagdan kining maong sakit tungod kay mamahimong makabsan sa kinabuhi ang biktima niini kung dili madali pagtratar sa tambalanan.

Lakip sa mga mamahimong buhaton aron likayan ang sakit nga Leptospirosis naglangkob sa paggamit ug limpyong boots ug gloves, paglikay sa mga sudlanan nga anaay hugaw nga tubig, pagpamatay sa mga ilaga nga nagdala sa maong bacteria, pagmintinar sa kalimpyo sa palibot ug paglikay sa paglabay ug mga sobrang pagkaon nga maoy modani sa mga ilaga. (PIA-7 & CTU/Maryknoll B. Lague)

=========

NGO mag-obserbar usab ug Sinug

CEBU CITY, Jan 12 (PIA) – Usa ka pribadong organisasyon nga nagbase dinhi sa Sugbu ang miawhag sa publiko sa paglangkob sa ilang ipahigayong selebrasyon karong Enero 16 kung diin ilang ipakita ang tradisyonal nga pamaagi sa pagsayaw ug pagselebrar sa “Sinug” atol sa kapistahan ni Señor Sto. Niño.

Ang Ramon Aboitiz Foundatin mopahigayon sa usa ka forum atol sa maong adlaw kalabot sa tradisyonal nga selebrasyon sa Sinulog nga adunay titulo nga “Sinug or Sinulog? A dance offering for Sto. Niño” nga ipahigayon sa Bryant George Plenary Hall, Eduardo Aboitiz Development Studies Center, Lopez Jaena St., dinhi sa siyudad sa Sugbu.

Ang dinapit alang sa maong forum mao si Dr. Erlinda Alburo, usa ka inilang Cebuano historian ug gikatakdang mohisgot kalabot sa saktong paggamit sa pulong nga sinug o sinulog.

Sa samang adlaw, sa alas 3 sa hapon ipahigayon usab ang tinuig nga pasundayag nga “ Sinug sa Casa Gorordo” nga pagalangkoban sa pagsayaw ni Estelita “Nang Titang” Diola uban sa iyang mga kaubanan.

Nang Titang, 87, usa ka sumasayaw sa tradisyunal nga sinug base sa orihinal nga tukar niini.

Ang mga mananayaw magasul-ob ug mga sapot nga magpakita sa mga orihinal nga senina sa mga Cebuano atol sa panahon sa mga Espanyol.

Ang Sinug sa Casa Gorordo usa ka tradisyon sa pamilya Gorordo ug gipadayon sa RAFI isip kabahin sa ilang pasalig sa pagtunhay sa mga orihinal nga tradisyon sa Sugbu.

Buot sa RAFI nga kining duha ka mga kalihokan karong Lunes maghatag ug dugang kaalam sa mga Cebuano kalabot sa mga kultura ug historya sa atong komunidad atol sa kasaysayan.

Usa usab ka exhibit kalabot sa ‘sinug’ ang gipahigayon sa prayer room sa Casa Gorordo sugod niadtong Enero 10 hangtod karong Enero 31. Ang maong exhibit nagpakita usab sa mga kaagi ug istorya sa Sinulog una kini nahimong pinakadakong festival sa nasud. (mbcn/PIA-7/Maryknoll B. Lague)

===========

DOH-7 magbutang ug mga medical teams  sa kadalanan atol sa Sinulog parade

CEBU CITY,   January 13 (PIA) --- Ang buhatan sa Department of Health (DOH-7) sa Central Visayas gikatakdang magbutang ug kapin sa 22 ka mga medical teams sa lain-laing lugar nga sakop sa rota sa prosisyon sa Sinulog ugmang adlawa lakip na usab atol sa Grand Sinulog Celebration karong Enero 15, Dominggo.

Si Health Emergency Management program coordinator Dr. Expedito Medalla, namahayag nga matag medical team adunay doctor, nurse, paramedics, communicator ug driver. Adunay kapin sa 100 ka mga tawo ang molangkob niini. 

Gawas sa mga medical booths, ang DOH 7 nakig-alayon usab sa Cebu Medical Society ug uban pang mga pribado ug publikong tambalanan sa pagmonitor sa mga sitwasyon ug emergency atol sa pagsaulog sa kapistahan ni  Sr. Sto Niño.

Atol sa gipahigayong AGIO-7 Forum kagahapon didto sa buhatan sa DOH 7, si Medalla mihangyo sa katawhan ug mga deboto sa pag-amping ug pagmabinantayon sa ilang mga kahimtang sa panglawas atol sa ilang pagpanuroy sa adlaw sa selebrasyon.

Miawhag usab siya sa pagdala ug mga pagkaon, tubig, juice, medisina ug uban pang mga panginahanglan sa paglikay sa mga posibleng problema nga masugatan atol nianang adlawa.

Sa laing bahin, ang  Office of Civil Defense (OCD) maoy nangulo sa sa gitukod nga emergency responding nga gilangkoban sa mga buhatan sa Philippine Red Cross, Bureau of Fire Protection (BFP), Philippine National Police (PNP), Emergency Rescue Unit Foundation (ERUF), Basak Pardo Emergency Response ug uban pang mga medical groups.

 Gipahibalo usab ni Medalla nga ang ilang buhatan nagpadala ug mga suwat hangyo ngadto sa tanang tambalanan sa siyudad sa pagpatuman sa code white sugod ugmang adlawa, January 14 hangtod 15 aron andam kini sa bisan unsa mang sitwasyon nga masugatan atol sa Sinulog.

Ang DOH-7 mipahibalo usab nga atol sa Sinulog sa miaging tuig, walay dagkong panghitabo ang natala ug nanghinaot ang ilang buhatan nga mamamimong hapsay ug luwas ang mahitabong selebrasyon karong tuiga.(mbcn/PIA-7/Maryknoll B. Lague)