Mga minahan sa tunga tungang kabisay-an

niimplemetar og programa  pagprotiher sa kinaiyahan

CEBU CITY, January 3 (PIA) -- Mga minahan dinhi sa tunga-tungang kabisay-an nga kasagarang nagbase dinhi sa Sugbo niimplemetar na og ilang kaugalingon nga programa nga gipunting aron maprotektihan ang kinaiyahan sigun sa kamanduan ubos sa Philippine Mining Act of 1995.

Si Department of Natural Resources and Environment - Mines and Geosciences Bureau (DENR-MGB) 7 Director Loreto Alburo nagkanayon nga ang balaod nagmando nga ang mga minahan kinahanglan moimplementar og mga programa nga gitumong alang sa proteksyon ug pagpalambo sa kinaiyahan kun environmental protection and enhancement programs (EPEP).

Dugang pa ni Loreto nga base sa talaan sa MGB 7 ang mga minahan nigasto og mokabat ngadto sa P186.2 milyones nga kantidad sa mga proyekto nga may kalambigitan sa proteksyon og pagpalambo sa kinaiyahan.

Sumala pa nga ang mga programa kabahin sa proteksyon sa kinaiyahan nga giimplementar sa mga minahan naglakip sa rahabilitasyon sa dapit nga giminahan ug potensyal nga kagamitan sa dapit ingon man mga environmental protection measures atol mismo sa aktwal nga operasyon sa mina.

Sa P186.2 milyones nga kinatibuk-ang EPEP nga naimplemetar ang Carmen Copper Corporation sa siyudad sa Toledo ang nakakuha sa pinakadako nga bahin sa kantidad nga P156.7 milyones gisundan sa Apo Cement Corp. and Apo Land and Quarry Corp. sa Naga sa kantidad nga P11.2 milyones.

Ang Taiheiyo Cement Philippines Inc. ug Solid Earth Development Corp. sa lungsod sa San Fernando habagatang bahin sa Sugbo nialokar og  mokabat ngadto sa P5.06 milyones alang sa ilang kaugalingon nga programa aron pagprotiher sa kinaiyahan.

Ang ubang mga minahan nga nisagop usab sa mga programa nga rahabilitasyon og pagpalambo sa kinaiyahan naglangkob sa Philippine Mining Service Corp. ug Dolomite Mining Corp. sa lungsod sa Alcoy uban sa kantidad nga P5.9 milyones; Philippine Mining Service Corp. ug Bohol Limestone Corp. sa Garcia-Hernandez Bohol sa kantidad nga P3.5 milyones; ug P2 milyones gikan sa JLR Construction and Aggregates Inc. sa siyudad sa Naga. (Translated into Cebuano by Amor Saludar/PIA-Cebu)

===========

Hydrophonics nga pagpananom alang sa mga benipisyaryo sa Pantawid

ipahigayon sa tunga tungang kabisay-an

by Amor Saludar

CEBU CITY, Jan 02 (PIA) --- Nilagda og kasabutan bag-ohay lang ang Department of Social Welfare and Development ug ang Department of Science and Technology dinhi sa tunga tungang kabisay-an alang sa pagbansay- bansay sa mga benipisyaryo sa Pantawid Pamilya mahitungod sa hydrophonics gardening.

Gibutyag ni DOST-7 ARD for Technical Operations, Ed Paradela nga kini nga lakang usa sa mga tubag sa ahensya sa panawagan sa MDG nga makunhoran ang kakabus sa nasud diin mao usab ang tumong sa DSWD.

Matud pa ni Paradela nga ang DOST mohatag  sa  gikinahanglan nga ayuda alang  sa malungtarong  panginabuhian sa mga kliyente sa DSWD nga gisugdan sa mga benipisyaryo sa Pantawid Pamilya nga nagkat-on kabahin sa hydrophonics gardening.

Samtang si DSWD-7 Pantawid Pamilyang Pilipino program coordinator Aileen Lariba nagkanayon nga ang paspas nga urbanisasyon giduyugan usab sa paspas nga pagsaka sa kakabus sa mga kalungsoran ug siyudad.

Dugang pa ni Lariba nga kasagaran sa mga siyudad tungod sa ilang intensyon nga molambo mamatikdan na lang unya niini nga ang ilang mga konstitwente wala na’y permanente nga panginabuhian nga sarang ikabatok sa kalisud.

“They also have increasing problems with the disposal of urban wastes, waste water and maintaining air quality,” matud pa ni Lareba.

Nipaambit usab si Lareba nga samtang ang programa sa DSWD nga Pantawid Pamilya nangita og paagi unsaon pagtabang sa mga kabus nga pamilya, ang gipirmahan nga MOA uban ang DOSTb parte usab sa stratehiya sa convergence tali sa mga ahensya sa gobyerno himoong hetsas ang mga benipisyaryo sa mga capability training sa mga programa pagpakigbatok sa kakabus.

Nagkanayon si Paradela nga ang Hydrophonics naila usab sa tawag nga urban gardening ug nanginahanglan lamang og gamay nga luna, minimal o wala nagkinahanglan og yuta ug ang paggamit sa mga basura sama sa styropores ug mga plastic containers.

Gikutlo ni Lariba ang taas nga balor sa produksyon ug distribusyon sa mga pagkaon nga gibase sa produksyon sa mga kabukiran ug imports ang nakaingon sa taas nga presyo niini.

Matud pa niya nga pinaagi unya sa teknolohiya sa Hydrophonics ang mga kabus nga anaa manimuyo sa siyudad aduna na unya’y kahigayonan nga makapahimulos sa mga sustansyado nga pagakaon sa ubos lamang nga presyo ug sa samang higayon malikayan usab ang kakulangan sa pagkaon.

Gibutyag ni DSWD-7 regional director Ma. Evelyn Macapobre nga ang barangay Sawang Calero sa siyudad sa Sugbo ang napilian isip pilot area sanglit anaa kini nahimutang sa labing pinaka ‘urbanized depressed’ nga parte sa siyudad sa Sugbo.

Dugang pa ni Macapobre nga ang mga benipsyaryo mismo ang nipadayag nga gikinahangalan gayod nila nga makakat-on og mga alternatibong pamaagi sa pagnanom isip pang alkontra sa malnutrasyon.   (FCR/AS/PIA-CEBU)